Κλίμα απαξίωσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος αρχίζει αργά, αλλά σταθερά να διαμορφώνεται στο εξωτερικό, με τη βοήθεια και δημοσιευμάτων.

Την ίδια ώρα, οι πληροφορίες πυκνώνουν ότι στις ελληνικές τράπεζες θα γίνει εκτενές due diligence, αλλά και έρευνα επί θεμάτων «χρηστής διαχείρισης», στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησής τους, δεδομένου ότι σε κάθε περίπτωση τα χρήματα θα προέλθουν από το EFSF.

Κι ότι ανάλογα με το αποτέλεσμα θα γίνουν αλλαγές στο management καθώς επίσης και στις πρακτικές εταιρικής διακυβέρνησης που ακολουθούνται από τις ελληνικές τράπεζες.

Όλα αυτά εκ πρώτης όψεως δείχνουν να κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Αν κάποιοι παρέβησαν τους νόμους, είναι ορθό να τιμωρηθούν. Άλλωστε η διαφάνεια δεν έβλαψε ποτέ κανέναν.

Ωστόσο, η στήλη δεν είναι καθόλου σίγουρη ότι το επικοινωνιακό κλίμα που δημιουργείται εις βάρος των ελληνικών τραπεζών έχει αποκλειστικώς… ηθικά ή έστω «επαγγελματικά» κίνητρα.

Οι ελληνικές τράπεζες πέρασαν αλώβητες την κρίση του 2008, όταν τα μεγαθήρια της Ευρώπης και της Αμερικής διασώθηκαν με λεφτά των κυβερνήσεών τους.

Επίσης δεν έπεσαν στην ανάγκη κρατικής ή διακρατικής χρηματοδότησης λόγω χειρισμών των διοικήσεών τους, αλλά εξαιτίας του «κουρέματος» των ελληνικών ομολόγων, που εξανέμισε τα χαρτοφυλάκιά τους.

Ακόμη και στο σκέλος των δανείων, είναι ηλίου φαεινότερον ότι οι επισφάλειες στην πλειονότητά τους δημιουργήθηκαν από τη σφοδρή κρίση και την περιοριστική πολιτική που άσκησε το μνημονιακό κράτος, με αποτέλεσμα την απότομη κατάρρευση των επιχειρηματικών ισολογισμών.

Και για τις ξένες τράπεζες, όμως, το «όνειδος» δεν σταμάτησε το 2008. Τα δημοσιεύματα είναι σχεδόν καθημερινά, είτε αφορούν τη σκανδαλωδώς υπερβολική έκθεση σε trading (με κορυφαίο και πρόσφατο παράδειγμα την JP Morgan) είτε την πολύκροτη υπόθεση της χειραγώγησης του LIBOR από σειρά μεγάλων τραπεζών.

Εάν μάλιστα μπατάρει είτε η Ισπανία είτε η Ιταλία (ουδόλως αποκλείεται), τότε το ευρωπαϊκό, αλλά και το αμερικανικό τραπεζικό σύστημα θα ζήσουν ένα νέο 2008, πιθανώς σε πολύ χειρότερη εκδοχή!

Υπό αυτό το πρίσμα, η εμμονή ορισμένων ξένων κύκλων στη «διακυβέρνηση» και στον έλεγχο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος (με όλα τα τρωτά του σημεία, που δεν είναι και λίγα) μάλλον θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με τον δέοντα σκεπτικισμό, όταν την ίδια ώρα συμβαίνουν σημεία και τέρατα στις παραδοσιακές τραπεζικές έδρες.

Ας δούμε λοιπόν και την άλλη διάσταση του θέματος.

Μέχρι σήμερα, όλες οι χώρες που σέβονται τον εαυτό τους διαθέτουν τράπεζες που ελέγχονται από εγχώρια συμφέροντα, ακριβώς όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές και με μεγάλες εταιρίες σε άλλους «στρατηγικούς» τομείς (π.χ. της ενέργειας). Διότι πολύ απλά υπάρχουν λόγοι εθνικού συμφέροντος.

Σήμερα, η Ελλάδα έχει φτάσει στα πρόθυρα να απεμπολήσει τον έλεγχο όχι μιας ή δύο τραπεζών, αλλά γενικότερα του τραπεζικού της συστήματος μέσω της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης, ιδίως αν αυτή γίνει μέσω του EFSF και δεν περάσει ο λογαριασμός στο χρέος της χώρας.

Δεδομένων όμως των δημοσιευμάτων που ήδη κάνουν την εμφάνισή τους, αλλά και των όρων που ίσως διατυπωθούν στο εγγύς μέλλον, μάλλον είναι ώρα να αναρωτηθούμε πολύ σοβαρά: «Ποιος θα ελέγχει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα την επόμενη μέρα;».

Κι αυτό γιατί οι τράπεζες συνθέτουν το σύστημα κυκλοφορίας του χρήματος στην οικονομία. Κατά κάποιον τρόπο, είναι οι αρτηρίες και οι φλέβες μέσω των οποίων κυκλοφορεί αίμα στο σώμα της κάθε οικονομίας.

Αν ο έλεγχός τους περάσει σε ξένα συμφέροντα, για τα οποία η ελληνική αγορά είναι απλώς μία ακόμη αγορά, όπου θα κινούνται με αποκλειστικό γνώμονα τα πολύ ευρύτερα και διεσπαρμένα συμφέροντά τους, οι συνέπειες για τη μελλοντική ανάπτυξη της χώρας θα είναι ενδεχομένως καθοριστικές.

Εν τέλει, είναι άλλο πράγμα να ασκείται ο έλεγχος των ευρωπαϊκών τραπεζών από την ΕΚΤ, στο πλαίσιο μιας πανευρωπαϊκής ενοποίησης, και άλλο να αφελληνιστεί βιαίως το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, σε τιμή ευκαιρίας, προς όφελος αποκλειστικά ξένων συμφερόντων.

Το λέμε αυτό διότι η στήλη διαβάζει προσεκτικά - ανάμεσα στις γραμμές. Κι εκτιμά πως ο κίνδυνος να αναμιχθούν ευθέως τα ζητήματα εποπτείας με τα θέματα ιδιοκτησίας στον ελληνικό τραπεζικό τομέα φαίνεται πλέον απόλυτα υπαρκτός.