Μπορεί μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες η ιδέα εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη να ήταν αδιανόητη, το αποτέλεσμα όμως της εκλογικής αναμέτρησης της 6ης Μαΐου καθιστά το ενδεχόμενο αυτό όλο και πιο πιθανό.

Σύμφωνα με τους New York Times, η υπομονή της Γερμανίας με την Ελλάδα έχει αρχίσει να εξαντλείται, ενώ υπάρχει αυξανόμενη πεποίθηση ότι πλέον είναι στο χέρι της Ελλάδας εάν θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της και πως η Ευρώπη έχει τελειώσει με τις διαπραγματεύσεις.

«Η κυρίαρχη γνώμη στη Γερμανία είναι ότι θα ήταν καλύτερα αν η Ελλάδα έφευγε από την ευρωζώνη», λέει ο καθηγητής οικονομικών στο University of Siegen, Carsten Hefeker. «Αν η χώρα πράγματι συνεχίσει στο μονοπάτι που ακολουθεί τώρα, θα είναι δύσκολο να δικαιολογηθεί η διατήρησή της στην ευρωζώνη. Πώς αντιμετωπίζεις μια χώρα που λέει ότι δεν θέλει να τηρήσει καμία από τις δεσμεύσεις της;», διερωτάται.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τόνος της αντιπαράθεσης στη Γερμανία για το θέμα της Ελλάδας είναι πολύ οξύτερος απ’ ό,τι για την Ισπανία και την Ιταλία. Οι συζητήσεις για την Ισπανία στα γερμανικά μέσα ενημέρωσης τείνουν να επικεντρώνονται στην οδυνηρή κατάσταση που δημιουργείται από την πολύ υψηλή ανεργία και ιδιαίτερα από το ποσοστό της ανεργίας των νέων, καθώς και τις προσπάθειες της κυβέρνησης να μειώσει τα ελλείμματα παρά την ύφεση. Οι αναφορές για την Ιταλία δίνουν έμφαση στις ανταγωνιστικές βιομηχανίες του Βορρά και στην πρόοδο που σημειώνει ο τεχνοκράτης πρωθυπουργός της χώρας, Mario Monti, σε ό,τι αφορά τις δομικές μεταρρυθμίσεις.

Αντιθέτως, η Ελλάδα κατακρίνεται εμφανώς για τα ψέματα που είπε επανειλημμένως αναφορικά με την πραγματική κατάσταση της οικονομίας της, πριν και μετά την ένταξη στην ευρωζώνη, και την αποτυχία της να προχωρήσει σε οποιοδήποτε από τα πολλά μέτρα που απαίτησαν οι πιστωτές της προκειμένου να εκσυγχρονίσει την οικονομία της και τον φοροεισπρακτικό της μηχανισμό.

Σύμφωνα με τον κ. Hefeker, το ένα χαρτί που ενδεχομένως μπορεί να παίξει η Ελλάδα έχει να κάνει με τον κίνδυνο των συνεπειών που θα δημιουργούσε σε άλλες, μεγαλύτερες χώρες -όπως η Ισπανία και η Ιταλία- η έξοδός της από το ευρώ. Αν η Ελλάδα εξαναγκαζόταν να φύγει, τότε οι αγορές ομολόγων θα άρχιζαν να στοιχηματίζουν για το ποια θα είναι η επόμενη χώρα που θα διωχθεί από την ευρωζώνη. «Τότε η Ισπανία ή η Ιταλία θα βρισκόταν υπό πίεση και ο κίνδυνος θα ήταν να καταρρεύσει ολόκληρη η ευρωζώνη», τονίζει.

Δεν είναι όμως το οικονομικό που θα πρέπει να υπολογιστεί. «Το πολιτικό κόστος της εξόδου της χώρας από την ευρωζώνη θα υπερακόντιζε το οικονομικό», σύμφωνα με τον Almut Moller, αναλυτή του Γερμανικού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων.

Τα ενδεχόμενα που βλέπουν οι αναλυτές είναι πολλά. Ένα από αυτά είναι η τρόικα να συνεχίσει να δίνει στην Ελλάδα τόσα ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν να λειτουργούν οι κρατικές υπηρεσίες, παρακρατώντας τα υπόλοιπα χρήματα μέχρις ότου ξεκαθαρίσει η πολιτική κατάσταση. Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι οι πιστωτές να συμφωνήσουν να επαναδιαπραγματευτούν τους όρους της διάσωσης. Όμως, υπάρχει και το ενδεχόμενο η τρόικα να αρνηθεί στο τέλος να δώσει άλλα λεφτά, όπως έκανε το ΔΝΤ πριν από μία δεκαετία στην Αργεντινή. Αν γίνει αυτό, τότε -σύμφωνα με αρκετούς ειδήμονες- η Ευρώπη θα είναι προετοιμασμένη.

«Γίνονται σιωπηρά προετοιμασίες για το ενδεχόμενο η Ελλάδα να αποφασίσει ότι θα είναι καλύτερα να αποκτήσει το δικό της νόμισμα», σημειώνει ο Heribert Dieter του Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και Υποθέσεων Ασφαλείας.

Το μεγαλύτερο ελληνικό χρέος αυτήν τη στιγμή βρίσκεται στα χέρια της τρόικας, αμβλύνοντας έτσι τον κίνδυνο για τις τράπεζες, ενώ υπάρχουν μηχανισμοί έτοιμοι να αμβλύνουν τις κερδοσκοπικές πιέσεις στα άλλα μέλη της ευρωζώνης. «Αυτά τα μέτρα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν προσωρινά για να εξαλειφθούν οι κερδοσκοπικές πιέσεις από την Ιταλία και την Ισπανία», επισημαίνει. «Είναι δύο χώρες που μπορεί να χρειαστούν προστασία για εβδομάδες, ίσως μήνες, αλλά όχι για χρόνια», τονίζει.

Σύμφωνα, πάντως, με τον Guntram B. Wolff, υποδιευθυντή του Bruegel, ακόμα και αν αποχωρήσει τελικά η Ελλάδα, τα δομικά προβλήματα της ευρωζώνης θα διατηρηθούν. Όπως εκτιμά, οι Ευρωπαίοι policy makers «παραμένουν σε κατάσταση άρνησης», ενώ «δεν αναγνωρίζουν ανοιχτά πως ο μόνος τρόπος (επίλυσης του προβλήματος) είναι να υπάρξουν σημαντικές μεταφορές πόρων από τον Βορρά προς τον Νότο».