Σε... διπλό ταμπλό κάνουν παιχνίδι οι γίγαντες της τεχνολογίας

Καθώς τα σκάνδαλα για την κακή χρήση προσωπικών δεδομένων πολλαπλασιάζονται και οι νόμοι προστασίας των δεδομένων γίνονται πιο αυστηροί, οι τεχνολογικές εταιρείες φτάνουν σε ένα εκπληκτικό συμπέρασμα: Είναι εκδοτικές εταιρείες. Όχι πάντα, βέβαια, αλλά όποτε τις βολεύει.

Το Facebook έδωσε έμφαση στον ρόλο του ως εκδοτική εταιρεία, με διακριτική ευχέρεια, σε δικαστήριο της Καλιφόρνιας, την περασμένη εβδομάδα, σε μία προσπάθεια να μπλοκάρει αγωγή από προγραμματιστή.

Η Google προσπάθησε να κάνει κάτι ακόμη πιο θρασύ, σε υπόθεση στο Ηνωμένο Βασίλειο φέτος, που περιλάμβανε το «δικαίωμα στη λήθη», σε αποτελέσματα της μηχανής αναζήτησης. Υποστήριξε την εξαίρεση της δημοσιογραφίας, της τέχνης και της λογοτεχνίας, υπό τον ευρωπαϊκό νόμο.

Η νομική διέξοδος της Google ήταν αστεία και στριμώχτηκε από τον δικαστή του ανώτατου δικαστηρίου. «Δεν θεωρώ ότι η δραστηριότητα της Google μπορεί να εξομοιωθεί με τη δημοσιογραφία», έγραψε με αυστηρό ύφος, αποφασίζοντας ότι ο τεχνολογικός τιτάνας ήθελε, όπως ο καθένας, «και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο». Αναφέρονταν στα πλεονεκτήματα των εκδοτών όσον αφορά τη διαχείριση δεδομένων, χωρίς να προσπαθήσει να καλύψει τις δημοσιογραφικές υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτά.

Αυτά τα αιτήματα μοιάζουν αδέξια σε σχέση με την συνηθισμένη επιμονή του Facebook, της Google και άλλων τεχνολογικών εταιρειών ότι, κατά την προσεκτική διατύπωση του Facebook, δεν είναι «ο κριτής της αλήθειας».

Θα μπορούσε κανείς να ακούσει τα νομικά γρανάζια να δουλεύουν στο μυαλό του Μαρκ Ζούκερμπεργκ, καθώς ο ιδρυτής του Facebook κατέθετε για το θέμα στη Γερουσία των ΗΠΑ, τον Απρίλιο. «Συμφωνώ ότι είμαστε υπεύθυνοι για το περιεχόμενο, αλλά δεν παράγουμε εμείς το περιεχόμενο».

Οι τεχνολογικοί τιτάνες κινούνται γύρω από την ερώτηση του κατά πόσο και σε ποιο βαθμό είναι εκδότες λόγω της αλλαγής της κοινής γνώμης. Αναλαμβάνοντας περιορισμένη ευθύνη για το τι εμφανίζεται στα κοινωνικά δίκτυα ή στα αποτελέσματα αναζήτησης, δεν ακούγεται ως να κάνουν σαν να στέκονται υπέρ της ελευθερίας. Δεν μπορούν να αγνοούν τις «ψευδείς ειδήσεις, τις τεχνικές «clickbait», την ανεπιθύμητη αλληλογραφία και την κακή διαχείριση των δεδομένων», που ανέφερε το ίδιο το Facebook, σε μια διαφήμιση στην οποία υποσχόταν να βελτιωθεί.

Παραδοσιακά οι τεχνολογικές εταιρείες έχουν υποστηρίξει ότι φιλοξενούν ουδέτερα τις πληροφορίες, αλλά αυτή η γραμμή άμυνας διολισθαίνει. Καθώς οι νόμοι, όπως ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός Γενικής Προστασίας Δεδομένων (GDPR) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αρχίζουν να «δαγκώνουν», το να λειτουργούν ως εκδότες με ευρύτερη ελευθερία από άλλους στη διαχείριση και αποκάλυψη προσωπικών πληροφοριών αρχίζει να γίνεται ελκυστικό. Γιατί να μη συνδυάσουν τα πλεονεκτήματα και των δύο; ψιθυρίζουν οι δικηγόροι.

Υπάρχουν δελεαστικές ευκαιρίες. Το επιχείρημα του Facebook στην Καλιφόρνια ότι του επιτρέπεται να ασκεί εκδοτικό έλεγχο περικόπτοντας την πρόσβαση των προγραμματιστών στις φωτογραφίες που δημοσιεύονται στο δίκτυο, από τους φίλους των χρηστών είναι ξεκάθαρα βάσιμο. Η Six4Three, η εταιρεία ανάπτυξης εφαρμογών που έχει κάνει μήνυση στο Facebook, χρησιμοποιούσε αυτό τον τρόπο για να εντοπίσει γυναίκες με μπικίνι και να τις εμφανίσει στην εφαρμογή του Pikinis, κάτι που δεν είναι και η πλέον ευγενέστερη από τις νομικές σταυροφορίες.

Ακούγεται ασυνήθιστο για το Facebook να διεκδικεί το δικαίωμα να συμπεριφέρεται ως εκδότης με αυτόν τον τρόπο, την ώρα που αλλού επιμένει ότι δεν είναι εταιρεία μέσων ενημέρωσης. Αλλά οι νόμοι ασφαλούς καταφυγίου για «διαδραστικές υπηρεσίες υπολογιστών», όπως αναφέρεται σε αυτούς ο νόμος του 1996 «Communications Decency Act», δίνει ακριβώς αυτό το δικαίωμα. Αυτόν τον νόμο και τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό κατηγορήστε, για το διφορούμενο καθεστώς που έχουν οι τεχνολογικοί τιτάνες.

Φτάνω να έχω μία μικρή συμπάθεια για τη Google, αν και η προσπάθεια της να θεωρηθεί εκδοτική εταιρεία ήταν προφανώς προκλητική. Έλαβε 2,4 εκατ. αιτήματα από Ευρωπαίους για να απομακρύνει προσβλητικά αποτελέσματα αναζήτησης μεταξύ 2014 και 2017. Ο νόμος είναι πιο αυστηρός στις μηχανές αναζήτησης παρά στις εκδοτικές εταιρείες στο ευαίσθητο περιεχόμενο, και αυτό προκάλεσε την αντίδρασή του.

Οι όμιλοι τεχνολογίας δεν είναι οι μόνοι που αναλύουν τους νόμους για την αποκάλυψη πληροφοριών και αυτούς για την ιδιωτικότητα των δεδομένων, έτσι ώστε να βρουν ποιος τους ταιριάζει καλύτερα. Η Τράπεζα της Αγγλίας (ΒοΕ) αυτή την εβδομάδα απέρριψε το αίτημα των Financial Times υπό τον νόμο περί «Ελευθερίας της Πληροφορίας», να αποκαλύψει ποιοι άνθρωποι πλήρωσαν για να περάσουν χρόνο με τον Μαρκ Κάρνεϊ, διοικητή της ΒοΕ. Ανέφερε την ανάγκη προστασίας των προσωπικών δεδομένων υπό τον GDBR.

Αυτού του είδους τα πράγματα είναι αναπόφευκτα όταν οι νόμοι αλληλοκαλύπτονται και το ίδιο κομμάτι πληροφορίας μπορεί να προσδιοριστεί διαφορετικά. Μπορεί μία φωτογραφία που τραβήχτηκε σε δημόσιο χώρο να δημοσιευθεί ως δημοσιογραφική δουλειά ή υπάρχει προστασία λόγω ενός ευαίσθητου προσωπικού δεδομένου, που δείχνει την εθνική προέλευση του αντικειμένου και την φυσική ή νοητική κατάσταση; Σε τεχνικό επίπεδο, όταν όλα αναλύονται σε bytes, δεν υπάρχει εύκολη διάκριση.

Ο ευρωπαϊκός νόμος ισορροπεί το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης με το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα (που είναι δύσκολο να διαχωριστεί από την προστασία δεδομένων). Αλλά ο νόμος υποτίθεται ότι δεν εφαρμόζεται επιλεκτικά. Αυτοί που θέλουν να διευκολύνουν την πρώτη και παραμερίζουν την τελευταία, είτε είναι άτομα ή εταιρείες, πρέπει να το κάνουν προσεκτικά και με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον.

Αν θέλεις να είσαι εκδοτική εταιρεία, προχώρα, αλλά μην κοροϊδεύεις τον εαυτό σου ότι είναι εύκολη δουλειά. Αυτή η θέση μειώνει τους περιορισμούς στα δεδομένα ιδιωτικότητας, αλλά έχει άλλες ευθύνες. Σε αντίθεση με το Facebook και το Google, οι εκδοτικές εταιρείες έχουν πλήρη ευθύνη για την παραγωγή τους, συμπεριλαμβανομένων των παραβάσεων πνευματικής ιδιοκτησίας και τις μηνύσεις για συκοφαντία.

Ακόμη και τα νομικά δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των εκδοτικών εταιρειών ποικίλλουν, ανάλογα με την επιχειρηματική λειτουργία που εμπλέκεται – μία αίθουσα σύνταξης ή ένα διαφημιστικό τμήμα, για παράδειγμα. Αλλά όταν σε ρωτούν, αν είσαι τεχνολογική ή δημοσιογραφική εταιρεία, η απάντηση «εξαρτάται από την περίπτωση και το δικαστήριο» δεν είναι ικανοποιητική.

«Δεν νομίζω ότι πρέπει να είμαστε εκδότες», είπε η Sheryl Sandberg, επικεφαλής λειτουργίας του Facebook, πέρυσι.

Όχι, αλλά πρέπει να αποφασίσετε.

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation