Από τα μέσα Ιουλίου σας είχαμε ενημερώσει για την αυξημένη πιθανότητα που υπήρχε προκειμένου τα επιτόκια καταθέσεων να αρχίσουν να αποκλιμακώνονται σταδιακά από τον Σεπτέμβριο.

Επίσης, το Euro2day.gr είχε αναφερθεί τότε σε προθεσμιακούς καταθετικούς λογαριασμούς κάποιων τραπεζών που «κλείδωναν» επιτόκια για 18 ή για 24 μήνες, οπότε οι καταθέτες θα επιτύγχαναν υψηλές αποδόσεις σε περίπτωση όπου επιβεβαιωνόταν το σενάριο των πτωτικών επιτοκίων από τον επόμενο μήνα.

Σήμερα, όλοι σχεδόν βλέπουν μια μικρή τάση υποχώρησης, συνεκτιμώντας ωστόσο τη γενικότερη αστάθεια που επικρατεί όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρη την ευρωζώνη.

Όπως είχαμε γράψει από τον Ιούλιο, τόσο οι τράπεζες όσο και η τρόικα καίγονται να μειωθούν τα επιτόκια, πέραν όμως αυτού από τις εκλογές του Ιουνίου μέχρι σήμερα έχουν συμβεί ορισμένες εξελίξεις που θα μπορούσαν να επηρεάσουν θετικά την όλη κατάσταση.

Πρώτον, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει μειώσει το επίπεδο των βασικών επιτοκίων στην ευρωζώνη (ιστορικό χαμηλό) και δεν αποκλείεται και νέα μείωση την επόμενη εβδομάδα.

Δεύτερον, έχουν επιστρέψει κάποια δισ. ευρώ καταθέσεων στα γκισέ των ελληνικών τραπεζών.

Τρίτον, έχει βελτιωθεί ως έναν βαθμό το κλίμα που επικρατεί στις αγορές για την Ελλάδα, με τις τιμές των κρατικών μας ομολόγων να έχουν μερικώς ανακάμψει και με την αναλογία των αναλυτών που προβλέπουν την έξοδο της χώρας από τη ζώνη του ευρώ να έχει σχετικά περιοριστεί. Πιθανόν να προκύψουν θετικότερες εξελίξεις στα δύο αυτά μέτωπα, μετά και τις επισκέψεις του Έλληνα πρωθυπουργού στη Γερμανία και στη Γαλλία την προηγούμενη εβδομάδα.

Πολλοί συνδυάζουν την αποκλιμάκωση των επιτοκίων, κυρίως με την εποχή όπου θα εισρεύσει στις ελληνικές τράπεζες το υπόλοιπο ποσό (γύρω στα 30 δισ. ευρώ) που θα προκύψει από την ολοκλήρωση της επανακεφαλαιοποίησης του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Υπάρχει όμως, και άλλος ένας παράγοντας, ο οποίος κάτω από προϋποθέσεις θα μπορούσε να λειτουργήσει θετικά και είναι ο επαναπατρισμός σημαντικού μέρους των κεφαλαίων που τα τελευταία χρόνια έφυγαν στο εξωτερικό.

Διαβάζουμε, για παράδειγμα, στο πρόσφατο Οικονομικό Δελτίο της Alpha Bank: «Στον τομέα των επενδύσεων χαρτοφυλακίου το εξάμηνο του 2012 σημειώθηκε καθαρή εκροή κεφαλαίων ύψους 72 δισ. ευρώ, έναντι καθαρών εκροών 9,7 δισ. ευρώ στο πρώτο εξάμηνο του 2011.

Ειδικότερα, καταγράφηκε εκροή κεφαλαίων κυρίως λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων των εγχώριων θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού κατά 40,03 δισ., και επίσης λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια που έχουν εκδοθεί από κατοίκους Ελλάδας κατά 31,95 δισ. ευρώ (εκροή)».

Η αλήθεια είναι ότι μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2012 έφυγαν αρκετές δεκάδες δισ. ευρώ στο εξωτερικό από τις ασφαλιστικές εταιρείες, από μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις, από χρηματιστηριακές και ΑΕΔΑΚ που πουλούσαν προϊόντα εξωτερικού, από μεγάλους επιχειρηματίες, αλλά και από πολλά άτομα μεσαίων εισοδημάτων. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν πως αν περιοριστεί η αβεβαιότητα γύρω από το ζήτημα της παραμονής της Ελλάδας στην ευρωζώνη ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των κεφαλαίων μπορεί να επιστρέψει στην Ελλάδα, όπου άλλωστε οι προσφερόμενες αποδόσεις είναι κατά κανόνα πολλαπλάσιες.

«Δυστυχώς, δανείζουμε τη Μέρκελ, και μάλιστα χωρίς τόκο», ήταν η φράση υψηλόβαθμου στελέχους ελληνικής ασφαλιστικής εταιρείας που έχει τοποθετήσει το μεγαλύτερο ποσοστό του χαρτοφυλακίου της σε γερμανικούς τίτλους.