Λίγες αγορές είναι σήμερα τόσο παγκοσμιοποιημένες και διασυνδεδεμένες στα θεμελιώδη μεγέθη τους όσο η αγορά των εμπορευμάτων. Ωστόσο, ταυτόχρονα, λίγες έχουν τόσο μεγάλη σύνδεση με τον τοπικό τους χαρακτήρα - ειδικά σε ό,τι αφορά τα ειδικότερα χαρακτηριστικά τους.

Ενώ η τιμή ακόμη και της τελευταίας τεχνολογικής μετοχής είναι ίδια σε ολόκληρο τον κόσμο, το spread ανάμεσα στο βρετανικό brent και στον αμερικανικό πετρελαϊκό δείκτη WTI σπανίως είχε υπάρξει μεγαλύτερο, καθώς τα δεδομένα κατανάλωσης και παραγωγής ποικίλλουν από χώρα σε χώρα. Αυτό είναι στρατηγικό δίλημμα για τις τράπεζες που ασχολούνται με τα εμπορεύματα.

Είναι προφανές ότι οι ασιατικές αγορές αντιπροσωπεύουν μια ευκαιρία ουσιαστικής ανάπτυξης, αλλά το να αξιοποιηθεί αυτή δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει απλά.

«Όλοι βλέπουν τις δυνατότητες, αλλά τα προϊόντα και το νομικό πλαίσιο είναι ακόμη πολυκερματισμένα. Αυτό σημαίνει ότι οι τραπεζικές συμμετοχές σε τοπικούς παίκτες της Ασίας δεν είναι βέβαιο ότι θα αποδώσουν καρπούς», λέει ο Amine Bel Hadj Soulami, επικεφαλής του τμήματος εμπορευματικών παραγώγων στην BNP Paribas. «Βλέπουμε τον πολυκερματισμό σε σχέση και με την εξειδίκευσή μας στα παράγωγα, γιατί μπορούμε να φτιάξουμε μια λύση που ταιριάζει καλύτερα στους πελάτες από ό,τι οι περισσότεροι δείκτες, αλλά με λιγότερο κόστος από αυτό μιας αντιστάθμισης κινδύνου σε ένα μη ρευστό τοπικό προϊόν».

Φυσική παρουσία

Η ανάγκη να γίνει κατανοητή η στρατηγική είναι επιτακτική γιατί οι δουλειές με εμπορεύματα συχνά απαιτούν μεγάλες κεφαλαιακές επενδύσεις. Αρκετές από τις μεγάλες τράπεζες έχουν αυξήσει την ικανότητά τους να διαπραγματεύονται και να αποθηκεύουν εμπορεύματα σε φυσική μορφή.

Αυτό αντιμετωπίζεται ως βασικό σημείο του franchise τους σε μία αγορά όπου περίπου το 80% των συναλλαγών διακινείται από μη τραπεζικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων και παραγωγών, καταναλωτών και εμπορικών εταιριών. Η Barclays απέκτησε μερίδιο στην εταιρία αποθηκών Erus Metals στα μέσα του 2011, ενώ η εκ μέρους της JP Morgan απόκτηση της Sempra από την RBS εντός του 2010 έκανε δυνατή τη δραστηριοποίησή της και σε φυσική μορφή εμπορευμάτων - ειδικά σε πετρέλαιο και μέταλλα.

«Η εξαγορά μας επέτρεψε να έχουμε νέες και με περισσότερο βάθος επαφές με πελάτες. Οι υπάρχουσες ομάδες χρηματοοικονομικών προϊόντων ήδη είχαν σχέσεις με εταιρικά λογιστήρια για συναλλαγές αντιστάθμισης κινδύνου, αλλά η ομάδα της Sempra έφερε μαζί της διασυνδέσεις που σχετίζονται με τις προμήθειες και τον εφοδιασμό», λέει ο Mike Camacho, επικεφαλής στην JPMorgan του τμήματος παραγώγων για τις περιοχές της Ευρώπης, της Μέσης ανατολής και της Αφρικής.

Ο Simon Grenfell, επικεφαλής στις πωλήσεις μετάλλων στην Deutsche Bank λέει ότι οι συναλλαγές με τη φυσική υπόσταση του εμπορεύματος γίνονται πιο σημαντικές για τους μη χρηματοοικονομικούς πελάτες σε σχέση με τις συναλλαγές με παράγωγα.

«Οι λογιστικές αλλαγές δείχνουν ότι τα παράγωγα είναι αποτιμημένα mark- to- market και αυτό σημαίνει περισσότερη μεταβλητότητα για τα κέρδη και τις ζημίες έναντι των σταθερού εισοδήματος συμβολαίων υλικής υπόστασης. Το trading με φυσικά προϊόντα είναι πιθανότατα πέρα από το πεδίο εφαρμογής της πράξης Dodd Frank και άλλων κανονισμών που έχουν επιβληθεί στην αγορά παραγώγων», λέει ο κ. Grenfell.

Ο ίδιος περιμένει οι προτιμήσεις των πελατών να εξελιχθούν σε δύο κατευθύνσεις. Οι χρηματοοικονομικοί πελάτες θα θέλουν περισσότερα χρηματιστηριακώς διαπραγματεύσιμα προϊόντα για να αντιμετωπίσουν την πίεση που υφίστανται στο επίπεδο των απαιτήσεων για λογιστικές δημοσιοποιήσεις και διαδικασίες κεντρικής εκκαθάρισης. Εκεί, οι βιομηχανίες προτιμούν τις αγορές φυσικών προϊόντων για να αποφύγουν επιπτώσεις στις ταμειακές ροές κατά τη διαχείριση του margin στην κεντρική εκκαθάριση.

Νέος ανταγωνισμός

Οι εταιρίες που επιδίδονται σε trading ίσως εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της πράξης Dodd Frank, στην κατηγορία «βασικοί μετέχοντες σε swap». Οπότε θα απαιτηθεί από αυτούς να αναφέρουν και να εκκαθαρίζουν κεντρικά τις συναλλαγές σε παράγωγα. Ωστόσο, ξεκάθαρα δεν επηρεάζονται από τον κανόνα Volcker που περιορίζει τις τράπεζες από το να κάνουν συναλλαγές για ίδιον όφελος (prop trading).

Αυτό πυροδότησε ένταση στις τράπεζες και σε έναν αριθμό από πελάτες που σχετίζονται με τα εμπορεύματα. Όπως είχε παρατηρήσει το The Banker σε προηγούμενο αφιέρωμά του, τον Δεκέμβριο του 2011, οι τράπεζες μειώνουν τις πιστωτικές διόδους προς εμπορικούς traders. Οι περιορισμοί στα κεφάλαια και στη ρευστότητα στην Ευρώπη βέβαια είναι ένας βασικός λόγος, αλλά οι τραπεζίτες άτυπα αναγνωρίζουν έναν ακόμη: το άβολο αίσθημα ότι χρηματοδοτούν τους ίδιους τους ανταγωνιστές τους, που μάλιστα απολαμβάνουν και μικρότερο βαθμό εποπτείας.

Οι εμπορικοί traders ξεκίνησαν να προσφέρουν και παραδοσιακά τραπεζικά προϊόντα, όπως οι πιστώσεις, το market making και οι λύσεις διαχείρισης κινδύνου προς καταναλωτές και παραγωγούς, αλλά και να κυνηγούν προσωπικό από το investment banking. Πρόσφατα, η ελβετική εταιρία εμπορίας ενέργειας Mercuria πήρε από την Goldman Sachs δύο traders μετάλλου, όπως και τον επικεφαλής της Barclays Global Commodities, Roger Jones, ώστε να επεκταθεί και σε άλλα μη πετρελαϊκά εμπορεύματα.

Προϊόντα επενδυτών

Οι ρυθμιστικές πιέσεις επηρεάζουν την ανάπτυξη των hedge funds, που εστιάζουν στα εμπορεύματα και ιδρύθηκαν από τραπεζικούς traders οι οποίοι άφησαν τις δουλειές τους. Τον Μάιο του 2012, τρία τραπεζικά στελέχη της Societe Generale που ασχολούνταν με τα εμπορεύματα ανακοίνωσαν τη δημιουργία ενός μακροφάντ στα εμπορεύματα με το όνομα Belaco Capital.

Η ρευστότητα και η διαφάνεια είναι σημαντικές για να τονώσουν την ανάπτυξη των εμπορευμάτων ως επενδυτικής επιλογής. Όπως επισημαίνει ο Richard Jefferson, επικεφαλής του τμήματος θεσμικών πωλήσεων εμπορευμάτων στην Deutsche Bank, τώρα υπάρχει όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τους επενδυτές για προϊόντα που είναι λιγότερο πιθανό να έχουν σχέση με τη χρηματοοικονομική αναταραχή στην ευρωζώνη - αυτό συμπεριλαμβάνει σίδηρο, κάρβουνο και ενέργεια.