των Σπύρου Ε. Βασιλείου, Ηλία Ν. Μπούσιου

Αν προσπαθήσουµε να αποκωδικοποιήσουµε την τρέχουσα συµπεριφορά της αγοράς στο ΧΑ για οµοιότητες µε την κορύφωση του 1999-2000 θα βρούµε κάποιες χωρίς αµφιβολία.

Όµως πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν βρισκόµαστε σε παρόµοιο σηµείο του χρηµατιστηριακού κύκλου. Η όποια κορύφωση που αναµένουµε στην αγορά µετοχών το προσεχές διάστηµα θα έχει χαρακτηριστικά σαν κι αυτά του 1999-2000 αλλά σε πολύ µικρότερο βαθµό.

Βρισκόµαστε σε ένα ράλι δύο και πλέον ετών από τα χαµηλά του Μαρτίου 2003, ενώ πολλοί κλάδοι βρήκαν πυθµένα µόλις πριν από µερικούς µήνες. Όλο το ενδιαφέρον των επενδυτών κατά τη διάρκεια του ράλι στράφηκε για µετοχές µεγάλης κεφαλαιοποίησης όπως ακριβώς το είχαµε περιγράψει και στο GLOBAL TRENDS 2003. Η πρώτη σηµαντική άνοδος από έναν πυθµένα bear market γίνεται πάντα µε τις πιο εµπορεύσιµες µετοχές της µεγάλης κεφαλαιοποίησης.

Η τρέχουσα κατάσταση των βασικών δεικτών στο ΧΑ δεν µας επιτρέπει να εκτιµήσουµε νέα χαµηλά στην επερχόµενη υποχώρηση. Θα θεωρούµε την όποια κορύφωση ως µεσοπρόθεσµη και όχι µακροπρόθεσµη. Η υποχώρηση από την κορυφή που θα βιώσουµε θα πρέπει να είναι µέχρι και 50% των κερδών της ανόδου από τις 1.462 µονάδες.

Έτσι αν υποθέσουµε ότι η αγορά κορυφώσει στις 3.500 µονάδες, τότε θα µιλάµε για µία πτώση 1.000 µονάδων στον Γ∆ (µέχρι τις 2.500). Απώλεια 50% των κερδών είναι φυσιολογική µετά από τέτοια ανέλιξη. Θα προσδιορίσουµε τους στόχους αφού πρώτα επιβεβαιώσουµε την κορυφή.

Εάν η διόρθωση ολοκληρωθεί µέχρι εκείνα τα επίπεδα θα πρέπει να αναµένουνε ράλι σε υψηλότερα υψηλά από αυτά που βιώνουµε τώρα (ή θα βιώσουµε σύντοµα).

Πιστεύουµε ακράδαντα όµως ότι η επερχόµενη µεσοπρόθεσµη υποχώρηση ακόµα κι αν είναι πολύ µικρότερη σε µονάδες Γ∆ θα πονέσει περισσότερο πολλούς επενδυτές και διαχειριστές. Κι αυτό γιατί η τρέχουσα άνοδος (που σε µερικούς τίτλους έγινε µε σηµαδεµένη τράπουλα) έχει δηµιουργήσει την εντύπωση ότι αποτελεί νέο bull market.

Βεβαίως είναι bull market αλλά µόνο για τα κρατικά ταµεία που αναµένουν εισπράξεις από συγκεκριµένες µετοχές. Η σιγουριά των θεσµικών κυρίως επενδυτών ότι είδαµε τα χειρότερα θα τους κρατήσει περισσότερο αναµιγµένους από όσο θα έπρεπε.

Ξέρετε ότι δεν έχει σηµασία το ποσοστό πτώσης σε µία αγορά ή σε µια µετοχή. Σηµασία έχει πόσο µεγάλη είναι η θέση στην αγορά, η εµπορευσιµότητά της αγοράς (ή της µετοχής) και η ρευστότητα της υπόλοιπης αγοράς.

Τα ράλι της 2ης φάσης είναι συχνά απατηλά όπως έχουµε γράψει και παλαιότερα. Μόλις τελειώσουν η ρευστότητα εξαφανίζεται και η πτώση είναι εξαιρετικά οδυνηρή. Η υποχώρηση των blue chips θα πονέσει περισσότερο κάποιους επενδυτές γιατί ακριβώς είναι πεπεισµένοι ότι δεν πρόκειται να υποχωρήσουν και πάλι σηµαντικά οι τιµές. Αναµείνατε.

Το διαφορετικό της µεσοπρόθεσµης κορύφωσης που θα βιώσουµε είναι η θέση των µικρών και µεσαίων µετοχών. Όσων βέβαια έχουν αποµείνει στο ταµπλό της Σοφοκλέους και έχουν κάποια εµπορευσιµότητα. Πολλές µετοχές της κατηγορίας αυτής έχουν από το 2001-2002 ξεκινήσει την διαδικασία μακροχρόνιου πυθμένα. Σωστά διαβάσατε. Μακροχρόνιου πυθµένα. Κι αυτό δεν αλλάζει καθόλου την ανάλυσή µας για την επερχόµενη υποχώρηση της µεγάλης κεφαλαιοποίησης.

Εξάλλου µιλάµε προς το παρόν για διόρθωση της ανόδου από το 2003 και όχι για νέα χαµηλά. Έτσι οι µικρές και µεσαίες µετοχές θα υποχωρήσουν πολύ λιγότερο (σε ποσοστιαία βάση) τους ερχόµενους µήνες. Εκεί πιστεύουµε ότι κρύβονται και οι τροµακτικές επενδυτικές ευκαιρίες της επόµενης ανοδικής κίνησης από τον µεσοπρόθεσµο πυθµένα.

Η µεθεπόµενη µεσοπρόθεσµη κορύφωση θα έχει περισσότερες οµοιότητες µε αυτήν του 1999-2000 καθώς η συµµετοχή πολλών νέων εταιριών στο ράλι (κι άρα χωρίς εγκλωβισµένους) θα είναι σηµαντική. Βέβαια θα παρακολουθούµε καρέ καρέ τις εξελίξεις από την ιστοσελίδα.

Αν χρειαστεί θα αλλάξουµε στάση όπως συνέβη πέρυσι το φθινόπωρο µε το πέρασµα του Γ.∆. πάνω από τις 2.375-2.400 µονάδες. Οι αγορές είναι δυναµικό φαινόµενο και όταν αλλάζουν πρέπει να αλλάζουµε κι εµείς. Όπως έλεγε και ο πασίγνωστος οικονοµολόγος John Maynard Keynes: ”Τα δεδοµένα άλλαξαν και οφείλω να αλλάξω γνώµη. Εσείς τι θα κάνετε κύριε;”

Η µεγάλη παγίδα στην προηγούµενη καθοδική φάση αφορούσε τις µετοχές που οδήγησαν το ράλι του 1999-2000. Από την παγκόσµια χρηµατιστηριακή ιστορία γνωρίζουµε ότι ένα νέο bull market αναπηδά από τις στάχτες του προηγούµενου bear market και οι µετοχές που οδηγούν το νέο µακροχρόνιο ράλι δεν είναι εκείνες που τελείωσαν το προηγούµενο bull market.

Έτσι παγιδεύτηκαν δεκάδες χιλιάδες επενδυτές στα bear rallies της περιόδου 1999-2003 ελπίζοντας ότι θα ”ξελασπώσουν” έχοντας µεγάλες θέσεις στις µετοχές σηµατωρούς της φούσκας. Ο εγκλωβισµός ήταν πραγµατικότητα.

Κι όµως στην τρέχουσα φάση παρατηρούµε απουσία δηλώσεων από τους περισσότερους αναλυτές. ∆εν νοµίζουµε να οφείλεται στην θερινή ραστώνη. Το καλοκαίρι του 1999 αλλά και το σύντοµο ράλι του καλοκαιριού 2003 στις µικρές µετοχές αποδεικνύει ότι η εποχή δεν παίζει τον πρώτο ρόλο. Πολλοί αναλυτές διστάζουν να τοποθετηθούν µε σαφήνεια απόψεων για την αγορά.

Στρουθοκαµηλισµός ή ένστικτο επιβίωσης; Μάλλον και τα δύο. Μας κάνει εντύπωση γιατί αυτοί οι κατά τα άλλα υψηλόµισθοι αναλυτές ντόπιων ΑΧΕ και ξένων οίκων διστάζουν να πούνε µε σαφήνεια τέλος

του ράλι, εδώ πουλάµε. Και αν η αγορά συνεχίσει 10% υψηλότερα τι έγινε; Μήπως είναι προτιµότερο να παραµείνουν οι επενδυτές τους τοποθετηµένοι και να αρχίσουν φωνές απελπισίας και πωλήσεων µετά από 500 µονάδες πτώσης;

Και αν ακόµα κάνουν λάθος και η αγορά συνεχίσει ανοδικά ένα MEA CULPA δεν µπορούν να εκφράσουν; Πιστέψτε µας, η αναγνώριση του λάθους είναι πολύ καλύτερη από το στραπάτσο του 1999-2003. Μεγαλύτερο από εκείνο δεν µπορεί να συµβεί στην παρούσα φάση. Σωστά, ξεχάσαµε τις προµήθειες των ΑΧΕ, τα έσοδα αναδοχών και τα έσοδα διαχείρισης.

Αν οι επενδυτές είναι εκτός αγοράς τα παχυλά bonus µειώνονται. Θα αρχίσουµε να ακούµε πάλι τα περί αναδιάρθρωσης χαρτοφυλακίων, κτλ., κτλ., κτλ. Να δούµε ποιος τολµηρός αναλυτής θα µιλήσει για

αναδιάρθρωση χαρτοφυλακίων και είσοδο σε µικρότερες κεφαλαιοποιήσεις όταν θα αρχίσει η υποχώρηση των blue chips; Είναι βέβαιο ότι οι αναλυτές τότε θα µιλάνε για πλήρη αφανισµό των µετοχών της µικρής και µεσαίας κεφαλαιοποίησης (λες και έµειναν πολλές υγιείς εταιρίες) ενώ αυτές θα αποτελούν την σηµαντικότερη ευκαιρία της επόµενης δεκαετίας. Όσοι επενδυτές µπορούν να διακρίνουν τις εταιρίες που θα επιζήσουν θα ανταµειφθούν µε εκπληκτικές αποδόσεις.

Κι όπως έλεγε ο Keynes θα αναφωνήσουµε: ”Εµείς θα αλλάξουµε στάση. Εσείς τι θα πράξετε Κύριοι;”

* Ο Σπ. Ε. Βασιλείου και ο Ηλ. Ν. Μπούσιος αποτελούν τεχνικούς αναλυτές του metatrading.gr

** Η πλήρης ανάλυση του metatrading.gr δημοσιεύεται δεξιά στη στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”