Αν και αυτό μπορεί να μην είναι ένα τρίμηνο δραματικών αλλαγών, υπάρχουν σε εξέλιξη τρία θέματα που απαιτούν ιδιαίτερα στενή προσοχή: η ευρωπαϊκή κρίση, οι συγκρούσεις στη Συρία και οι πολιτικές εξελίξεις στην Κίνα, σύμφωνα με την πρόβλεψη του Stratfor για το γ΄ τρίμηνο του 2012.

Όπως αναφέρει, από τις Βρυξέλλες, στη Δαμασκό, στο Πεκίνο, αρχίζουν να αναγνωρίζονται σκληρές πραγματικότητες που απειλούν να διαλύσουν τις πολιτικές δομές δεκαετιών. Αν και τα μεγαλύτερα ρήγματα στο σύστημα θα χρειαστούν καιρό να φανούν, αυτό το τρίμηνο θα βρει την Ευρώπη, τη Συρία και την Κίνα να προσπαθούν να αποσοβήσουν τις σκληρές, αλλά αναπόφευκτες συνέπειες.

Στην Ευρώπη, μια ιδεολογική προσκόλληση σε ένα ακμάζον παρελθόν την τυφλώνει καθώς δεν βλέπει τις συνέπειες της κρίσης της. Συνεδριάσεις επί συνεδριάσεων θα συνεχίσουν να γίνονται προκειμένου να βρεθεί μια ποικιλία από γραφειοκρατικά γιατροσόφια για την κρίση, όμως το θεμελιώδες ζήτημα παραμένει, και αυτό είναι η αποδυνάμωση των γαλλογερμανικών σχέσεων.

Αν και η ευρωπαϊκή κρίση μέχρι σήμερα έχει χαρακτηριστεί σε μεγάλο βαθμό από την πάλη μεταξύ του οικονομικά ισχυρότερου πυρήνα και της προβληματικότατης περιφέρειας, πλέον αρχίζει να διαβρώνει και τον πυρήνα.

Το μεγαλύτερο μέρος της έντασης στις γαλλογερμανικές σχέσεις θα προέλθει από το Παρίσι. Το οικονομικό μοντέλο της Γαλλίας βασίζεται κυρίως στην εσωτερική κατανάλωση και στις υψηλές κρατικές δαπάνες. Από τη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος, το εμπορικό έλλειμμα της Γαλλίας με τη Γερμανία έχει αυξηθεί δραματικά.

Η γερμανική προσέγγιση στην κρίση στόχο έχει να κόψει τις κρατικές δαπάνες, κάτι που είναι αντίθετο στην προσέγγιση της Γαλλίας, η οποία στρέφεται περισσότερο στα κίνητρα. Αυτή η διαφοροποίηση στα συμφέροντα ενέχει τεράστιες συνέπειες για τη μοίρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού ο γαλλογερμανικός άξονας είναι το θεμέλιο της πανευρωπαϊκής προσπάθειας να ξεπεραστούν τα αιώνια γεωπολιτικά ρήγματα της Ευρώπης.

Στη Συρία, υπάρχει μια αυξανόμενη παραδοχή ότι ο αλαουιτικός πυρήνας του καθεστώτος «καλά κρατεί», ενώ αντιθέτως τα κρίσιμης σημασίας δίκτυα των σουνιτών που περιβάλλουν αυτόν τον πυρήνα αρχίζουν να διαλύονται.

Ακόμα και αν κρατηθεί ο αλαουιτικός πυρήνας, ερχόμαστε σε σημείο όπου τα μέλη του εσωτερικού κύκλου του καθεστώτος, καθώς και οι ξένοι υποστηρικτές του στη Μόσχα και στην Τεχεράνη θα αρχίσουν να κάνουν σοβαρούς σχεδιασμούς για τη μετά Assad Συρία.

Η Τουρκία και οι εταίροι της στο ΝΑΤΟ εξακολουθούν να μην έχουν διάθεση για ξένη στρατιωτική επέμβαση στη Συρία. Όμως, αυτό το κλίμα δημιουργεί την πιθανότητα πραξικοπήματος στο παλάτι και αν συμβεί αυτό όλες οι «εμπλεκόμενες» πλευρές -το Ιράν και η Ρωσία από τη μία πλευρά, οι ΗΠΑ, η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία από την άλλη- θα κινηθούν με τέτοιον τρόπο ώστε θα δημιουργηθεί ένα εναλλακτικό καθεστώς που θα εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντά τους.

Στην Κίνα, η ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος γνωρίζει πολύ καλά την Ιστορία και γι’ αυτό ενεργεί ώστε να καταπολεμήσει τις συνέπειες μιας οικονομικής επιβράδυνσης που θα συμπίπτει με την επερχόμενη πολιτική μετάβαση.

Η κρίση στην Ευρώπη

Το θέμα που θα οδηγήσει τις εξελίξεις το γ΄ τρίμηνο στην Ευρώπη παραμένει η εξέλιξη των γαλλογερμανικών σχέσεων. Οι οικονομικές επιδόσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας πιθανότατα θα συνεχίσουν να διαφοροποιούνται πιο έντονα τους επόμενους μήνες. Αν και η πολιτική άνοδος του Γάλλου σοσιαλιστή προέδρου Francois Hollande έχει επιταχύνει την αναπόφευκτη επιδείνωση των γαλλογερμανικών σχέσεων, δεν αναμένεται να υπάρξει ρήξη αυτό το τρίμηνο.

Η γαλλική οικονομία δεν βρίσκεται ακόμα σε σημείο καμπής. Η ανεργία στη Γαλλία είναι χαμηλότερη από τον μέσο όρο της ευρωζώνης και η κυβέρνηση Hollande θα μπορέσει να διαχειριστεί τις κοινωνικοπολιτικές πιέσεις. Η Γαλλία θα δεχθεί όλο και πιο έντονες πιέσεις να μειώσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού της.
 
Η κυβέρνηση Hollande σχεδιάζει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αυξάνοντας τους φόρους που πληρώνουν οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις και τα πλουσιότερα νοικοκυριά της Γαλλίας. Αν και τα μέτρα αυτά δεν αντιμετωπίζουν τις συστημικές οικονομικές δυσκολίες της Γαλλίας, θα επιτρέψουν στο Παρίσι να καλύψει μια σκληρότερη αντίδραση στη λιτότητα αυτό το τρίμηνο.

Καθώς αποδυναμώνεται ο πυρήνας της Ευρώπης, οι φωνές που ζητούν μεγαλύτερη ενοποίηση της Ε.Ε. θα αρχίσουν να πληθαίνουν τόσο στον πυρήνα όσο και στην περιφέρεια. Οι χώρες της περιφέρειας θα ζητήσουν μεγαλύτερη ενοποίηση ώστε να διασφαλίσουν μια συνεχιζόμενη ροή χρηματοοικονομικής βοήθειας, ενώ οι πιο οικονομικά σταθερές βόρειες βιομηχανικές χώρες θα ζητήσουν μεγαλύτερη ενοποίηση για να διεκδικήσουν μεγαλύτερο έλεγχο επί των κρατών-μελών και για να προστατέψουν την κοινή αγορά για τις εξαγωγές τους.

Αυτό το μοντέλο της βαθύτερης ενοποίησης, που επικαλύπτει τα όλο και πιο διαφοροποιημένα συμφέροντα, δεν είναι βιώσιμο, όμως είναι ένα μοντέλο που θα αντέξει για το επόμενο τρίμηνο, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση θα προετοιμάζεται για τη σύνοδο του Οκτωβρίου, όπου θα συζητηθούν οι προτάσεις για την ευρωπαϊκή ενοποίηση.

Οι πιέσεις που ασκεί η Γαλλία στη Γερμανία για αναπτυξιακά μέτρα -αντί της λιτότητας- για να διαχειριστεί την κρίση θα συνεχίσουν να δίνουν στις χώρες της ευρωπεριφέρειας περισσότερο πολιτικό περιθώριο να αντιδράσουν στη λιτότητα και να απαιτήσουν μεγαλύτερη χρηματοοικονομική βοήθεια (με διαπραγματεύσιμους όρους) από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Η γερμανική αδιαλλαξία σε ό,τι αφορά τη λιτότητα θα χαλαρώσει καθώς το Βερολίνο θα συνεχίσει να επιδεικνύει προθυμία να διευκολύνει τις χώρες που χρειάζονται οικονομική βοήθεια, σε αντάλλαγμα μια βαθύτερη ενοποίηση, που θα δίνει στο Βερολίνο περισσότερες εξουσίες.

Στη Γερμανία, οι αποφάσεις της καγκελαρίου Angela Merkel για τη διαχείριση της κρίσης σε επίπεδο Ε.Ε. θα εξετάζονται όλο και πιο εξονυχιστικά από τον συνασπισμό της και από τις κρατικές αρχές, ιδιαίτερα από το κοινβούλιο και από το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο.

Αν και η Γερμανία αντιμετωπίζει αυξανόμενες εσωτερικές πιέσεις, το Stratfor δεν αναμένει να υπάρξει δραματική αλλαγή στη γερμανική πολιτική σε ό,τι αφορά την απαίτηση για περισσότερη δημοσιονομική πειθαρχία και έλεγχο, προτού αρχίσει να συζητά τις διάφορες μορφές αμοιβαίας ανάληψης χρέους (mutualization) και της μόνιμης χρηματοοικονομικής βοήθειας.

Η Ισπανία θα ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις για τη διάσωση του τραπεζικού της κλάδου, όμως είναι απίθανο να υπάρξει πακέτο διάσωσης για τη χώρα αυτό το τρίμηνο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αντέχει οικονομικά να κόψει την Ισπανία από τις αγορές διότι δεν έχει τους πόρους για να στηρίξει τη διάσωσή της και να αντιμετωπίσει τη μετάδοση της κρίσης σε άλλες χώρες της ευρωζώνης.
 
Αν οι αποδόσεις των ισπανικών και των ιταλικών ομολόγων αυξηθούν σε μη βιώσιμα επίπεδα, καθώς αυτές οι χώρες θα προχωρούν σε νέες εκδόσεις ομολόγων αυτό το τρίμηνο, η ευρωζώνη θα χρησιμοποιήσει τα βραχυπρόθεσμα χρηματοοικονομικά μέσα που έχει στη διάθεσή της -χωρίς να φτάνει στο σημείο της διάσωσης- για να αμβλύνει τις πιέσεις στις αγορές.

Η Ελλάδα δεν θα φύγει από την ευρωζώνη αυτό το τρίμηνο. Η Αθήνα θα λάβει περαιτέρω οικονομική βοήθεια, που θα της επιτρέψει να συνεχίσει να λειτουργεί. Η νέα ελληνική κυβέρνηση θα αρχίσει επίσημες διαπραγματεύσεις για τους όρους της διάσωσης με τους δανειστές της, κάτι που θα διατηρήσει την ελληνική κρίση στην παρούσα κατάστασή της για το γ΄ τρίμηνο.

Μία από τις βασικές συνέπειες της συνεχιζόμενης οικονομικής επιβράδυνσης αυτό το τρίμηνο θα είναι η μείωση της θερινής απασχόλησης, ιδιαίτερα στη Νότια Ευρώπη, κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου. Οι κοινωνικές αναταραχές υπό τη μορφή διαδηλώσεων είναι πιθανότερο να υπάρξουν στην εξαρτώμενη από τον τουρισμό περιφέρεια, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, στην Ιταλία και στην Ισπανία.

Μέση Ανατολή

Η συνεχιζόμενη διαμάχη Ιράν - ΗΠΑ

Η στρατιωτική στάση τόσο των ΗΠΑ όσο και του Ιράν θα κυριαρχήσει και πάλι το τρίτο τρίμηνο, όμως και οι δύο πλευρές θα αποφύγουν μια πραγματική στρατιωτική σύγκρουση. Οι αυξημένες κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στο Ιράν θα έχουν περιορισμένο αποτέλεσμα καθώς το Ιράν συνεχίζει τις εμπορικές του συναλλαγές με δεξαμενόπλοια που φέρουν ψεύτικη σημαία και με εικονικές εταιρείες, αν και με υψηλότερο κόστος.

Το Ιράν και οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν τον διάλογο στο παρασκήνιο, αναζητώντας μια ευρύτερη συνεννόηση, όμως το Stratfor δεν περιμένει να υπάρξει πρόοδος στις διαπραγματεύσεις εν όψει των αμερικανικών προεδρικών εκλογών. Το Ισραήλ θα επιχειρήσει να πιέσει τις ΗΠΑ να πάρουν πιο αποφασιστικά μέτρα κατά του Ιράν, όμως δεν θα ρισκάρει μονομερή κίνηση.

Το πεδίο μάχης της Συρίας

Το κύριο πεδίο μάχης μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν αυτό το τρίμηνο θα είναι η Συρία. Η αυτομόληση της οικογένειας Tlass -του σουνιτικού πυλώνα του αλαουιτικού καθεστώτος- κινδυνεύει να οδηγήσει σε διάλυση των σουνιτικών δικτύων που προστατεύουν τη στρατιωτική και επιχειρηματική κοινότητα.

Οι Αλαουίτες αντιμετωπίζουν μια υπαρξιακή κρίση και πιθανότατα θα συσφίγξουν ακόμα περισσότερο τις σχέσεις τους εν όψει της ευρύτερης απειλής της σουνιτικής αντιπολίτευσης. Ακόμα και έτσι, όμως, η ψυχολογική επίπτωση των αυτομολήσεων στα υψηλά κλιμάκια δημιουργεί την πιθανότητα πραξικοπήματος στο παλάτι που θα απέκλειε την οικογένεια Al Assad από το καθεστώς. Το Ιράν και η Ρωσία θα συνεχίσουν να παρέχουν κρίσιμη στήριξη στο καθεστώς προκειμένου να διευκολύνουν την καταστολή, όμως αυτές οι δυνάμεις θα κάνουν παράλληλα παρασκηνιακούς ελιγμούς για να δημιουργήσουν μια εναλλακτική λύση που δεν θα περιλαμβάνει τον Assad και θα παραμείνει φιλική στα συμφέροντά τους.

Το κίνημα των ανταρτών της Συρίας, που παραμένει κατακερματισμένο, θα εμπλακεί σε διπλωματικές διαπραγματεύσεις στο εξωτερικό για να χτίσει διεθνή στήριξη, όμως δεν είναι πιθανό να λάβει περισσότερη από αυτήν που έχει ήδη - δηλαδή όπλα και χρήματα κυρίως από τις χώρες του Κόλπου και την Τουρκία και λεκτική στήριξη και περιορισμένη κατασκοπία και καθοδήγηση από τις δυτικές δυνάμεις.

Η ξένη στρατιωτική επέμβαση στη Συρία παραμένει απίθανη, καθώς ούτε η Τουρκία, ούτε το υπόλοιπο ΝΑΤΟ είναι πρόθυμοι να υποστούν τις συνέπειες στρατιωτικής ενέργειας σε μια άλλη εύθραυστη, σεκταριστική, καυτή περιοχή. Η Τουρκία θα διατηρήσει ισχυρή στρατιωτική παρουσία στα σύνορά της με τη Συρία, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα επεισοδίων καθώς οι δυνάμεις της Συρίας δραστηριοποιούνται κοντά στα σύνορα ώστε να μην υπάρξει άσυλο στους Σύριους αντάρτες.

Καθώς η ένταση μεταξύ Συρίας και Τουρκίας κλιμακώνεται, η Συρία και το Ιράν θα μπορούσαν να στηρίξουν την κουρδική στρατιωτική δραστηριότητα στην Τουρκία. Αν η Τουρκία συνδέσει τις επιθέσεις του ΡΚΚ με τη Συρία, τότε η εγχώρια κοινή γνώμη της Τουρκίας μπορεί να στραφεί υπέρ της ανάληψης πιο αποφασιστικών μέτρων κατά της Συρίας, παρότι οποιαδήποτε τουρκική δράση στη Συρία θα είναι περιορισμένη χωρίς την ενίσχυση του ΝΑΤΟ.

Η στρατηγική της Τουρκίας

Οι περιορισμοί που αντιμετωπίζει η Τουρκία σε ό,τι αφορά τη Συρία και άλλα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής δίνουν κίνητρα στην Άγκυρα να επιλύσει τα εσωτερικά προβλήματα της χώρας. Καθώς η πάλη για την εξουσία και το κουρδικό πρόβλημα καταναλώνουν λιγότερη προσοχή, η τουρκική κυβέρνηση ευελπιστεί πως θα μπορέσει να παίξει πιο αποφασιστικό ρόλο στα διεθνή ζητήματα.

Έτσι αυτό το τρίμηνο θα υπάρξουν συνεχιζόμενες προσπάθειες από το κυβερνών κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης να προσεγγίσει τους πολιτικούς του αντιπάλους. Ωστόσο, η ατζέντα του κόμματος για μετάβαση από το κοινοβουλευτικό στο προεδρικό σύστημα και οι άλλες επίμαχες προτάσεις του για τη μεταρρύθμιση του Συντάγματος δεν θα του επιτρέψουν να βρει τη συναίνεση που αναζητεί.

Το κυβερνών κόμμα θα σημειώσει κάποια πρόοδο αυτό το τρίμηνο σε ό,τι αφορά τη στρατηγική του στο κουρδικό. Η Τουρκία επενδύει σε αγωγό που θα συνδέει τη χώρα με τις ενεργειακές πηγές του κουρδικού νότου στο Ιράκ, υποδαυλίζοντας έτσι τον έλεγχο του Ιράκ επί των κουρδικών εξαγωγικών οδών και ενισχύοντας τον έλεγχο της Τουρκίας.

Οι επιταχυνόμενες κινήσεις της Άγκυρας στο Ιρακινό Κουρδιστάν θα πυροδοτήσουν εντάσεις μεταξύ της Τουρκίας και της σιιτικής κυβέρνησης του Ιράκ. Το project, που θα δεχθεί επιθέσεις Κούρδων ανταρτών, θα κάνει ακόμα εντονότερη την αντιπαράθεση της Τουρκίας και του Ιράκ σε ό,τι αφορά τη μοίρα της Συρίας.


***To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.