Ο Μπάιντεν, ο Πούτιν και οι Βερσαλλίες

Λίγο μετά την ανακωχή του 1918 που έβαλε τέλος στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Βρετανός πρωθυπουργός David Lloyd George επανεξελέγη θριαμβευτικά με σύνθημα «Κρεμάστε τον Κάιζερ». Ο εξόριστος Κάιζερ της Γερμανίας, Γουλιέλμος, τη γλίτωσε φθηνά. Αλλά το πνεύμα της εκδίκησης που ακολούθησε τον «πόλεμο που θα έβαζε τέλος σε όλους τους πολέμους» παρέμεινε ακλόνητο. Η συνεπακόλουθη Συνθήκη των Βερσαλλιών έσπειρε μια ειρήνη που θα τις δηλητηρίαζε όλες.

Ίσως μοιάζει να είναι νωρίς ακόμα για να κάνουμε εικασίες για μια ουκρανική συμφωνία με τη Ρωσία του Vladimir Putin, αν και πραγματοποιούνται διαπραγματεύσεις και υπάρχει ανταλλαγή προσχεδίων ειρηνευτικών προτάσεων.

Ο Putin συνηθίζει να λέει ένα πράγμα και να κάνει το αντίθετο, κάτι που θα μπορούσε να αποδειχθεί θανάσιμα παραπλανητικό στην Ουκρανία. Λίγοι πιστεύουν πως ο Putin θα εγκαταλείψει ποτέ την υπέρτατη φιλοδοξία του να καταπιεί την Ουκρανία. Οποιαδήποτε συμφωνία, πόσο μάλλον μια εκεχειρία, θα πρέπει έτσι να θεωρείται ως στρατηγική παύση.

Ωστόσο, κάποια στιγμή η Δύση θα πρέπει να μιλήσει με τον εχθρό που έχει αντί για αυτόν που θα ήθελε να έχει. Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να κλείσει κάποιου είδους συμφωνία με τον Putin. Η εναλλακτική -δηλαδή να στοχεύσει σε μια άνευ όρων παράδοση της Ρωσίας και εκδίωξη του Putin- είναι ένα στοίχημα που δεν έχουν το περιθώριο να βάλουν οι ηγέτες της Δύσης. Δεδομένης της βαρβαρότητας του Putin, αυτό μπορεί να αποδειχθεί υπερβολικό για να το «χωνέψουν» οι λαοί της Δύσης, πόσο μάλλον ο λαός της Ουκρανίας, που είναι το θύμα.

Όμως τα μαθήματα των Βερσαλλιών υπάρχουν. Η διάθεση στην Ουάσιγκτον και σε άλλες δυτικές πρωτεύουσες είναι τιμωρητική και αυτό είναι κατανοητό. Πέραν της εκτεταμένης σφαγής πολιτών, το ρωσικό πυροβολικό ισοπεδώνει τεράστιες εκτάσεις της Ουκρανίας. Το κόστος μπορεί ήδη να φτάνει τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια.

Ο πειρασμός του προέδρου των ΗΠΑ Joe Biden θα είναι να κατασχέσει δολαριακά στοιχεία ενεργητικού της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας, ώστε να τα χρησιμοποιήσει για επανόρθωση των ζημιών της Ουκρανίας. Ο Biden θα δυσκολευόταν πολιτικά να άρει τις κυρώσεις ενώ ο Putin παραμένει στην εξουσία. Το 1919, οι συμμαχικές δυνάμεις επέβαλαν καταστροφικές επανορθώσεις στην ηττημένη Γερμανία, αν και οι πολεμικοί της ηγέτες είχαν εκδιωχθεί. Θα ήταν δυσκολότερο οι σύμμαχοί του σήμερα να αντισταθούν στην επιβολή μιας «Ειρήνης της Καρχηδόνας» (σ.τ.μ: δηλαδή της επιβολής πολύ βάρβαρων «ειρηνευτικών» όρων, που στόχο έχουν να καταστρέψουν μόνιμα τον ηττημένο), σε μια Ρωσία που εξακολουθεί να κυβερνάται από τον Putin.

Έτσι, η πρόκληση του Biden θα είναι ακόμα δυσκολότερη από αυτήν που αντιμετώπισε ο προκάτοχός του, Woodrow Wilson. Σε αντίθεση με τη Γερμανία του 1919, η Ρωσία έχει πυρηνικά όπλα και δεν μπορεί να αναγκαστεί να παραδοθεί.

Ο καλύτερος ορισμός μιας ρωσικής ήττας θα ήταν η απόσυρσή της από τα τμήματα της Ουκρανίας που έχει υπό κατοχή. Ακόμα και αυτό θα ήταν δύσκολο. Η εκδίωξη της Ρωσίας συνολικά είναι δύσκολο να επιτευχθεί μόνο από την Ουκρανία. Ωστόσο, η άμεση δυτική εμπλοκή είναι αδιανόητη. Αυτό σημαίνει πως η Ουκρανία θα αναγκαστεί να υποστεί μήνες ή ακόμα και χρόνια αιματηρού αδιεξόδου.

Το μάθημα όλων των πολέμων, ιδιαίτερα αυτού που κάποτε λεγόταν ο Μεγάλος Πόλεμος, είναι πως αποκτούν δική τους λογική. Καθώς εξελίσσονται, γίνεται ακόμα δυσκολότερο να θεωρηθεί ο εχθρός ως ανθρώπινο ον. Πριν από δύο δεκαετίες, ο George W. Bush προκάλεσε εντύπωση όταν ισχυρίστηκε πως είδε στην ψυχή του Putin και τον βρήκε αξιόπιστο. Αυτό από μόνο του ήταν σουρεαλιστικό.

Σήμερα, κάποια από τα εξυπνότερα μυαλά της Δύσης ισχυρίζονται πως μπορούν να δουν στην ψυχή της Ρωσίας και να χαρακτηρίσουν ολόκληρο το έθνος «αδιόρθωτο». Άνθρωποι που κανονικά θα ήταν συμπονετικοί, χαίρονται στα social media για τον θάνατο έφηβων Ρώσων κληρωτών. Αν έκαναν το αντίθετο, θα ρίσκαραν να αμφισβητηθεί η συμπάθειά τους προς τα θύματα της Ουκρανίας.

Το 1919, η τσακισμένη Γερμανία δεν είχε φίλους. Αντιθέτως, ο Putin μπορεί να βασιστεί στην «άνευ ορίων» συνεργασία με την Κίνα του Xi Jinping, της δεύτερης ισχυρότερης χώρας του κόσμου. Για ένα δυνητικά εξευτελισμένο έθνος όπως η Ρωσία, η ιστορία θα δυσκολευόταν να βρει ένα καλύτερο δίχτυ ασφαλείας. Αυτό δείχνει και το δίλημμα της Δύσης. Όχι μόνο είναι σχεδόν βέβαιο πως η Ρωσία θα συνεχίσει μετά τον πόλεμο να είναι πυρηνικό κράτος, αλλά μπορεί επίσης να βασιστεί για βοήθεια από την αναδυόμενη μεγάλη δύναμη του κόσμου.

Ακόμα και αν η Δύση υπαγορεύσει όρους αντίστοιχους με αυτούς της Συνθήκης των Βερσαλλιών στη Ρωσία, η ικανότητά της να τους επιβάλει θα ήταν πολύ περιορισμένοι. Ποιες επιλογές έχει τότε ο Biden; Ο πρόεδρος των ΗΠΑ λέει πως ο πρόεδρος της Ουκρανίας Volodymyr Zelensky θα κρίνει τι είδους συμφωνία θα ανεχόταν η Ουκρανία. Αυτή είναι η σωστή στάση. Η Ουκρανία είναι το θύμα και πρέπει να είναι ο τελικός κριτής. Κάποια στιγμή, όμως, ο Biden θα πρέπει να πουλήσει μια συναισθηματικά μη ικανοποιητική απόφαση στον αμερικανικό λαό.

Αυτή την εβδομάδα, ο Biden αρνήθηκε να πάρει πίσω την ελπίδα που εξέφρασε να φύγει ο Putin. Οι περισσότεροι δυτικοί και αναμφίβολα σχεδόν κάθε Ουκρανός έχουν την ίδια επιθυμία. Αλλά στο θέμα αυτό, η ευχή του Biden δεν είναι και εντολή του Biden.

Το χάσμα μεταξύ αυτού που περιμένει η Αμερική και αυτού που πιθανόν θα συμβεί, είναι δυστυχώς μεγάλο.

© The Financial Times Limited 2022. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation