Εν μέσω όλης της δημοσιότητας που περιβάλει τη Βασιλεία ΙΙΙ- το πλαίσιο της οποίας σε ό,τι αφορά τη ρευστότητα και τα κεφάλαια ολοκληρώθηκε στο G20 του περασμένου μήνα στην Νότιο Κορέα- έχει σημασία να μην παραβλέπεται ένα σημαντικό γεγονός: Η Βασιλεία ΙΙ δεν «εξαφανίστηκε».

Η συνθήκη της Βασιλείας ΙΙΙ ενσωματώνει την ΙΙ και δεν την αντικαθιστά. Η Βασιλεία ΙΙΙ αποτελείται από το αρχικό πλαίσιο της Βασιλείας ΙΙ συν τις αναθεωρήσεις που έγιναν από τον Ιούλιο του 2009 συν κάποια νέα δεδομένα- όπως για παράδειγμα η προσθήκη του δείκτη μόχλευσης και των κεφαλαιακών απαιτήσεων.

Το να εξηγεί τις πολυπλοκότητες της Βασιλείας ΙΙΙ σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ανά τον κόσμο είναι νέο σχετικά καθήκον για τον Jose Maria Roldan, Πρόεδρο του Standards Implementation Group (SIG) της Βασιλείας ΙΙΙ για την τραπεζική εποπτεία. Ο βασικός ρόλος της SIG ήταν να διασφαλίσει ότι η Βασιλεία ΙΙ θα εφαρμοστεί με συνέπεια ανά τον κόσμο στις 112 χώρες που την έχουν υπογράψει. Τώρα η SIG δίνει το βάρος της στη Βασιλεία ΙΙΙ.

Μιλώντας στη Φρανκφούρτη σε συνέδριο για το risk management που διοργάνωσαν πρόσφατα το The Banker και η εταιρία αναλύσεων SAS, ο κ. Roldan είπε: «Η Βασιλεία ΙΙΙ είναι περισσότερο σαν την Βασιλεία Ι παρά σαν την Βασιλεία ΙΙ». Αυτό που εννοεί είναι ότι στην εξίσωση της κεφαλαιακής επάρκειας η Βασιλεία Ι ασχολήθηκε περισσότερο με τον αριθμητή (δηλαδή το ποσό που οι τράπεζες πρέπει να διακρατούν- το «διάσημο 8%», όπως το λέει ο κ. Roldan) και ότι η Βασιλεία ΙΙ ασχολείται περισσότερο με τον παρανομαστή (τα σχετιζόμενα με τον κίνδυνο στοιχεία ενεργητικού που απαιτούν κεφαλαιακή υποστήριξη).

Η Βασιλεία ΙΙΙ ρίχνει και πάλι το βάρος της στον αριθμητή. Μάλιστα, στις δικές της διατάξεις το επίπεδο και η ποιότητα κεφαλαίου που οι τράπεζες θα πρέπει να εξασφαλίσουν έχει αυξηθεί.

«Το μήνυμα εδώ είναι πολύ ξεκάθαρο: σε σύγκριση με τη Βασιλεία Ι και τη Βασιλεία ΙΙ θέλουμε υψηλότερο επίπεδο κεφαλαίου αλλά- ακόμη πιο σημαντικό- θέλουμε καλύτερη ποιότητα κεφαλαίου», λέει ο κ. Roldan ο οποίος είναι επίσης και γενικός διευθυντής τραπεζικής εποπτείας στην Kεντρική Τράπεζα της Ισπανίας.

Ελευθερία

Ο κ. Roldan επισημαίνει ότι δεν πρέπει να κατηγορείται η Βασιλεία ΙΙ για την οικονομική κρίση. «Η Βασιλεία ΙΙ δεν είναι τέλεια αλλά δεν ήταν παρούσα σε πολλές χώρες- όπως για παράδειγμα τις ΗΠΑ- οπότε δεν θα μπορούσε να έχει αποτρέψει την κρίση», είπε.
«Η Βασιλεία ΙΙΙ θα πρέπει να ιδωθεί ως ευρύτερη δέσμη νέων μέτρων που αποφασίστηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο από το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB) και το G20. Η ρυθμιστική αναθεώρηση αφορά ακόμη τις over the counter συναλλαγές παραγώγων, τα συστημικώς σημαντικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τις αποζημιώσεις, τα κίνητρα και τη δομή του χρηματοοικονομικού κλάδου».

Αν και οι τράπεζες αναγνωρίζουν την ανάγκη για αυστηρότερες απαιτήσεις ρευστότητας και κεφαλαίου και ζητήθηκε η γνώμη τους κατά τη διάρκεια της κατάρτισης του προσχεδίου της Βασιλείας ΙΙΙ αρκετές έχουν ακόμη επιφυλάξεις. Ιδιαίτερα ανησυχούν ότι με την διακράτηση υψηλού ποσοστού κεφαλαίου και ρευστότητας θα μειωθεί η ικανότητά τους να δανείζουν- κάτι που θα βλάψει όχι μόνο την οικονομία αλλά και τα κέρδη τους.

Σε συνέντευξή του στο The Banker μετά το προαναφερθέν συνέδριο, ο κ. Roldan είπε πως κατανοεί αυτές τις επιφυλάξεις, αλλά δεν γίνεται να υπάρξουν περαιτέρω υποχωρήσεις στο θέμα των κεφαλαίων. Στο θέμα της ρευστότητας ωστόσο, η επιτροπή θα είναι ευέλικτη αφού πρόκειται για νέα και μη δοκιμασμένη περιοχή με «μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας».

«Θα παρακολουθούμε τα πρώτα χρόνια της παράλληλης πορείας για αθέλητες συνέπειες και θα επανέλθουμε στο θέμα αν εντοπιστεί κάτι που δεν ήταν αναμενόμενο όταν γινόταν ο σχεδιασμός», ανέφερε.

Χρονιά ευκαιριών

Η βασική προτεραιότητα του κ. Roldan στη χώρα του, την Ισπανία, είναι η αναδιάρθρωση του τραπεζικού κλάδου αποταμιεύσεων. «Προηγήθηκε μια πολυτάραχη περίοδος φέτος και ο αριθμός των ιδρυμάτων μειώθηκε στα 18 από 45. Αυτό που παρατηρήσαμε στον κλάδο είναι μια τεραστίων διαστάσεων συγκέντρωση, η οποία θα αντιμετωπίσει το θέμα της υπερβάλλουσας παραγωγικής ικανότητας».

«Περάσαμε επίσης από το ευρωπαϊκό τεστ κόπωσης των τραπεζών. Η διαφάνειά μας ήταν πολύ καλή και η αγορά το δέχθηκε καλά. Όλες οι τράπεζες που δεν κατάφεραν να περάσουν το τεστ ήταν σε διαδικασία αναδιάρθρωσης και αναζητούν τώρα περισσότερα κεφάλαια».

Οι κανόνες που διέπουν τις τράπεζες καταθέσεων άλλαξαν ώστε να τους επιτρέψουν τη συγκέντρωση περισσότερου ιδιωτικού κεφαλαίου προκειμένου να είναι συμβατές με τη Βασιλεία ΙΙΙ. «Μέχρι τώρα δεν μπορούσαν να συγκεντρώσουν Tier I κεφάλαια» ανέφερε. «Τώρα τους δώσαμε πρόσβαση σε αυτού του τύπου τα κεφάλαια μέσω διάφορων τρόπων, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους αποαμοιβαιοποίησης, της χρήσης ειδικών συστημάτων προστασίας και την έκδοση μετοχών με και χωρίς δικαίωμα ψήφου».