Η δημιουργική αντιπολίτευση βάζει δύσκολα στον Ερντογάν

Το τραπεζάκι που ανήκει στο «Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης» στο κέντρο της Άγκυρας δείχνει λίγο μοναχικό. Ενώ το κυβερνών κόμμα, γνωστό ως ΑΚΡ, έχει κάποιους υπερεθνικιστές για συντροφιά, υπάρχουν τέσσερα αντιπολιτευτικά κόμματα στην άλλη πλευρά της πλατείας Kizilay που έχουν γίνει ομάδα για να τους αντιμετωπίσουν.

Οι ακτιβιστές λένε ότι η ατμόσφαιρα στην άλλη πλευρά του δρόμου είναι ανεβασμένη και συνεργατική. «Είμαστε ανταγωνιστές αλλά δουλεύουμε μαζί», είπε ο Χάμζα Γκουρσόι, συνταξιούχος πολιτικός μηχανικός που μοιράζει φυλλάδια για το εθνικιστικό «Καλό Κόμμα». «Έχουμε έρθει πιο κοντά για να παλέψουμε κατά του [προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ] Ερντογάν».

Με μόλις δύο εβδομάδες μέχρι τις κρίσιμες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές, αυτό ακριβώς είναι που δημιουργεί προβληματισμό στα μέλη του ΑΚΡ. «Όλοι ανησυχούν», παραδέχθηκε ένας κυβερνητικός αξιωματούχος. «Θα είναι οι πιο δύσκολες εκλογές που είχαμε μέχρι στιγμής».

Ο κ. Ερντογάν έχει κυριαρχήσει στην τουρκική πολιτική σκηνή από τότε που το ΑΚΡ κατέλαβε την εξουσία το 2002. Ο πρόεδρος είναι ακόμη και σήμερα ο πιο δημοφιλής πολιτικός της χώρας. Αλλά καθώς η Τουρκία βρίσκεται εν μέσω βαθιάς πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής αναταραχής, κάποιοι δημοσκόποι και αναλυτές εκτιμούν ότι θα μπορούσε να χάσει την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία -ή ακόμη και να αναγκαστεί για πρώτη φορά να πάει σε δεύτερο γύρο προεδρικών εκλογών.

Οποιοδήποτε εκ των δύο σεναρίων θα ήταν συντριπτική αποτυχία για έναν ηγέτη που βασίζεται στην επιτυχία του στις κάλπες για να δικαιολογήσει το αυταρχικό στυλ διακυβέρνησης.

Το οικονομικό σκηνικό ανησυχεί τα μέλη του ΑΚΡ

Οι εκλογές στις 24 Ιουνίου είναι ορόσημο για τον Τούρκο πρόεδρο. Η νίκη δεν θα του εξασφαλίσει μόνο ακόμη πέντε χρόνια θητείας, αλλά θα διασφαλίσει επίσης ότι θα εκπληρώσει τη μακρόχρονη φιλοδοξία του για μετάβαση της χώρας από το κοινοβουλευτικό σύστημα στο προεδρικό μοντέλο. Η αλλαγή εγκρίθηκε πέρυσι σε ένα αμφισβητήσιμο δημοψήφισμα που κέρδισε οριακά.

Στελέχη του κόμματος παραπονιούνται ότι η καμπάνια του ΑΚΡ για τις πρόωρες εκλογές είναι ανιαρή. Τους λείπει το ταλέντο του Erol Olcok, μίας ιδιοφυΐας στο θέμα των εκλογών που σκοτώθηκε τη νύχτα του πραξικοπήματος το 2016. «Ο κόσμος δεν είναι ενθουσιώδης αυτή τη φορά -ούτε εμείς, ούτε οι ψηφοφόροι μας», είπε ένας αξιωματούχος. «Απλώς λέμε τα ίδια πράγματα που λέγαμε και πριν: Χτίζουμε μία νέα γέφυρα, χτίζουμε ένα νέο αεροδρόμιο. Δεν υπάρχουν καλά συνθήματα, καλά τραγούδια».

Άλλοι ανησυχούν για το οικονομικό σκηνικό. Η λίρα έχει χάσει κοντά στο ένα πέμπτο της αξίας της σε σχέση με το δολάριο, τους τελευταίους μήνες, ένα πρόβλημα που επιδεινώθηκε από την εχθρική στάση του Ερντογάν όσον αφορά την αύξηση των επιτοκίων, σύμφωνα με τους αναλυτές. Οι τιμές στα είδη διατροφής έχουν αυξηθεί 11% σε ετήσια βάση.

Η απόφαση του προέδρου τον Μάρτιο να τροποποιήσει τους εκλογικούς κανόνες για να δώσει ώθηση στη δική του υποστήριξη θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ και να βελτιώσει τις πιθανότητες της αντιπολίτευσης. Στα κόμματα επιτρέπεται σήμερα να κάνουν συμμαχίες για να ξεπερνούν το εμπόδιο του τουρκικού εκλογικού συστήματος που απαιτεί από αυτά να εξασφαλίζουν άνω του 10% των εκλογικών ψήφων για να μπουν στο κοινοβούλιο.

Τρία κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν ενώσει δυνάμεις χάρη σε αυτό τον νόμο, σε μια ασυνήθιστη ένδειξη συνεργασίας. Ένα τέταρτο κόμμα, που κυριαρχείται από το κουρδικό στοιχείο, το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP), δεν είναι μέρος της συμφωνίας αλλά έχει λάβει υποστήριξη από τους αντιπάλους του.

Το «Καλό Κόμμα» χρησιμοποιεί το Google για να κερδίσει δημοσιότητα

Η προεδρική κούρσα είναι επίσης αβέβαιη. Οι αξιωματούχοι του ΑΚΡ λένε ότι είναι σίγουροι πως ο κ. Ερντογάν θα κερδίσει στον πρώτο γύρο περνώντας το όριο του 50%. Ακόμη και αν γίνουν επαναληπτικές, ο αντίπαλός του θα δώσει μάχη για να τον κερδίσει, λένε οι αναλυτές. Τα αντιπολιτευόμενα κόμματα ωστόσο ελπίζουν ότι σε μια κατά μέτωπον αναμέτρηση με τον Ερντογάν, θα μπορούσαν ξαφνικά να βρουν το μομέντουμ εναντίον του.

Παρότι λειτουργεί υπό σκληρούς περιορισμούς, με το καθεστώς έκτακτης ανάγκης ενεργό μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 και τα μέσα ενημέρωσης να κυριαρχούνται από φιλο-κυβερνητικά δίκτυα, η αντιπολίτευση έχει γίνει πιο ενεργητική και δημιουργική τις τελευταίες εβδομάδες.

Το «Καλό Κόμμα», στο οποίο έχει δοθεί ελάχιστος τηλεοπτικός και ραδιοφωνικός χρόνος, έχει αντ’ αυτού ενισχύσει τη φήμη του στα κοινωνικά δίκτυα, πληρώνοντας διαφημίσεις στο Google οι οποίες ρωτούν τους ψηφοφόρους που κάνουν αναζήτηση για την «ελευθερία» να προσπαθήσουν ξανά μετά την ημέρα των εκλογών.

Ο Μουχαρέμ Ιντσέ, πρώην καθηγητής φυσικής που είναι ο υποψήφιος πρόεδρος από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), τη βασική αντιπολίτευση, έχει χορέψει τουρκικό παραδοσιακό χορό στη σκηνή και έχει παρουσιάσει μία λεπτομερή σειρά στοιχείων για να εξηγήσει τις αυξανόμενες τιμές καυσίμων και την εξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές ειδών διατροφής.

Σε αντίθεση, ακόμη και οι φοιτητές που είναι ενταγμένοι στο ΑΚΡ και κουνάνε τις σημαίες στην πλατεία Kizilay παραδέχονται ότι η καμπάνια τους μπορεί να μην έχει ενθουσιασμό. Το αποδίδουν στους περιορισμούς της προεκλογικής καμπάνιας κατά τη διάρκεια του ιερού μήνα για το Ραμαζάνι, με πολλά μέλη του κόμματος και ψηφοφόρους να είναι σε νηστεία κατά τη διάρκεια της μέρας. Προσθέτουν ότι η απόφαση-έκπληξη του κ. Ερντογάν να προκηρύξει εκλογές σχεδόν 18 μήνες νωρίτερα από τις προγραμματισμένες έχει περιορίσει την περίοδο προετοιμασίας.

Παρά τα νεύρα του κυβερνώντος κόμματος, κάποιοι αναλυτές παραμένουν πεπεισμένοι ότι το ΑΚΡ θα αναδειχθεί νικητής. Ο Εμρέ Ερντογάν, καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Bilgi στην Κωνσταντινούπολη, είπε ότι τα ανησυχητικά μηνύματα του ΑΚΡ είχαν στόχο να δώσουν ώθηση στη συμμετοχή. «Πιστεύω ότι το ΑΚΡ θα διατηρήσει την πλειοψηφία του. Ο Ερντογάν είναι πολύ δυνατός ηθοποιός. Θα δαπανήσουν τεράστια ποσά χρήματος», είπε.

Άλλοι είναι λιγότερο σίγουροι. «Είναι πολύ δύσκολο να προβλέψεις αυτές τις εκλογές», είπε ο Τούρκμεν Γκοκσέλ, από το Πανεπιστήμιο της Άγκυρας.

«Μπορεί να δούμε κάποια αποτελέσματα-έκπληξη».

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation