Κερδοφόρα παραμένει η συντριπτική πλειοψηφία των 2.400 μεγαλύτερων βιομηχανικών επιχειρήσεων το 2004, αποκαλύπτοντας ωστόσο πολλές πτυχές προβληματισμού για το παρόν και το μέλλον της επιχειρηματικότητας, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της ετήσιας έρευνας για τον κλάδο που πραγματοποίησε η Hellastat.

Ειδικότερα, επτά από τις 10 επιχειρήσεις εμφάνισαν αυξημένες πωλήσεις, ενώ ο μέσος ρυθμός αύξησης άγγιξε το 9,7%.

Ωστόσο, ο μέσος ρυθμός αύξησης για τις 100 μεγαλύτερες επιχειρήσεις εκτιμάται το 2004 στο 8,6%, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες επιχειρήσεις για τις οποίες η αντίστοιχη μέση τιμή διαμορφώνεται στο 6,9%.

Πιο συγκεκριμένα, 8 στις 10 επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των 50 εκ. ευρώ εμφάνισαν αυξημένες πωλήσεις, με μέση αύξηση 9,4%, ενώ η αντίστοιχη επίδοση στις επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών από 1-3 εκ. ευρώ περιορίζεται στις 6 από τις 10, με μέση αύξηση 5,6%.

Παρόμοια είναι και η εικόνα της καθαρής προ φόρων κερδοφορίας, με 8 στις 10 επιχειρήσεις να εμφανίζουν θετικά αποτελέσματα, οι μισές μάλιστα από τις οποίες σε επίπεδα υψηλότερα έναντι του 2003.

Αντίστοιχα, η εικόνα είναι σαφώς χειρότερη στις μικρότερες, βάσει του ύψους των πωλήσεων επιχειρήσεις, όπου η μέση μεταβολή των κερδών είναι οριακά αρνητική (-0,49%), σε αντίθεση με το μέσο ρυθμό 9-10% που διαμορφώνεται στις επιχειρήσεις με πωλήσεις άνω των 3 εκ. ευρώ.

Από τις 402 ζημιογόνες εταιρίες το 2004 οι 178 ήταν το 2003 κερδοφόρες, ενώ από αυτές που ήταν ζημιογόνες και το 2003 οι 114 εμφάνισαν επιδείνωση των αποτελεσμάτων τους.

Οι συνολικές ζημίες των 402 επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 336 εκ. ευρώ, αγγίζοντας το 2004 τα 780 εκ. ευρώ.

Πρέπει ωστόσο να υπογραμμισθεί ότι ποσοστό άνω του 50% των συνολικών ζημιών συγκεντρώνεται από 10 επιχειρήσεις, οι οποίες είτε επέλεξαν συντηρητικές λογιστικές πρακτικές (διενέργεια προβλέψεων), είτε είναι ”γνωστές” προβληματικές περιπτώσεις.

Μάλιστα, οι λειτουργικές ζημίες σε 9 από τις 10 περιπτώσεις –εξαιρώντας την ειδική περίπτωση της Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα- δεν ξεπερνούν συνολικά τα 33 εκ. ευρώ, έναντι 312,9 εκ. ευρώ συνολικών προ φόρων ζημιών.

Οι μικρότερες επιχειρήσεις εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων -συνολικών και τραπεζικών- σε σύγκριση με το ύψος των πωλήσεων τους και χαμηλότερη ικανότητα εξυπηρέτησης των δανείων, ενώ η άμεση ρευστότητα είναι ελαφρώς χαμηλότερη.

-----Η εικόνα των κλάδων

Σημαντικούς μέσους ρυθμούς ανάπτυξης των εσόδων και των καθαρών κερδών πέτυχαν οι επιχειρήσεις στους κλάδους της μεταλλουργίας, των μεταλλικών προϊόντων και των μηχανημάτων – εξοπλισμού, κλάδοι οι οποίοι απολαμβάνουν υψηλότερους δείκτες αποδοτικότητας των συνολικών και ιδίων κεφαλαίων σε σύγκριση με το σύνολο της βιομηχανίας.

Στον αντίποδα, οι κλάδοι ένδυσης, κλωστοϋφαντουργίας, ποτών και προϊόντων χάρτου παρουσίασαν αρνητικούς ή οριακά θετικούς μέσους ρυθμούς μεταβολής των εσόδων και των αποτελεσμάτων τους, σε επιδείνωση της αρνητικής τάσης της τελευταίας 4ετίας.

Ειδικότερα, ενισχυμένη κατά 1,2% ήταν η συνολική βιομηχανική παραγωγή το 2004 έναντι του 2003, με αντίστοιχη βελτίωση στην παραγωγή της μεταποίησης, ευνοημένη από την άνοδο της οικονομικής δραστηριότητας τόσο στην Ευρωζώνη όσο και στον διεθνή οικονομικό στίβο.

Σε επίπεδο κλάδων, οι 12 αύξησαν την παραγωγή ενώ αντίστοιχα οι 11 κινήθηκαν πτωτικά. Σύμφωνα με την ΕΣΥΕ και την ΤτΕ, η σωρευτική παραγωγή των 7 κλάδων με δεσπόζουσα θέση στο σύνολο της μεταποίησης πέτυχαν σωρευτική αύξηση της παραγωγής την περίοδο 2000-2004 κατά 8,1%.

Συγκεκριμένα πρόκειται για τους κλάδους:

* Τρόφιμα & ποτά : Αυξημένη παραγωγή κατά 3,7% το 2004 (έναντι πτώσης 2,9% το 2003), και σωρευτική άνοδος σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2000 κατά 5%. Τα συνολικά έσοδα των μεγαλύτερων επιχειρήσεων τροφίμων εμφανίζουν αύξηση κατά 7,6%, με ελαφρώς χαμηλότερη βελτίωση των ΚΠΤΦΑ κατά 6,5%. Ο κύκλος εργασιών στη βιομηχανία ποτών αυξήθηκε κατά 2,7%, ενώ πτώση των ΚΠΤΦΑ σε 11 από τις 16 μεγαλύτερες επιχειρήσεις οδήγησε σε συνολική μείωση των λειτουργικών κερδών κατά 10,2%.

* Εκτυπώσεις & εκδόσεις : Για τρίτη συνεχή χρονιά καταγράφηκε αύξηση της παραγωγής, κατά 3,6%, με σωρευτική άνοδο την 5ετία κατά 7,1%. Οι πωλήσεις των εκδοτικών οργανισμών εκτινάχθηκαν κατά 17,6%, με σχεδόν διπλάσια βελτίωση των ΚΠΤΦΑ κατά 33%, αλλά κατά μικρότερη άνοδο της καθαρής κερδοφορίας, κατά 10,3%. Οι επιχειρήσεις εκτυπώσεων εμφανίζουν σαφώς χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης των πωλήσεων, κατά 3,4%, με διπλάσια βελτίωση των ΚΠΤΦΑ.

* Παράγωγα πετρελαίου & άνθρακα : Η πτώση της παραγωγής το 2004 κατά 2,4%, σε συνέχεια της στασιμότητας του 2003 (+0,4%) διαμορφώνει την παραγωγή σε επίπεδα χαμηλότερα του 2000 κατά 1,3%. Τα έσοδα των μεγαλύτερων επιχειρήσεων του κλάδου είναι αυξημένα κατά 22%, με στασιμότητα των καθαρών κερδών, κυρίως εξαιτίας της σημαντικής πτώσης των Ελληνικών Πετρελαίων (-25%).

* Χημικά προϊόντα : Κατά 6,6% ήταν αυξημένη η παραγωγή το 2004, με σωρευτική άνοδο κατά 18,2% έναντι του 2000. Οι πωλήσεις των επιχειρήσεων στους τομείς χημικών, χρωμάτων & αερίων εμφανίζουν άνοδο κατά 9,2%, ενώ τα αποτελέσματα –εξαιρώντας τη Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων η οποία σχημάτισε υψηλές προβλέψεις ενόψει της εφαρμογής των ΔΠΧΠ- αυξήθηκαν οριακά κατά 1,3%. Ο Κλάδος των Φαρμάκων εμφανίζει αυξημένες κατά 12,9% πωλήσεις και κέρδη συνολικά βελτιωμένα κατά 38% (22% κατά μέσο όρο). Στασιμότητα εσόδων και κερδών εμφανίζουν οι επιχειρήσεις παραγωγής απορρυπαντικών και προϊόντων καθαρισμού.

* Δομικά υλικά - μη μεταλλικά ορυκτά : Οριακή κάμψη κατά 0,7%, για πρώτη φορά την τελευταία 5ετία. Τα επίπεδα παραγωγής του 2004 είναι αυξημένα κατά 6% σε σύγκριση με το 2000. Τα έσοδα των επιχειρήσεων παραγωγής δομικών υλικών αυξήθηκαν κατά μόλις 2%, με σημαντική κάμψη της συνολικής κερδοφορίας κατά 7,7%, κυρίως λόγω αντίστοιχης κάμψης στα αποτελέσματα των μεγαλύτερων επιχειρηματικών συγκροτημάτων.

* Βασικά μέταλλα : Η άνοδος κατά 5,2%, και η πολλή καλή χρονιά που ήταν το 2002 (+6,6%) έχουν διαμορφώσει τα επίπεδα της παραγωγής το 2004 σε υψηλότερα κατά 14,5% έναντι του 2000 επίπεδα. Οι πωλήσεις των επιχειρήσεων του κλάδου μεταλλουργίας αυξήθηκαν συνολικά κατά 25%, ενώ τα συνολικά κέρδη κατά 270%.

* Τελικά προϊόντα από μέταλλο : Οι ρυθμοί αύξησης της παραγωγής μεταλλικών προϊόντων υπερέβησαν το 10% το 2004, σε συνέχεια της επίσης καλής περυσινής χρονιάς, κατά την οποία η παραγωγή αυξήθηκε κατά 5,8%. Τα επίπεδα παραγωγής του 2004 είναι αυξημένα κατά 7,6% σε σύγκριση με το 2000, κυρίως λόγω της σημαντικής επιβράδυνσης κατά 8,6% που καταγράφηκε την περίοδο 2001/2000. Ο κύκλος εργασιών των μεγαλύτερων βιομηχανιών του κλάδου αυξήθηκε κατά 14,7%, ενώ η συνολική κερδοφορία, λόγω ανάλογης βελτίωσης των leaders βελτιώθηκε συνολικά κατά 86%.

Επίσης, σημαντική άνοδο της παραγωγής εμφάνισαν οι κλάδοι καπνού (9,9%), ηλεκτρικών μηχανών & συσκευών (6,4%) και συσκευών ραδιοφωνίας, τηλεόρασης & επικοινωνιών (7,9%).

Στον αντίποδα, εμφανίζονται οι κλάδοι κλωστοϋφαντουργικών υλών (-10,4%) με έντονα πτωτική τάση σε όλη τη διάρκεια της τελευταίας 5ετίας, ο συγγενής κλάδος των ειδών ένδυσης (-5,2%) και δέρματος και υπόδησης (-9,0%). Ενδεικτικό της βαθύτατης κρίσης και της τεράστιας συρρίκνωσης που βιώνουν οι συγκεκριμένοι παραδοσιακοί κλάδοι της ελληνικής οικονομίας είναι ότι τα επίπεδα παραγωγής του 2004 αντιστοιχούν στο 78,1% της παραγωγής του 2000 για τις κλωστοϋφαντουργικές ύλες, στο 82,7% για την ένδυση και στο 73,6% για το δέρμα και την υπόδηση. Ταυτόχρονα, η εισαγωγή διείσδυση ξεπέρασε το 2004 το 66%, από 61% το 2002.

Επίσης, και τα ιατρικά όργανα και όργανα ακριβείας εμφάνισαν πολλή μεγάλη καμπή το 2004 (-25,3%), πρόκειται όμως για κλάδο ο οποίος βρίσκεται σε επίπεδα αυξημένα κατά 8,9% έναντι του 2000, λόγω της μεγάλης ανόδου κατά τα έτη 2001 (+36,8%) και 2003 (+30,6%).

-----Οι προβλέψεις για το 2005

Σύμφωνα με την έρευνα της Hellastat, πολλές και σημαντικές είναι οι προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ελληνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις κατά το τρέχον έτος: υψηλά επίπεδα πληθωρισμού και κόστους του πετρελαίου που κατατρώγουν την ανταγωνιστικότητα, υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα που επιβάλλει τον έλεγχο των δημοσίων δαπανών και επενδύσεων, φθηνές εισαγωγές ενδιάμεσων και τελικών προϊόντων και αντίστοιχα ακριβές ελληνικές εξαγωγές λόγω της ενίσχυσης του ευρώ, το ”κενό” στη ζήτηση που άφησε η ολοκλήρωση των ολυμπιακών αγώνων.

Επιπρόσθετα, η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας από το δεύτερο μισό του 2004 και η πτώση της βιομηχανικής παραγωγής το Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2005 πυκνώνουν κι άλλο τα σύννεφα του επιχειρηματικού ορίζοντα.