Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές εταιρείες μικρού και μεσαίου μεγέθους, οι μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου των αλλαντικών κερδίζουν συνεχώς μερίδια αγοράς. Η ελληνική αγορά αλλαντικών είναι της τάξεως των 320 εκατ. ευρώ. Στον κλάδο των κρεάτων, οι απαιτήσεις για ολοένα και μεγαλύτερη υγιεινή καθώς και η όξυνση του ανταγωνισμού οδηγούν σε σταδιακή συγκέντρωση, μέσω της δημιουργίας μεγαλύτερου μεγέθους καθετοποιημένων εταιρειών.

ΑΛΛΑΝΤΙΚΑ

Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές εταιρείες μικρού και μεσαίου μεγέθους (βιοτεχνικές μονάδες τοπικής εμβέλειας), οι μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου κερδίζουν συνεχώς μερίδια αγοράς.

Η ελληνική αγορά αλλαντικών είναι της τάξεως των 320 εκατ. ευρώ (ένα από τα θετικά της είναι το γεγονός ότι η εισαγωγική διείσδυση στον κλάδο παραμένει σε χαμηλά επίπεδα), όταν η Κύπρος είναι της τάξεως των 35 εκατ., η Βουλγαρία 140, η FYROM 35, η Ρουμανία 320 και η Σερβία 230 εκατ. ευρώ.

Στη βαλκανική αυτή αγορά του 1,15 δισ. ευρώ, η μέση κατά κεφαλήν κατανάλωση κυμαίνεται από 8 έως 11 κιλά ετησίως, όταν ο αντίστοιχος μέσος όρος στη δυτική Ευρώπη προσεγγίζει τα 18 κιλά. Όπως στην Ελλάδα, έτσι και στα Βαλκάνια, οι μικρές, οικογενειακές επιχειρήσεις ελέγχουν σημαντικά μερίδια αγοράς (από 30% έως 60%).

Οι προοπτικές, λοιπόν, των μεγάλων ελληνικών εταιρειών είναι πολύ καλές στο εσωτερικό, καθώς η ανάπτυξη της προηγούμενης δεκαετίας προήλθε κυρίως από την ενίσχυση της ζήτησης από τα fast food, ενώ εδώ και χρόνια η ζήτηση αυξάνεται κυρίως λόγω της παραγωγής νέων τύπων (ποιοτικότερων) προϊόντων.

Κατά τα τελευταία χρόνια συμβαίνουν σημαντικές ανακατατάξεις στον κλάδο, καθώς οι μικρές εταιρείες χάνουν μερίδια αγοράς, κάποιες από τις σημαντικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, ενώ παράλληλα δίνεται έμφαση στο λανσάρισμα νέων προϊόντων (στόχος είναι να αποσυνδεθούν τα αλλαντικά από την ανθυγιεινή διατροφή).

Οι ”μεγάλοι” της αγοράς (Νίκας, Creta Farm, Υφαντής) δίνουν μάχες για την επικράτηση στα ράφια των super markets, ενώ ολοένα και σημαντικότερο στοιχείο γίνεται η παρουσία στα προϊόντα private label (ιδιωτικής ετικέτας), τα οποία έχουν κερδίσει σημαντικό μερίδιο αγοράς.

Είναι γνωστό ότι μέρος των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας παράγεται και πάλι από τις μεγάλες εταιρείες του κλάδου, με χαμηλότερες όμως προδιαγραφές σε σχέση με τα ”επώνυμα” προϊόντα τους.

Με βάση στοιχεία του 2004, η εταιρεία Νίκας έλεγχε το 20% της ελληνικής αγοράς, η Υφαντής το 17%, η Creta Farm το 16%, η Θράκη το 6% και το υπόλοιπο 41% ελεγχόταν από μικρότερες εταιρείες. Τα στοιχεία αυτά φαίνεται να έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά.

Η νέα εξέλιξη στον κλάδο είναι ο εξαγωγικός προσανατολισμός των μεγάλων εταιρειών, με τον όμιλο Νίκα, για παράδειγμα, να δρομολογεί το βαλκανικό του εγχείρημα και την Creta Farm να σχεδιάζει πωλήσεις στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Όλα αυτά τα φιλόδοξα σχέδια δεν συνδυάζονται πάντοτε με τόσο καλά οικονομικά αποτελέσματα. Από τους μεγάλους ”παίκτες”, στη χειρότερη θέση βρίσκεται η Θράκη, που δίνει αγώνα επιβίωσης.

ΚΡΕΑΣ

Πρόκειται για έναν παραδοσιακό κλάδο της οικονομίας που είναι κατακερματισμένος σε πολλές μικρές επιχειρήσεις. Οι απαιτήσεις για ολοένα και μεγαλύτερη υγιεινή καθώς και η όξυνση του ανταγωνισμού οδηγούν σε σταδιακή συγκέντρωση, μέσω της δημιουργίας μεγαλύτερου μεγέθους καθετοποιημένων εταιρειών. Έτσι, ο κλάδος κατά τα τελευταία χρόνια εκσυγχρονίζεται και αναδιοργανώνεται, αποκτώντας βιομηχανικό χαρακτήρα.

Ο παραγωγικός τομέας του κρέατος περιλαμβάνει σημαντικό αριθμό γεωργικών εκμεταλλεύσεων παραδοσιακού χαρακτήρα. Η έλλειψη οικονομικών πόρων περιορίζει την παραγωγική τους δυναμικότητα, με αποτέλεσμα να καλύπτουν κυρίως τις ανάγκες της τοπικής αγοράς στην οποία εντάσσονται. Οι εν λόγω μονάδες ασχολούνται κυρίως με την παραγωγή αιγοπρόβειου κρέατος.

Από την άλλη πλευρά, τα περιθώρια ανάπτυξης της αγοράς κρέατος μετά το 1960 συνέβαλαν στη δημιουργία μεγάλων βιομηχανικών επιχειρήσεων, πολλές από τις οποίες αποτελούν πλέον καθετοποιημένες μονάδες. Παράλληλα εισήλθαν στον κλάδο και επιχειρήσεις παραγωγής παρεμφερών προϊόντων, όπως αλλαντικών, παρασκευασμάτων κρέατος κ.ά., οι οποίες πραγματοποίησαν στρατηγικές κάθετης ολοκλήρωσης με σκοπό τον καλύτερο έλεγχο της παραγωγής και της μείωσης του κόστους.

Ο παραγωγικός τομέας συμπληρώνεται με επιχειρήσεις επεξεργασίας - τυποποίησης κρέατος, οι οποίες παρουσιάζουν ανάπτυξη στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, καλύπτοντας έτσι την αυξανόμενη ζήτηση.

Η κατά κεφαλήν κατανάλωση στην Ελλάδα είναι υψηλή, ωστόσο η ζήτηση παραμένει περίπου σταθερή (ετήσια αύξηση έως 1% - 2%), χωρίς μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης, με την αγορά να παρουσιάζει ενδείξεις έντονου κορεσμού. Η ελληνική παραγωγή δεν επαρκεί και έτσι πραγματοποιούνται πολλές εισαγωγές. Η ζήτηση ανά κατηγορία προϊόντος (χοιρινό, βόειο, κοτόπουλο κ.λπ.) επηρεάζεται σημαντικά από παράγοντες όπως η εξέλιξη του διαθέσιμου εισοδήματος, η εκάστοτε σύγκριση των τιμών, καθώς και από έκτακτους παράγοντες (φήμες για επιδημίες κ.λπ.).

Με αυτές τις συνθήκες, το ζητούμενο για τις επιχειρήσεις του κλάδου είναι να κερδίσουν μερίδιο αγοράς, μέσω καθετοποίησης και εκμετάλλευσης οικονομιών κλίμακας.

Στη Σοφοκλέους εισηγμένη εταιρεία είναι η ΚΡΕΚΑ, η οποία διαθέτει βουστάσια, σφαγεία (μοσχάρια, χοιρινά, αμνοερίφια), μονάδες τυποποίησης κρέατος, μονάδα παραγωγής πάχυνσης αιγοπροβάτων κ.λπ.

Ενδεικτικό στοιχείο των επενδύσεων εκσυγχρονισμού που γίνονται από ορισμένες επιχειρήσεις του κλάδου είναι η υλοποιούμενη μονάδα αδρανοποίησης παραπροϊόντων και υποπροϊόντων σφαγής ζώων, με παράλληλη παραγωγή βιοαερίου.

Το βιοαέριο αυτό, όταν ολοκληρωθεί η επένδυση, θα χρησιμοποιείται ως ηλεκτρική ενέργεια για την παραγωγική διαδικασία της ΚΡΕΚΑ.