Ο υπουργός Οικονομικών Φίλιππος Σαχινίδης σε συνέντευξη που παραχώρησε στην κρατική τηλεόραση ήταν σαφής, για όσους γνωρίζουν να διαβάζουν πίσω από τις γραμμές: τα περίπου 6 δισ. ευρώ που οφείλει το Δημόσιο στις προμηθεύτριες επιχειρήσεις θα δοθούν σχετικά σύντομα, όταν ληφθεί η απαραίτητη δόση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά όχι όλα. Θα θέλαμε να τα δώσουμε όλα, αλλά για να το κάνουμε αυτό θα πρέπει και οι προμηθευτές να μας κάνουν κάποια «έκπτωση», ανέφερε ο υπουργός.

Με άλλα λόγια, για τα ποσά που οφείλονται άτοκα εδώ και τόσα χρόνια (κούρεμα Νο1), είτε θα δοθεί ένα μέρος και για τα υπόλοιπα... βλέπουμε είτε για να δοθούν τώρα θα πρέπει να πέσει ένα αξιοσημείωτο «κούρεμα» από την πλευρά των επιχειρήσεων (κούρεμα Νο2). Ακόμη και ένα μέσο κούρεμα 10% να πέσει, μιλάμε για εξοικονόμηση της τάξεως των 600 εκατ. ευρώ!

Όσο κι αν μια τέτοια πρακτική ενέχει στοιχεία «ανεντιμότητας» από το ίδιο το ελληνικό δημόσιο, ήταν μια κίνηση που ανέμεναν οι παράγοντες της αγοράς και μάλιστα σε ένα τέτοιο σενάριο είχε αναφερθεί η στήλη και στο παρελθόν. 

Το πάνω χέρι στο Δημόσιο

Στη συγκεκριμένη, λοιπόν, «διαπραγμάτευση» που θα προκύψει μεταξύ κράτους και επιχειρήσεων, είναι βέβαιο πως το κράτος θα έχει το πάνω χέρι. Πρώτον, γιατί δεν έχει τίποτε να χάσει, αφού η πιστοληπτική του ικανότητα έχει ήδη πέσει στο «δεν πάει άλλο». Και δεύτερον, επειδή οι περισσότερες επιχειρήσεις της χώρας υπόκεινται σε αφόρητες πιέσεις από τις τράπεζες για να μειώσουν τον δανεισμό τους. Οι πιέσεις αυτές, μάλιστα, έχουν ενταθεί τον τελευταίο μήνα και όλα δείχνουν πως θα υπάρξουν μέσα στο έτος και περιπτώσεις όπου οι χρηματοπιστωτικοί όμιλοι της χώρας θα βγάλουν εταιρείες στο σφυρί, με τιμή εκκίνησης το... 1 ευρώ!

Πώς εμπλέκονται οι τράπεζες στο όλο ζήτημα: Απλά, το σύνολο σχεδόν του ποσού που θα καταβάλει το ελληνικό δημόσιο στις προμηθεύτριες εταιρείες θα καταλήξει στο ταμείο των τραπεζών, οι οποίες επείγονται όσο ποτέ στο παρελθόν για ρευστό.

Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και τα «καλύτερα μαγαζιά» σπεύδουν να μειώσουν την έκθεσή τους προς τις ελληνικές τράπεζες. Για παράδειγμα, η διοίκηση της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά κάνει αγώνα δρόμου ώστε μέχρι τον προσεχή Ιούνιο να αναχρηματοδοτήσει τον δανεισμό της που θα λήξει, με χορηγήσεις από το εξωτερικό, ώστε να επιβαρυνθεί με χαμηλότερο επιτόκιο. Ο όμιλος Τιτάν δεν θα έλεγε όχι στην προσέλκυση στρατηγικού επενδυτή σε κάποια από τις θυγατρικές του. Τον δρόμο της ρευστοποίησης θυγατρικών του εταιρειών θα ακολουθήσει πιθανότατα και ο ΟΤΕ.

Κι αν όλα αυτά ισχύουν για τα... μαγαζιά-γωνία, σε πολλές από τις υπόλοιπες εταιρείες θα θεωρούσαν «λαχείο» κάποιο ενδιαφέρον από τρίτους για την αγορά ενός ακινήτου τους ή μιας θυγατρικής τους... Άλλωστε -όπως φάνηκε και από τις ετήσιες λογιστικές καταστάσεις που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα- είναι δεκάδες οι εισηγμένες που είτε έχουν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς τις τράπεζες είτε έχουν σταματήσει πλέον να τηρούν τους συμβατικούς όρους των δανείων τους (covenants) και σήμερα βρίσκονται σε σειρά διαπραγματεύσεων με τις πιστώτριες τράπεζες. 

Με τη γλώσσα των αριθμών

Η στάση των τραπεζών απέναντι στις επιχειρήσεις και τα δανεισμένα νοικοκυριά σκληραίνει μήνα με τον μήνα και αυτό προκύπτει και από τα επίσημα στοιχεία της πιστωτικής επέκτασης (των δανείων των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από ελληνικές τράπεζες).

Τον Φεβρουάριο του 2011 (όταν όλοι έλεγαν πως οι τράπεζες έχουν κατεβάσει ρολά) η πιστωτική επέκταση σε ετήσια βάση βρισκόταν στο -0,3%. Τον Νοέμβριο του 2011 (μόλις εννέα μήνες αργότερα) διαμορφώθηκε στο -2,4%, τον Δεκέμβριο του 2011 στο -3,1%, τον Ιανουάριο του 2012 στο -3,3% και τον Φεβρουάριο του 2012 στο -3,8%!

Πώς μεταφράζονται όλα αυτά: Οι ελληνικές τράπεζες μόνο το πρώτο φετινό δίμηνο του έτους «ρούφηξαν» από την πραγματική οικονομία (νέες χορηγήσεις μείον αποπληρωμές δανείων) πάνω από 1,6 δισ. ευρώ! Περισσότερα από 2 δισ. ευρώ είχαν επίσης αφαιρεθεί το τελευταίο δίμηνο του 2011, με αποτέλεσμα το άθροισμα του τετραμήνου να αναφέρεται σε απώλειες ρευστότητας γύρω στα 4 δισ. ευρώ!

Τι σημαίνει αυτό για τις επιχειρήσεις: Στη γεωργία τα δάνεια τον Φεβρουάριο του 2012 ήταν κατά 8,9% λιγότερα από τον αντίστοιχο μήνα του 2011 (βλέπε επίπτωση στην αγροτική παραγωγή), στους ελεύθερους επαγγελματίες κατά 7,8%, στο εμπόριο κατά 7,4%, στις κατασκευές κατά 6,4% κ.λπ.