Το ανέκδοτο με τους δύο Αμερικανούς πωλητές παπουτσιών σε μια χώρα της Αφρικής μάλλον θα το ξέρετε. Ο πρώτος υποστήριζε ότι η κατάσταση είναι απογοητευτική, γιατί «στη συγκεκριμένη φτωχή χώρα κανείς δεν φοράει παπούτσια». Και ο δεύτερος δεν μπορούσε να κρύψει τον ενθουσιασμό του για τον ίδιο ακριβώς λόγο: επειδή «στη συγκεκριμένη φτωχή χώρα κανείς δεν φοράει παπούτσια»...

Κάτι τέτοιο φαίνεται να ισχύει σήμερα και για τις προοπτικές των τιμών των μετοχών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, με τη διαφορά πως το κοινό επιχείρημα των αισιόδοξων και των απαισιόδοξων είναι ότι «κανένας δεν πιστεύει πως το 2010 θα είναι καλύτερο για την οικονομία από πέρυσι? αντίθετα, όλοι θεωρούν ότι τα πράγματα θα πάνε χειρότερα».

Υπάρχουν άλλωστε πολλοί λόγοι για τους οποίους η φετινή χρονιά θα είναι περισσότερο δύσκολη από την περυσινή: η αυξημένη ανεργία, η επιτακτική ανάγκη της κυβέρνησης να μαζέψει πολύ περισσότερους φόρους από την αγορά, το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις είναι ήδη καταπονημένες από τη 15μηνη οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα όπως και το γεγονός πως για μία ακόμα χρονιά -και μάλιστα για τέταρτη συνεχόμενη- αναμένεται να δούμε την οικοδομική δραστηριότητα και τις επενδύσεις στην αγορά ακινήτων να πέφτουν σε ακόμη πιο χαμηλά επίπεδα...

Ο πρώτος, λοιπόν, Αμερικανός πωλητής παπουτσιών του ανεκδότου θα έλεγε ότι οι προβλέψεις για τα εταιρικά κέρδη του 2010 είναι σήμερα σαφώς χαμηλότερες από αυτές πριν από έναν μήνα και ακόμα περισσότερο από αυτές τρεις μήνες νωρίτερα.

- Όσοι πίστευαν πως από το τέταρτο τρίμηνο του 2009 θα ξεκινούσε σταδιακή ανάκαμψη στην αγορά φαίνεται να έχουν αλλάξει γνώμη.

- Αυτοί που προέβλεπαν ότι η οικοδομική δραστηριότητα θα άρχιζε από το τρίτο τρίμηνο του 2010 τώρα μεταθέτουν το «ραντεβού» το νωρίτερο για το πρώτο εξάμηνο του 2011.

- Όσοι έβλεπαν ότι οι τράπεζες θα κατάφερναν να αυξήσουν σημαντικά μέσα στην τρέχουσα χρήση το καθαρό επιτοκιακό τους περιθώριο και να περιορίσουν αξιοσημείωτα το ύψος των προβλέψεών τους σήμερα το ξανασκέφτονται μία ή και πολύ περισσότερες φορές...

«Έχουμε υιοθετήσει πολύ πιο προσεκτική εικόνα σχετικά με την πορεία του καθαρού επιτοκιακού περιθωρίου (NIM) και των προβλέψεων για μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών στην εγχώρια αγορά», αναφέρει σε πρόσφατη έκθεσή της η Marfin Analysis.

O ελληνικός οίκος επίσης μπορεί να υπολογίζει κάποια αύξηση των τραπεζικών κερδών μέσα στο 2010, αλλά αφού προηγουμένως έχει... γκρεμίσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα τις εκτιμήσεις για τις κερδοφορίες του 2009. Για παράδειγμα, στη Eurobank μπορεί να προβλέπεται άνοδος κερδών από τα 309 στα 349 εκατ. ευρώ, όμως τα κέρδη της ίδιας τράπεζας το 2008 ήταν 652 εκατ., ενώ το 2007 ανέρχονταν στα 814 εκατ. ευρώ.

Στην Alpha Bank, επίσης, μπορεί η Marfin Analysis να βλέπει αύξηση κερδών φέτος στα 388 εκατ. ευρώ, από τα 360 εκατ. το 2009, ωστόσο ο ίδιος όμιλος το 2008 είχε σημειώσει καθαρά κέρδη 512 εκατ. και το 2007 αυτά ήταν 850 εκατ. ευρώ.

Και για να συντομεύουμε, κάπως έτσι είναι η κατάσταση και στις υπόλοιπες τράπεζες. Άρα λοιπόν, η όποια άνοδος κερδών αναμένεται φέτος θα οφείλεται κυρίως στον πολύ χαμηλό πήχη του 2009 και στο γεγονός της έκτακτης φορολογικής εισφοράς με την οποία θα επιβαρυνθούν τα πιστωτικά ιδρύματα στις περυσινές λογιστικές καταστάσεις τους!