To Ιράν εξετάζει πως θα απαντήσει στις ΗΠΑ

Καθώς εκατομμύρια Ιρανοί συνέρρεαν στους δρόμους της Τεχεράνης για να θρηνήσουν τον θάνατο του στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί, ο ανώτατος ηγέτης της χώρας, ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ήταν αντιμέτωπος με ένα δύσκολο ερώτημα: πώς να ικανοποιήσει την επιθυμία του ισλαμικού καθεστώτος για εκδίκηση έναντι των ΗΠΑ, αποφεύγοντας παράλληλα τον πόλεμο.

Κατά τις τέσσερις ημέρες θρήνου, τεράστια πλήθη έχουν απαιτήσει ανταπόδοση για τη δολοφονία του πιο αγαπημένου στρατιωτικού τους ηγέτη την περασμένη εβδομάδα. Δημοσίως, το καθεστώς έχει εκδώσει φιλοπόλεμες ανακοινώσεις. Αλλά σε ιδιωτικές συζητήσεις, ακόμα και οι σκληροπυρηνικοί υποστήριζαν ότι η Τεχεράνη πρέπει να απαντήσει αλλά να αποφύγει έναν κανονική σύρραξη.

«Δεν μπορούμε να αποφύγουμε εύκολα αυτή την επιθετικότητα και πρέπει να αποτρέψουμε τις ΗΠΑ από το να επαναλάβουν παρόμοιες ειδεχθείς πράξεις» δήλωσε ο Χαμίντ-Ρεζά Ταραγκί, πολιτικός κοντά στις σκληροπυρηνικές δυνάμεις του Ιράν. «Αλλά η στρατηγική μας είναι η εκδίκηση με τρόπο που δεν θα μας οδηγεί σε πόλεμο».

H Oυάσιγκτον και η Τεχεράνη έχουν εμπλακεί σε ένα παιχνίδι προκλήσεων από τότε που οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν από τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν το 2018. Τον Ιούνιο, το Ιράν κατέρριψε αμερικανικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος και κατόπιν κατέλαβε τον Ιούλιο ένα τάνκερ με βρετανική σημαία. Τον Σεπτέμβριο, κατηγορήθηκε από την Ουάσιγκτον για αεροπορικές επιθέσεις κατά της μεγαλύτερης πετρελαϊκής εγκατάστασης της Σαουδικής Αραβίας.

Αλλά η εξουδετέρωση ενός ανώτερου στρατιωτικού μετά από αεροπορική επίθεση των ΗΠΑ ήταν μια αναπάντεχη και άνευ προηγουμένου κλιμάκωση, η οποία σημαίνει ότι η Τεχεράνη πρέπει να προχωρήσει με πιο προσεκτικά βήματα, ανέφεραν Ιρανοί αναλυτές. Η προηγούμενη πρόκληση είχε βασιστεί στον υπολογισμό ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δεν ήθελε μια ακόμα Μέση Ανατολή. Τώρα ο Αμερικανός πρόεδρος έχει απειλήσει να χτυπήσει περισσότερους από 50 στόχους στο Ιράν, συμπεριλαμβανομένων και ιστορικών μνημείων, αν η ισλαμική δημοκρατία επιδιώξει αντεκδίκηση.

«Αυτή η εξαιρετικά πολύπλοκη κατάσταση δεν είναι το μοναδικό δίλημμα για τον ανώτατο ηγέτη αλλά για ολόκληρο το (ιρανικό) σύστημα» ανέφερε ένας αναλυτές, ο οποίος ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία του. «Οι Ιρανοί ηγέτες είναι παγιδευμένοι ανάμεσα στην ικανοποίηση του λαϊκού αισθήματος και την πολιτική σκοπιμότητα που δεν προτάσσει τα στρατιωτικά αντίποινα».

H άμεση απάντηση του Ιράν είναι πιθανότερο να περιλαμβάνει προσπάθειες μείωσης της επιρροής των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, ανέφεραν αναλυτές και πηγές από το ιρανικό καθεστώς. Η Τεχεράνη έχει ήδη υπαναχωρήσει από όλες τις δεσμεύσεις που απορρέουν από την πυρηνική συμφωνία του 2015 και την Κυριακή άσκησε την επιρροή της στο ιρακινό κοινοβούλιο για την έγκριση ψήφου για την απομάκρυνση των αμερικανικών δυνάμεων από τη χώρα ως αντίποινα για τις αεροπορικές επιθέσεις. Την Τρίτη το ιρανικό κοινοβούλιο πέρασε νομοσχέδιο που αυξάνει τον προϋπολογισμό για τη Δύναμη Κουντς κατά 200 εκατ. ευρώ τους επόμενους δύο μήνες.

Η ψήφος δεν είχε δεσμευτική ισχύ αλλά αν το Ιράν κατόρθωνε να ωθήσει τις ΗΠΑ εκτός Ιράκ – όπου οι Αμερικανοί έχουν επενδύσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια από τότε που ανέτρεψαν τον Σαντάμ Χουσσεῒν το 2003 – θα θεωρούνταν μεγάλη νίκη για την ιρανική εξωτερική πολιτική, σύμφωνα με πηγή από το καθεστώς.

«Η έκκληση του Ιράν στις ΗΠΑ να αποχωρήσουν από την περιοχή δεν είναι κάτι που πρέπει να υποτιμήσει κανείς» πρόσθεσε. «Είναι αντίστοιχη με τους μήνες που προηγήθηκαν της Ισλαμικής Επανάστασης όταν ο ιμάμης Χομεϊνί (ο ιδρυτής της επανάστασης) είχε ένα απλό σλόγκαν “ο σάχης πρέπει να φύγει” και έφυγε».

O κ. Ταραγκί, ο σκληροπυρηνικός πολιτικός, άφησε να εννοηθεί ότι και οι ΗΠΑ θέλουν να αποφύγουν ένα πόλεμο. «Αν ο Τραμπ ήταν σοβαρός ως προς τις απειλές του, γιατί έστειλε εκπροσώπους 16 κρατών να μας εκλιπαρούν να μην ανταπαντήσουμε;» σημείωσε.

Aν το Ιράν απαντήσει με αντίποινα, θα το κάνει απευθείας και χωρίς τις δυνάμεις αντιπροσώπων που διαθέτει στον Λίβανο, στο Ιράκ, στη Συρία ή την Υεμένη, πρόσθεσε ο κ. Ταραγκί. «Η απόφαση τους να ανταπαντήσουν είναι δική τους. Θα πρέπει να δράσουμε μόνοι μας, ανεξάρτητα από αυτούς» σημείωσε.

Οι μεταρρυθμιστικές δυνάμεις στο Ιράν προειδοποιούν ότι οποιαδήποτε αντίποινο είναι επικίνδυνο και έχει απρόβλεπτες συνέπειες. «Το Ιράν και οι ΗΠΑ δεν ήταν ποτέ τόσο κοντά σε πόλεμο» σημείωσε ένας μεταρρυθμιστικής πολιτικός. Οι μαζικές εκδηλώσεις θρήνου των τελευταίων ημερών ίσως απομακρύνουν ένα μέρος της πίεσης για άμεση δράση και θα περιορίσουν τον κίνδυνο πολέμου, πρόσθεσε.

O στρατηγός Ισμαήλ Γκαανί, ο διάδοχος του Σουλεϊμανί στη Δύναμη Κουντς των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, ανέφερε τη Δευτέρα ότι το Ιράν θα απομακρύνουν τις ΗΠΑ από την περιοχή «σε διάφορα βήματα».

Η περίοδος θρήνου αναμένεται να συνεχιστεί για μεγαλύτερο διάστημα μετά τον θάνατο όσων ποδοπατήθηκαν την Τρίτη στην πόλη Κερμάν, όπου είχε συγκεντρωθεί τεράστιο πλήθος για την κηδεία του Σουλεϊμανί.

Τουλάχιστον 32 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 190 τραυματίστηκαν, δήλωσε στην κρατική τηλεόραση Ιρανός αξιωματούχος.

Στο τέλος, η απόφαση για το ποια πρέπει να είναι η απάντηση θα ληφθεί από τον Αγιατολάχ και όσοι είναι κοντά στον ανώτατο ηγέτη έχουν καλέσει τους ακόλουθούς του να αποδεχτούν όποια πορεία δράσης αποφασίσει.«Ο πατέρας του πίστευε ότι η υπακοή στην απόλυτη εξουσία του ανώτατου ηγέτη είναι προαπαιτούμενο της ευσέβειας» τόνισε η κόρη του Σουλεϊμανί τη Δευτέρα. «Θα θυσιαστούμε, ώστε εσύ (Χαμενεΐ) να μην νιώθεις μόνος» πρόσθεσε.

© The Financial Times Limited 2020. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation