Αυξημένη συγκέντρωση χαρακτηρίζει πλέον την αγορά των καταστημάτων Super Market – Cash & Carry, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της Hellastat, ενώ οι εκπλήξεις φαίνεται να μην έχουν τέλος.

Ειδικότερα, τη γιγάντωση των ελληνικών super market κατά τις δεκαετίες του ’80 και του ’90, διαδέχθηκε η είσοδος πολυεθνικών ομίλων του λιανεμπορίου με εξαγορές αλλά και άμεση εγκατάσταση, ενώ στη συνέχεια η επιτυχημένη και πολύβουη είσοδος του γαλλικού κολοσσού Carrefour σε συνεργασία με τον Όμιλο Μαρινόπουλου άλλαξε οριστικά το επιχειρηματικό σκηνικό.



Και ενώ η εξαγορά και απορρόφηση μικρότερων αλυσίδων και μεμονωμένων καταστημάτων -με σκοπό τη συμπλήρωση των κενών στο χάρτη παρουσίας, την εξάλειψη του τοπικού ανταγωνισμού ή τη βελτιστοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας με ταυτόχρονη ισχυροποίηση έναντι των προμηθευτών- μονοπωλούσε το ενδιαφέρον στην πρώτη πεντάδα, μια άλλη ευρωπαϊκή αλυσίδα, η γερμανική LIDL ήρθε εκ νέου τα ταράξει τα νερά.

Η εταιρεία πολύ γρήγορα από το κατάστημα-πιλότο της Θεσσαλονίκης εξαπλώθηκε σε όλη την επικράτεια, εξυπηρετώντας ένα κομμάτι της αγοράς το οποίο επιλέγει με κριτήριο την τιμή, αδιαφορώντας για τις διάσημες καταναλωτικές φίρμες ή τα private labels των μεγάλων αλυσίδων.

Πλέον, εκτιμάται ότι η LIDL Hellas Ο.Ε. συγκαταλέγεται με άνεση στις 5 μεγαλύτερες επιχειρήσεις, κρίνοντας από την αλματώδη ανάπτυξη των καταστημάτων της που πλέον ξεπερνούν τα 140 πανελλαδικά και λαμβάνοντας υπόψη το μέσο όρο εσόδων ανά κατάστημα των υπόλοιπων επιχειρήσεων του κλάδου.

---Τύποι Καταστήματος για όλες τις προτιμήσεις

Σήμερα στην ελληνική αγορά πλέον υπάρχουν όλοι οι τύποι καταστήματος, από τις υπεραγορές που αντίστοιχες υπάρχουν στο εξωτερικό, μέχρι τα παραδοσιακά –πλην όμως εκσυγχρονισμένα- μικρά καταστήματα:

• Υπερκαταστήματα, με επιφάνεια άνω των 2.000 τ.μ., με shops-in-shop συστεγαζόμενα με άλλα καταστήματα λιανεμπορίου ή/και σε εμπορικό κέντρο,

• Μεγάλα καταστήματα, με επιφάνεια 1.000-2.000 τ.μ.

• Μεσαία και μικρά καταστήματα με επιφάνεια 400-1.000 τ.μ.

• Πολύ μικρά καταστήματα με επιφάνεια 100-400 τ.μ. για γρήγορες αγορές, τύπου convenience stores

• Παραδοσιακά συνοικιακά μπακάλικα, μανάβικα, παντοπωλεία, mini-market, καταστήματα ψιλικών.

Στο μέγεθος του κλασικού καταστήματος super-market (με εμβαδό 400-2.000 τ.μ.) λειτουργούν και τα format του Discount Store και οι αγορές για εμπόρους Cash & Carry.

---Κλειδί της επιτυχίας η αύξηση και διατήρηση της προσέλευσης

Στη μελέτη της Hellastat επισημαίνεται ότι σε ένα τόσο ανταγωνιστικό περιβάλλον το οποίο χαρακτηρίζεται από συρρικνούμενα καθαρά περιθώρια της τάξης του 1,2%, (2,1% στο υπόλοιπο Λιανεμπόριο 2,7% στο σύνολο του Εμπορίου) -με ικανοποιητική ωστόσο αποδοτικότητα επί των ιδίων κεφαλαίων, στο 17,5% (9,2% στο υπόλοιπο Λιανεμπόριο 12,3% στο σύνολο του Εμπορίου)- το ζητούμενο είναι η αύξηση της κυκλοφορίας στα καταστήματα και η δημιουργία σχέσης εμπιστοσύνης με τον καταναλωτή, ώστε να γίνει σταθερός και πιστός πελάτης.

Προς αυτήν την κατεύθυνση, οι επιχειρήσεις του κλάδου μελετώντας τις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες ζωής, τους εντεινόμενους καθημερινούς ρυθμούς, τις οικονομικές συνθήκες αλλά και τις αλλαγές στις προτιμήσεις υιοθέτησαν στο μοντέλο λειτουργίας τους:

• Τη λειτουργία τμημάτων κρεοπωλείου, ιχθυοπωλείου και μαναβικής αρχικά, αρτοποιείου, ζαχαροπλαστείου και έτοιμου φαγητού σε πακέτο σχετικά πιο πρόσφατα, ως ανταπόκριση στον περιορισμένο χρόνο του σύγχρονου καταναλωτή και την ανάγκη του για ”one-stop shop” αγορές. Πλέον, η πλειοψηφία των παραδοσιακών καταστημάτων super-market λειτουργεί τμήματα τέτοιου τύπου.

Ακόμη πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της τάσης υλοποίησης μιας ολοκληρωμένης λύσης προς το καταναλωτή είναι η λειτουργία υπερ-αγορών, οι οποίες πλέον περιλαμβάνουν τμήματα ένδυσης, οικιακού εξοπλισμού, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, εποχικών ειδών, εστιατόρια, καθαριστήρια, υπηρεσίες επισκευής προσωπικών ειδών, αλλά και συστέγαση με άλλα καταστήματα λιανικής, όπως ένδυση-υπόδηση, παιχνίδια κλπ., χώρους ψυχαγωγίας και αναψυχής.

• Τη διάθεση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία πλέον αποτελούν μια πρόταση με άριστη σχέση τιμής/ποιότητας, και που κερδίζουν συνεχώς έδαφος, απειλώντας τις παραδοσιακές καταναλωτικές φίρμες. Τα private label, εκτός από τα υψηλά περιθώρια κέρδους δημιουργούν σχέση σταθερότητας στους καταναλωτές, λειτουργώντας ως παράγοντας προτίμησης μιας συγκεκριμένης αλυσίδας super market.

• Την έκδοση καρτών μέλους με χορήγηση εκπτώσεων, εκπτωτικών κουπονιών, προσφορών, δώρων, κληρώσεων κλπ, αποτελεί επίσης δημοφιλές εργαλείο προσέλκυσης και διατήρησης πελατείας. Ενδεικτικό της επιτυχίας της κάρτας μέλους είναι ότι στις ΗΠΑ κατά μέσο όρο το 80% του τζίρου των καταστημάτων super-market γίνεται από κατόχους τέτοιων καρτών.

• Τη λειτουργία μικρών καταστημάτων, από μεγάλες επιχειρήσεις, επικεντρωμένες αλυσίδες όπως το OLA STORES αλλά και ανεξάρτητους επιχειρηματίες, που στοχεύουν στις συμπληρωματικές και έκτακτες - απρογραμμάτιστες αγορές του καταναλωτή.

Με σκοπό τη βελτίωση του μεριδίου αγοράς και της αποτελεσματικότητας, οι αλυσίδες super-market πραγματοποιούν τα τελευταία χρόνια σημαντικές επενδύσεις στην τεχνολογία από την εισαγωγή της ταμιακής μηχανής και την αντικατάσταση της πληκτρολόγησης με οπτική σάρωση μέχρι τη σύνδεση ταμείου - αποθήκης για την ελαχιστοποίηση των αποθεμάτων, αλλά και την εμπορική διεύθυνση για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με το μίγμα των προϊόντων και τις καταναλωτικές συνήθειες.

Πρόσφατα, η επιβολή προστίμου από την επιτροπή ανταγωνισμού για πρακτικές εναρμόνισης τιμών αλλά και για διαφορές στην αναγραφή τιμών από την αξία που πλήρωνε τελικά ο καταναλωτής στο ταμείο, ήρθε να προστεθεί ως νέο μέτωπο, μαζί με τη δυσαρέσκεια του καταναλωτικού κοινού για τις ανατιμήσεις και την αέναη διαμάχη με τους βιομηχάνους και τους εισαγωγείς ειδών super-market.

Οι εξελίξεις αυτές σηματοδότησαν την αποχώρηση ορισμένων από τους μεγαλύτερους παίκτες της αγοράς από τον ΣΕΣΜΕ, δίνοντας πλέον στον ανταγωνισμό και εθνικής προέλευσης αποχρώσεις.