Διαστάσεις μίνι κραχ για τον τραπεζικό κλάδο έλαβε η αναγκαστική, εσπευσμένη έξοδος επιθετικών χαρτοφυλακίων.

Το γεγονός πως η αγορά δεν κατάφερε χθες να αντιδράσει μετά τον σχηματισμό διπλού χαμηλού στις 2.260-2.230, επέτεινε το πρόβλημα.

Θα πρέπει να ομολογήσουμε, πως ως στήλη αλλά και προσωπικά ο γράφων είχαν ποντάρει σε αυτό το τεχνικής μορφής ενδεχόμενο. Θεωρούσαμε δε ως εφικτή μία τεχνικής μορφής ανάκαμψη, παρασυρόμενοι από την κοινή λογική και την μακρόχρονη παρατήρηση της αγοράς μας. Δυστυχώς, και δεν περιποιεί τιμή στον γράφοντα ακόμα, η εκτίμηση διαψεύστηκε παταγωδώς.

Παράλληλα, η υποτίμηση της τουρκικής λίρας, η κατάρρευση των χρηματιστηρίων των αναδυόμενων αγορών από Ρωσία μέχρι Κωνσταντινούπολη, η αποχώρηση κεφαλαίων από μετοχές των δεικτών MSCI δημιούργησε ένα εκρηκτικό μίγμα.

Στο Χ.Α. επιθετικές ήταν οι πωλήσεις από θυγατρικές επενδυτικών ομίλων όπως η Fidelity, Capital αλλά και Citigroup που… διέλυσαν τον τραπεζικό κλάδο.

Παρά το ότι οι μετοχές του κλάδου «μετρούσαν» απώλειες από 9% μέχρι και 20% στο διήμερο 15-16/11, τα χτυπήματα της χθεσινής συνεδρίασης ήταν συντριπτικά.

Αυτό σε συνδυασμό με τα προβλήματα επιβίωσης που αντιμετωπίζουν ξένοι οίκοι με υψηλή έκθεση στην ελληνική αγορά προκαλεί συνθήκες ασφυξίας στο σύνολο της μεγάλης κεφαλαιοποίησης.

Είναι ενδεικτική η περίπτωση της Fortis, που μέχρι πρότινος ήταν ο δεύτερος μεγάλος ξένος παίκτης στην κατηγορία του Mid 40.

Η μαζική εκποίηση θέσεων ακύρωσε, τουλάχιστον για χθες, ακόμη και το ενδεχόμενο τεχνικής αντίδρασης, με τον Γενικό Δείκτη να διορθώνει χωρίς αντίσταση από το αρχικό +3% μέχρι και 7% χαμηλότερα στη συνέχεια.

Το ανησυχητικό είναι πως οι τιμές τραπεζικών μετοχών της πρώτης πεντάδας επιστρέφουν με… επιτάχυνση σε επίπεδα του 2003.

Η Εθνική κρατούσε μέχρι πρότινος το όριο των 10 δισ. ευρώ, που έχασε όμως με χαρακτηριστική άνεση μετά την υποχώρηση της τιμής χαμηλότερα των 20,4 ευρώ. Η Εθνική πιέστηκε προς τα 18 ευρώ και βρίσκεται πλέον… αντιμέτωπη με το «φάντασμα» των 15 ευρώ. Διαμορφώνεται πλέον σε τιμές Οκτωβρίου του 2004.

Παραμένοντας όμως ακόμη αρκετά πιο πίσω για παράδειγμα από την Eurobank που φτάνει στο καλοκαίρι – φθινόπωρο του 2003. Με ανάλογη επιτάχυνση υποχωρούν προς το παρελθόν του 2003 Alpha Bank, Πειραιώς.

Και τα προβλήματα δεν φαίνεται να σταματούν εδώ. Αρκετοί ξένοι θεωρούν αναπόφευκτη την αποδοχή από τις ελληνικές τράπεζες των όρων εγγυοδοσίας, που θέτει το δημόσιο.

Με ότι κάτι τέτοιο μπορεί να σημαίνει για τους ομίλους, την αναπόφευκτη συμπίεση των εσόδων τους, την μείωση του περιθωρίου κέρδους, τον μηδενισμό των υπεραξιών.

Και κατά την εκτίμησή μας, μέχρις εδώ καλά, γιατί από ότι βλέπουμε η Ιστορία «τιμωρεί». Και ότι μέχρι την περίοδο των… παχέων αγελάδων αποτελούσε πλεονέκτημα και ισχυρό χαρτί για τις τράπεζες, τις ελληνικές επιχειρήσεις που επεκτείνονταν στις αγορές της ανατολικής Ευρώπης μπορεί να αποδειχθεί μειονέκτημα, εφιάλτης.

Πλέον η ρωσική αγορά είναι… terra non grata για τα αμερικανικά επενδυτικά κεφάλαια, Ουκρανία και Ουγγαρία βρίσκονται σε εξαιρετικά δυσχερή οικονομική θέση, η χρηματιστηριακή κρίση μόλις τώρα χτυπά την πραγματική οικονομία της Τουρκίας και απειλεί με ύφεση τις Βαλκανικές χώρες.

Περιοχές που μέχρι πρότινος αποτελούσαν την γη της επιχειρηματικής επαγγελίας των ελληνικών τραπεζών, επιχειρήσεων δεν αποκλείεται σε επόμενο χρόνο να αποδειχθούν… κινούμενη άμμος.

Αυτά σε μία συγκυρία που και η Ελβετία, από τις τελευταίες ευρωπαϊκές χώρες, προχωρά στην υλοποίηση μέτρων στήριξης του τραπεζικού συστήματος. Η UBS θα λάβει από την κυβέρνηση ρευστό 5,2 δισ. δολάρια και εγγυήσεις ως 60 δισ. δολαρίων για ριψοκίνδυνες επενδύσεις.

Η Credit Suisse προχωρεί με κυβερνητική εγγύηση σε αύξηση κεφαλαίου 8 δισ. δολαρίων, με το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων να είναι αραβικής προέλευσης.

Μύλος δηλαδή και εάν κάποιος θέλει να διατηρήσει την ψυχραιμία του σε αυτήν την φάση της κρίσης δεν έχει παρά να ρίξει μια δεύτερη ματιά στα διαγράμματα των τραπεζικών μετοχών.

Παρακολουθώντας την απεικόνιση των Εθνικής, Alpha Bank, Eurobank, Πειραιώς δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο το… χάσμα που ανοίγει προς ακόμη πιο χαμηλά επίπεδα.

------------------------

Όπως επισημαίνει ο Μάνος Χατζηδάκης, υπεύθυνος επενδυτικής στρατηγικής της Πήγασος ΑΧΕΠΕΥ, "Οι συνεδριάσεις της Πέμπτης και της Παρασκευής έδωσαν ένα ξεκάθαρο στίγμα για το που βρίσκονται οι θέσεις που έχουν προς πώληση ισχυρά χαρτοφυλάκια του εξωτερικού. Όσο παράδοξο και αν φαίνεται, οι μετοχές που πρωτοστατούν στην κερδοφορία και στην εξωστρέφεια του μετοχολόγιου τους, δύο στοιχεία που θεωρούνται ποιοτικά, αντιμετωπίζουν πωλητές που αναζητούν με κάθε τρόπο ρευστότητα.

Η προέλευση των πωλητών είναι κυρίως από το εξωτερικό και με βάση τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου έχουν ακόμα μεγάλο απόθεμα μετοχών που την δεδομένη στιγμή δεν βρίσκει αντίστοιχο αγοραστικό ενδιαφέρον από εγχώριους ιδιώτες ή θεσμικούς που θα μπορούσαν να μετριάσουν ή να επιβραδύνουν το ρυθμό της πτώσης. Και βέβαια τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι «πόσα έχουν προς πώληση και πότε θα τελειώσουν τις ρευστοποιήσεις οι ξένοι;».

Για το πόσα έχουν προς πώληση η απάντηση κυμαίνεται από το αρκετά έως το… όλα. Αν μπορεί να γίνει έστω μια αυθαίρετη προσέγγιση στο θέμα του χρόνου το κλείσιμο των βιβλίων έως το τέλος Νοεμβρίου μπορεί να θεωρηθεί επιεικώς ότι θα είναι το ελάχιστο διάστημα που θα ταλαιπωρήσει την αγορά.

Ειδικότερα στις τράπεζες οι εντολές έχουν την μορφή «πωλήσεων χωρίς αύριο» με αποτέλεσμα αποτιμήσεις, μερίσματα, τεχνικές στηρίξεις και προσδοκίες (;) να πέφτουν σαν χάρτινοι πύργοι. Η αγορά βιώνει μια αντι-φούσκα αποτιμήσεων χωρίς να μπορεί πλέον να προσδιοριστεί που θα σταματήσει η εκποίηση τιμών αφού στην χρηματιστηριακή αγορά έχει ξεκινήσει ακόμα και μια άτυπη μειοδοσία προσδιορισμού του που θα γίνει ο πυθμένας της αγοράς. Όπως περίπου γίνονταν την Άνοιξη του 2003.

Τεχνικά η αγορά διατήρησε την υποτιμημένη εικόνα της καταγράφοντας νέα χαμηλά έτους προσεγγίζοντας ζώνες τιμών που έρχονται πριν από την Ολυμπιάδα του 2004. Η διάσπαση του καναλιού διακύμανσης έδωσε εκ νέου επιτάχυνση σε μια χρονοσειρά που τρέχει με όλο και μεγαλύτερη ταχύτητα μπαίνοντας σε μεγαλύτερες υποτιμήσεις σε μηνιαίες πλέον συγκρίσεις αφού ο καθημερινός βαθμός υποτίμησης φαίνεται να έχει γίνει ρουτίνα.

Οι «άγριες» υποτιμήσεις φαίνονται και σε επιμέρους διαγράμματα όπου οι στηρίξεις έχουν χάσει κάθε νόημα. Το πτωτικό momentum που έχει αγορά προσομοιάζει με αυτό του Φθινοπώρου του 2002 (Σεπτέμβριος - Οκτώβριος) όπου έχουν καταγραφεί μερικά αξιοσημείωτα ιστορικά ρεκόρ πτώσης. Η προσέγγιση της μακροχρόνιας γραμμής τάσης που κινείται στις 1.950 μονάδες και έρχεται από το 1987 αποτελεί πλέον την τελευταία τεχνική στήριξη όπου θα δοθεί η τελευταία μάχη πριν το… χάος. 

Όλα τα παραπάνω είναι φαινόμενα μιας εποχής που τελειώνει. Είναι λίγο πολύ γνωστό ποιοι πουλάνε και γιατί. Το ζητούμενο είναι ποίοι αγοράζουν πλέον σε αυτές τις ποσότητες, τι θα σημαίνει για την αγορά η αναδιανομή των μετοχών, τι ισορροπίες και τι συσχετισμοί διαμορφώνονται από εδώ και πέρα".

-----Τα στατιστικά της εβδομάδας

Ο Γενικός Δείκτης έκλεισε στις 2.117,41 μονάδες, με εβδομαδιαίες απώλειες 10,74%, με αποτέλεσμα οι απώλειές του από την αρχή του χρόνου να ανέλθουν στο 59,11%. Ο FTSE 20 υποχώρησε κατά 12,40%, ο Mid 40 σημείωσε πτώση 8,11%, ενώ ο Small Cap 80 διαμορφώθηκε 1,82% χαμηλότερα.

Από τους επιμέρους κλάδου με θετικό πρόσημο ολοκλήρωσαν την εβδομάδα μόνον οι κλάδοι των Χημικών (1,81%), των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (1,18%) και των Τηλεπικοινωνιών (0,41%), ενώ όλοι οι υπόλοιποι κλάδοι κατέγραψαν απώλειες από 0,79% έως και 21,90%.

Ειδικότερα, «πρωταθλητής» σε επίπεδο απωλειών αναδείχθηκε ο κλάδος των Κατασκευών και Υλικών (-21,90%), ενώ απώλειες μεγαλύτερες των δεκαπέντε ποσοστιαίων μονάδων σημείωσαν αυτοί της Υγείας (-17,17%) και των Τραπεζών -15,65%). Ακολούθησαν οι κλάδοι των Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών (-9,01%), του Πετρελαίου και Αερίου (-6,62%), των Ασφαλειών (-6,18%) και των Ταξιδιών και Αναψυχής (-5,30%).

Οι 10 μετοχές με τα υψηλότερα εβδομαδιαία κέρδη είναι: Elbisco (32%), Informer (26,58%), Φίντεξπορτ (24,32%), Δομική Κρήτης (24,24%), Ευρωσυμμετοχές (24,14%), Compucon (22,22%), Mediterra (19,75%), Προοδευτική (19,05%), Mevaco (18,67%) και Imperio (17,74%).

Αντίθετα, οι 10 μετοχές με τις υψηλότερες εβδομαδιαίες απώλειες είναι: Proton Bank (-54,80%), Interfish (-42,86%), Quality & Reliability (-40%), Ελφίκο (-32,41%), Τιτάν (-28,98%), Intralot (-25,61%), Εθνική Τράπεζα (-23,28%), Alapis (-22,38%), Alpha Bank (-22,07%) και ΑΓΕΤ Ηρακλής (-21,36%).