ΛΑΤΟΜΕΙΑ: Eπί ποδός πολέμου βρίσκεται ο Διόνυσος και η Πεντέλη, καθώς διαπιστώθηκε ότι προωθείται η αναβίωση κλεισμένων λατομείων μαρμάρου στην περιοχή Βαθιά Χούνη της Ραπεντώσας, εντός των ορίων του Δήμου Διονύσου αλλά και κοντά στα σύνορα με τον Δήμο Πεντέλης.
Όπως διαπιστώθηκε, η ιδιωτική εταιρεία ΜΕΓΑΛΙΘΙΚΗ ΑΒΕ έλαβε άδεια από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, προκειμένου να κάνει έρευνες για τη διαπίστωση κοιτασμάτων μαρμάρου, με σκοπό κατόπιν των ερευνών να μισθώσει τις σχετικές εκτάσεις από το Δημόσιο.
Ήδη έχουν κατατεθεί τουλάχιστον τρεις διοικητικές προσφυγές, κατά της απόφασης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής από την πλευρά τοπικών εξωραϊστικών συλλόγων, σύσσωμης της αντιπολίτευσης του Δήμου Διονύσου, ενώ την… τελευταία ημέρα πριν τη λήξη της σχετικής προθεσμίας κατέθεσε προσφυγή και η διοίκηση του δήμου. Εντονη κινητικότητα υπάρχει και μεταξύ λοιπών οργανωμένων πολιτών και του Τοπικού Συμβουλίου Διονύσου, με την Πεντέλη να ακολουθεί από κοντά.
Κατάπληξη στους κατοίκους έχει προκαλέσει το γεγονός ότι η περιοχή θεωρείται προστατευόμενη αλλά και αναδασωτέα, ενώ όπως υποστηρίζουν, η λειτουργία λατομείου θα επιβαρύνει όχι μόνο το περιβάλλον αλλά και την ήδη υψηλή κίνηση που παρατηρείται στο οδικό δίκτυο της περιοχής Διονύσου, που καταλήγει στις παραλίες της Νέας Μάκρης, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Ορισμένοι μάλιστα καταγγέλλουν ότι στην προκειμένη περίπτωση, η έρευνα για μάρμαρα χρησιμοποιείται προσχηματικά, υποστηρίζοντας ότι «δεν υπάρχει αξιοποιήσιμη εμπορικά ποιότητα μαρμάρου στη συγκεκριμένη περιοχή».
Κι ότι στην πράξη, η δραστηριότητα θα αφορά σε λατομείο αδρανών υλικών, «που θα λειτουργεί ως απέραντο εργοτάξιο, απειλώντας και υποβαθμίζοντας τις ζωές και περιουσίες μας, έως και 70 χρόνια».
Οι κινητοποιήσεις στους δύο Δήμους, Διονύσου και Πεντέλης, αναμένεται να κλιμακωθούν, καθώς στο τρέχον διάστημα έχει τεθεί σε διαβούλευση η σχετική περιβαλλοντική μελέτη από την Περιφέρεια Αττικής.
ΕΧAE: Υπεραμύνεται του συστήματος που έχει υιοθετηθεί για τις εγγυήσεις εκκαθάρισης συναλλαγών ο καθ ύλην αρμόδιος Αναστάσιος Ζαφειρόπουλος, επικεφαλής της Μονάδας Διαχείρισης Κινδύνου ATHEXClear, με αφορμή δημοσίευμα του ΧΑΜ για το θέμα.
Σε απάντησή του επισημαίνει τις αλλαγές που έχει επιφέρει η χρηματοπιστωτική κρίση και σημειώνει ότι το σύστημα που εφαρμόζεται, «βρίσκεται στην αιχμή των μεθοδολογιών του κλάδου».
Αναλυτικά:
Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 οδήγησε τους regulators των ανεπτυγμένων αγορών στην υιοθέτηση αυστηρών κανόνων διαχείρισης κινδύνου αντισυμβαλλομένου και στις χρηματιστηριακές συναλλαγές, επιβάλλοντας υποχρεωτικά την εκκαθάρισή τους μέσω Κεντρικών Αντισυμβαλλόμενων (ΚΑ ή CCP), εκκαθαριστικών φορέων που οφείλουν να λειτουργούν υπό συγκεκριμένο κανονιστικό περιβάλλον που επιβάλλει τυποποιημένους μηχανισμούς διαχείρισης κινδύνου και συνεχή έλεγχο εφαρμογής τους.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθετήθηκε το 2012 ο Κανονισμός ΕMIR. Η υποχρεωτική ισχύς του Κανονισμού EMIR καθώς και οι πρόνοιες που αυτός εισήγαγε διαμόρφωσαν ένα νέο περιβάλλον για τους ΚΑ που δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ανάλογα πλαίσια λειτουργίας για τους ΚΑ θεσπίστηκαν στις ΗΠΑ (Dodd Franc Art) αλλά και σε άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες, όπου πλέον οι ΚΑ εφαρμόζουν με βάση τα CCP/IOSCO standards ένα εξίσου αυστηρό περιβάλλον διαχείρισης κινδύνου.
Οι νομοθέτες συνειδητά επέλεξαν το μοντέλο αυτό προκειμένου να προστατεύσουν την αγορά, ασκώντας ολοκληρωτικό έλεγχο στη διαχείριση κινδύνου και στην επιβολή μίας φιλοσοφίας μηδενικής (πρακτικά) ανοχής του ΚΑ στον κίνδυνο (risk appetite). Αποτέλεσμα της φιλοσοφίας αυτής είναι η υποχρέωση απορρόφησης ζημιών σε περίπτωση υπερημερίας (credit event) από τα υπόλοιπα ΕΜ της αγοράς με δικούς τους προχρηματοδοτημένους πόρους (default fund).
Οι σημαντικότερες θεσμικές παρεμβάσεις αναφορικά με τον έλεγχο των κινδύνων και των εφαρμοζόμενων μεθοδολογιών αφορούν στην απαίτηση των εποπτικών αρχών (ESMA, Supervisory College, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς) για πρότερη έγκριση των μεθοδολογιών διαχείρισης κινδύνων και των όποιων νέων προς εκκαθάριση χρηματοοικονομικών μέσων πριν την υιοθέτησή τους, καθώς και τον τακτικό έλεγχο από ανεξάρτητο εξειδικευμένο ελεγκτή, της ορθής εφαρμογής των κανόνων και της απόδοσης των μοντέλων διαχείρισης κινδύνων.
Σε αυτό το νέο περιβάλλον, η ATHEXClear απέκτησε άδεια λειτουργίας υπό τον κανονισμό EMIR στα τέλη του 2014, κεφαλαιοποιώντας τη σημαντική τεχνογνωσία που είχε αναπτυχθεί στη χρηματιστηριακή αγορά από τα μοντέλα εκκαθάρισης που είχαν υιοθετηθεί τις προηγούμενες δεκαετίες, με την εμπειρία σημαντικών αστοχιών στην εκκαθάριση της δεκαετίας του 1990. Οι προηγούμενες διαρθρωτικές αλλαγές στην εκκαθάριση είχαν απελευθερώσει σημαντικά κεφάλαια των χρηματιστηριακών εταιρειών που συγκεντρώνονταν στο «Επικουρικό Κεφάλαιο» για την κάλυψη των σχετικών ζημιών. Τότε υιοθετήθηκε και η τεχνική λύση του pre validation, του ελέγχου και κάλυψης του κινδύνου κατά την εισαγωγή της εντολής, που έδωσε τη δυνατότητα αποτελεσματικού εκκαθαριστικού ρόλου σε μικρότερους της διεθνούς πρακτικής συμμετέχοντες.
Με τη μεθοδολογία αυτή κατέστη εφικτή η σχετική αποσύνδεση στην αποδοχή εκκαθαριστικών μελών από την αξιολόγηση της πιστοληπτικής τους ικανότητας. Αν αναλογιστεί κάποιος την πορεία της πιστοληπτικής ικανότητας του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος την τελευταία δεκαετία, εκ των συνεπειών της δημοσιονομικής κρίσης, μπορεί να αντιληφθεί την αξία αυτής της λειτουργικότητας. Για το ATHEX βέβαια το μοντέλο επιβεβαιώθηκε και από την σημαντική αναγνώριση που τυγχάνουν τα συστήματά του, που υποστηρίζουν αυτή τη λειτουργικότητα από άλλους διαχειριστές αγορών διεθνώς.
Η ATHEXClear, διατηρώντας το βασικό αυτό χαρακτηριστικό, έχει υιοθετήσει πλέον ένα μοντέλο διαχείρισης κινδύνων (VaR - filtered historical simulation), το οποίο βρίσκεται στην αιχμή των μεθοδολογιών του κλάδου. Σημαντικοί εκκαθαριστικοί οίκοι στην υπόλοιπη Ε.Ε. και τη Μ. Βρετανία χρησιμοποιούν την μέθοδο αυτή, όπως οι European Commodity Clearing (ECC), ICE Clear Europe, EUREX Clearing κ.α. Βασικό πλεονέκτημα της μεθόδου αυτής είναι, αφενός, η γρήγορη ανταπόκριση των παραμέτρων περιθωρίου ασφάλισης (margin factor) στις μεταβολές της μεταβλητότητας (volatility) της αγοράς και την αποτελεσματική προστασία από κινδύνους και αφετέρου, η ταχεία αποκλιμάκωση των παραμέτρων περιθωρίου ασφάλισης σε περίπτωση μείωσης της μεταβλητότητας σε σύγκριση με άλλα μοντέλα, π.χ. υπολογισμός VaR μέσω απλής ιστορικής προσομοίωσης (VaR - simple historical simulation).
Για την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά έχει ιδιαίτερη αξία η αναγνώριση του μοντέλου μέσα από τα πανευρωπαϊκά αποτελέσματα ελέγχων αντοχής πιστωτικού κινδύνου, ρευστότητας κ.α., που διεξάγει η ESMA σε συνεργασία με την ΕΒΑ για CCPs (regular EU wide stress tests).
Η τρέχουσα συγκυρία εν αναμονή της συναλλακτικής δραστηριότητας που θα επιφέρει το rebalancing των διεθνών δεικτών μετά από μια περίοδο σημαντικής αύξησης του volatility δυο τραπεζών -και της ανάλογης υποχρεωτικής αύξησης των συντελεστών κινδύνου- θα επιβάλει τη δέσμευση περισσότερων κεφαλαίων για την εκκαθάριση των συναλλαγών, αλλά δεν αποτελεί λόγο ούτε για την απαξίωση του μοντέλου που εφαρμόζει η ATHEXclear ούτε κυρίως για αλλοιώσεις αυτού, οι οποίες θα αυξήσουν τον κίνδυνο για το σύνολο της αγοράς και το reputation της.
Είναι γνωστό άλλωστε και στους δημοσιογραφικούς κύκλους πως προ τριμήνου επιβλήθηκε πρόστιμο 30 εκατ. ευρώ στη NASDAQ Clearing (EMIR CCP), διότι κατά τον έλεγχο που διενήργησε η σουηδική EK (μετά από default), διαπιστώθηκε μεταξύ άλλων ότι δεν δέσμευαν το κατάλληλο margin. Και στην περίπτωση αυτή, πρώτα απ’ όλα τα υπόλοιπα Εκκαθαριστικά Mέλη έχουν ήδη κινηθεί νομικά εναντίον του CCP για αποζημιώσεις.