Η πτώση των επενδυτικών τραπεζών, οι μεταστάσεις της κρίσης και, για να μην τα ξαναλέμε, όλα όσα συμβαίνουν διεθνώς συνιστούν ασφαλώς την πιο σοβαρή οικονομική κρίση μετά το μεγάλο κραχ του 1929.

Αυτό είναι καιρός να το αντιληφθούμε όλοι. Ωστόσο, αυτό ΔΕΝ σημαίνει ότι βαδίζουμε υποχρεωτικά και ολοταχώς για μια πανομοιότυπη κατάσταση οικονομικής εξαθλίωσης ανά τον κόσμο. Οι δυτικές οικονομίες έρχονται από μια μακρά περίοδο οικονομικής ευημερίας κι έχουν κάμποσα (κρατικά και μη) μαξιλαράκια. Ούτε υπάρχουν οι ίδιες συνθήκες που υπήρχαν το 1929.

Αυτές τις ώρες, λοιπόν, ίσως ο μεγαλύτερος εχθρός του οικονομικού συστήματος είναι ο ίδιος ο πανικός, που μπορεί να κάνει πανίσχυρες τράπεζες να καταρρεύσουν σαν χάρτινοι πύργοι.

Και το λέμε αυτό διότι στην Ελλάδα έχουμε παράδοση να τρέχουμε για ψύλλου πήδημα στα σούπερ μάρκετ και να αγοράζουμε γάλατα σε κούτες σαν να επρόκειτο να γίνει παγκόσμιος πόλεμος. Είμαστε ως λαός λίγο υπερβολικοί.

Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε όσον αφορά στις τράπεζες είναι ότι αν οι περισσότεροι πελάτες πάνε να ζητήσουν «εδώ και τώρα» τα χρήματά τους ακόμη και η πιο υγιής δεν θα είναι σε θέση να τα δώσει. Δεν είναι άλλωστε αυτός ο σκοπός της ύπαρξής τους. Δεν τα βάζουν σε σεντούκι τα λεφτά, τα δανείζουν σε πελάτες.

Κι έτσι δεν πρέπει να θεωρείται δείγμα κινδύνου ή... κατάρρευσης το ότι κάποια τράπεζα έκανε, για παράδειγμα, χρήση του περιθωρίου 2 ημερών για την παροχή ανάληψης σε μεγάλα δολαριακά ποσά απο πελάτες, ειδικά αυτή την περίοδο όπου όντως υπάρχει... σφίξιμο στην κυκλοφορία του χρήματος. Έστω κι αν το κλίμα προσφέρεται για φημολογία και πανικό.

Αναμφίβολα, θα υπάρξουν επιπτώσεις από την κρίση και στις ελληνικές τράπεζες. Μείωση του ρυθμού ανάπτυξης (λόγω του ότι δεν θα έχουν ευχέρεια χρηματοδότησης), μείωση της κερδοφορίας (λόγω της αύξησης στο κόστος χρηματοδότησης αλλά και της μείωσης των εσόδων από trading και προμήθειες) και άλλα συναφή.

Ωστόσο, εδώ στην ψωροκώσταινα το σύστημα είναι αυτό που λέμε «θωρακισμένο». Οι μεγάλες τράπεζες (εκτός του ότι κάποιες εξ αυτών είναι ολίγον ή περισσότερο κρατικές) έχουν ισχυρούς ισολογισμούς (μπόλικο... λίπος για να το πούμε... λαϊκά) και μπορούν να αντέξουν την πίεση. Αλλά κι αν κάποια (γιατί προφήτες δεν είμαστε, ούτε όλες οι τράπεζες, μικρές - μεγάλες, είναι ίδιες) δεν μπορέσει τελικά να αντέξει στην πορεία, θα την περιμαζέψουν οι άλλες.

Το «εδώ είναι Ελλάδα, δεν είναι παίξε-γέλασε» και το τεράστιο μέγεθος του κρατικού τομέα σε σχέση με το σύνολο της οικονομίας έχει (σπανίως βέβαια) και τα καλά του.

Αντί λοιπόν να ψάχνουμε πώς θα διασπείρουμε τον κίνδυνο ανάμεσα στις... τράπεζες για τα φράγκα μας (κάτι που προσωπικά μας θυμίζει ακριβώς τις επιδρομές για γάλα και γαλέτα στα σούπερ μάρκετ), καλόν είναι να δούμε την κατάσταση ολίγον πιο ψύχραιμα και ρεαλιστικά.

Πρώτον και κυριότερο, περιορισμός των ΔΙΚΩΝ μας ανοιγμάτων, καθώς όταν οι καιροί είναι δύσκολοι πολλά απρόοπτα μπορούν να συμβούν.

Δεύτερον, διατήρηση υψηλής ρευστότητας (εφόσον τη… διαθέτουμε).

Τρίτον, προσεκτική -και με μέτρο- αναζήτηση αξιών που ωφελούνται από τέτοιου είδους αναταραχές (υπάρχουν κι αυτές, όπως ο χρυσός) αλλά και τυχόν ευκαιριών που θα δημιουργηθούν στην πορεία.

Δεν είναι καιρός για «ευφορία», ούτε όμως και για πανικό. Είναι καιρός για ψυχραιμία, σύνεση και καθαρό μυαλό.

Υ.Γ.: Θυμίζουμε ότι οι μεγάλες ευκαιρίες δημιουργούνται σε τέτοιες περιόδους για όσους έχουν χρήμα, στομάχι και υπομονή…

Ένας από αυτούς, μην το ξεχνάμε, είναι ήδη ο πολυθρύλητος κ. Warren Buffett, που συνεχίζει να κάνει μεγάλες επενδύσεις ακριβώς αυτή την περίοδο. Προφανώς ο ίδιος δεν θεωρεί ότι ήρθε το τέλος του κόσμου ή των αγορών…

Και «ψάχνεται» με τον γνωστό του πολυετή χρονικό ορίζοντα.