Το 2012, το Κρεμλίνο θα πρέπει να αντιμετωπίσει διάφορες προκλήσεις: την κοινωνική αναταραχή, την αναδόμηση του ρωσικού πολιτικού συστήματος (τόσο εντός όσο και εκτός Κρεμλίνου), αλλά και τις σημαντικότατες οικονομικές μεταβολές που προκαλεί η κρίση στην Ευρώπη.

Η κοινωνική αναταραχή που σημειώθηκε στα τέλη του 2011 θα συνεχίσει να «κακοφορμίζει» καθ’ όλη τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών του 2012.

Ο επικεφαλής του Κρεμλίνου Vladimir Putin θα πρέπει να αλλάξει το πολιτικό σκηνικό: από αυτό όπου κυριαρχεί το κόμμα του σε εκείνο που θα αντιπροσωπεύει την αυξανόμενη στήριξη προς τους εθνικιστές και προς μια νέα τάξη νέων, φιλελεύθερων ακτιβιστών.

Ταυτόχρονα, θα πρέπει να αναδιαρθρώσει τον εσωτερικό κύκλο των οπαδών του Κρεμλίνου, οι οποίοι έχουν επιτρέψει στις εσωτερικές διαμάχες να αποσπάσουν την προσοχή τους από τον ρόλο που παίζουν στην αντιμετώπιση της κοινωνικής αναταραχής και των οικονομικών προβλημάτων της Ρωσίας. Κανένα από αυτά δεν θα φθείρει σημαντικά την εξουσία του.

Το Κρεμλίνο θα πρέπει επίσης να προσαρμόσει την οικονομία της χώρας το 2012, προκειμένου να εφαρμοστούν οι αλλαγές σε προηγούμενα σχέδια που αφορούσαν επενδύσεις ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων από την Ευρώπη προς ορισμένους από τους πιο στρατηγικούς τομείς της Ρωσίας.

Η κρίση στην Ευρώπη σημαίνει ότι οποιαδήποτε τέτοια επένδυση θα είναι σημαντικά μειωμένη, και έτσι το Κρεμλίνο θα πρέπει να αλλάξει τα οικονομικά σχέδια για τα προγράμματα εκσυγχρονισμού και ιδιωτικοποιήσεων και να χρηματοδοτήσει από μόνο του πολλά από τα projects. Ο Putin θα μπορέσει να ξεπεράσει αυτά τα εμπόδια, αν και θα απασχολήσουν αρκετά το Κρεμλίνο. Κανένας από αυτούς τους παράγοντες δεν θα αλλάξει θεμελιωδώς την κατεύθυνση της Ρωσίας, ούτε στο εσωτερικό της ούτε σε ό,τι αφορά την εξωτερική της πολιτική.

Η Ρωσική «αναγέννηση»

Η Ρωσία θα συνεχίσει να αυξάνει την επιρροή της στην πρώην σοβιετική περιφέρειά της το 2012, ειδικότερα με το να θεσμοθετεί τις σχέσεις της με πολλά κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.

Θα βασιστεί στην τελωνειακή ένωση με τη Λευκορωσία και το Καζακστάν καθώς αυτή θα εξελίσσεται σε Κοινό Οικονομικό Χώρο (CES). Αυτός ο μεγαλύτερος θεσμός θα επιτρέψει στη Ρωσία να διευρύνει τον σκοπό της επιρροής της στο Μινσκ και στην Αστάνα, καθώς και σε νέα κράτη-μέλη όπως το Κιργιστάν και πιθανότατα το Τατζικιστάν, πέραν της οικονομικής σφαίρας και στην πολιτική και στην ασφάλεια, καθώς η Μόσχα θέτει τα θεμέλια για τη μελλοντική δημιουργία της Ευρασιατικής Ένωσης, την οποία ευελπιστεί να ξεκινήσει γύρω στο 2015.

Καθώς οι πιθανότητες της Ουκρανίας να αναπτυχθεί κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση περιορίζονται, το Κίεβο θα καταλάβει ότι η Μόσχα είναι η μοναδική εξωτερική δύναμη στην οποία μπορεί να στραφεί.

Η Ρωσία θα μπορέσει να εκμεταλλευτεί την αδυναμία της Ουκρανίας να ελιχθεί και θα αποκτήσει πρόσβαση σε στρατηγικά ουκρανικά assets, που πιθανότατα θα περιλαμβάνουν και μειοψηφικό ποσοστό ελέγχου στο σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου της. Ωστόσο, η Ουκρανία θα συνεχίσει να αντιστέκεται στη θεσμοθέτηση της επιρροής της Ρωσίας μέσω του CES με το να διατηρεί έναν βαθμό συνεργασίας με τη Δύση.

Όσον αφορά τις χώρες της Βαλτικής -που σε αντίθεση με τα πρώην σοβιετικά κράτη είναι μέλη του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης-, ο απώτατος στόχος της Ρωσίας είναι να εξουδετερώσει τις φιλοδυτικές και αντιρωσικές πολιτικές τους, στόχος για τον οποίο μπορεί να επιτύχει πρόοδο στη Λετονία το 2012.

Αναμένεται να αντιμετωπίσει εμπόδια στη Λιθουανία, ωστόσο η Λιθουανία δεν θα μπορέσει να αμυνθεί σοβαρά στους ελιγμούς της Ρωσίας στην περιοχή λόγω των συνεχιζόμενων δυσκολιών στους βασικούς της υποστηρικτές, δηλαδή το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Ρωσία και η Δύση

Η Ρωσία θα συνεχίσει να διαχειρίζεται διάφορες κρίσεις με τη Δύση -κυρίως τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ-, ενώ παράλληλα θα σχηματοποιεί τις σχέσεις της στην Ευρώπη. Οι στάσεις της Μόσχας και της Ουάσιγκτον θα συνεχίσουν να αποκλίνουν σε ό,τι αφορά την πυραυλική ασπίδα και την αμερικανική στήριξη στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης και η Μόσχα θα αντιδράσει αυξάνοντας τις πιέσεις στην Κεντρική Ευρώπη σε θέματα ασφάλειας και ενισχύοντας την οικονομική της παρουσία στην περιοχή.

Η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει αυτές τις κρίσεις ως ευκαιρία να βαθύνει τις διαφορές μεταξύ των Ευρωπαίων, μεταξύ των Ευρωπαίων και των ΗΠΑ, και εντός του ΝΑΤΟ, ενώ την ίδια ώρα θα προωθεί την αντίληψη ότι η ίδια αναγκάζεται να δράσει επιθετικά. Οι εντάσεις στο θέμα της ασφάλειας θα γίνουν ακόμα μεγαλύτερες και η Ρωσία θα επιχειρήσει να φτάσει αυτές τις κρίσεις με τις ΗΠΑ στα άκρα, χωρίς όμως να να υπάρξει ρήξη στις σχέσεις - δύσκολη ισορροπία.

Επίσης, θα χρησιμοποιήσει τις οικονομικές και τις πολιτικές κρίσεις στην Ευρώπη για να ενισχύσει την επιρροή της σε στρατηγικές χώρες και σε στρατηγικούς τομείς. Η Μόσχα και το Βερολίνο θα συνεχίσουν να έχουν στενές σχέσεις, ιδιαίτερα στους τομείς της οικονομίας και της ασφάλειας, όμως η Ρωσία θα επικεντρωθεί περισσότερο στην Κεντρική Ευρώπη στους τομείς της ασφάλειας και της ενέργειας και της απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.

Δεν υπάρχει κάποιο πραγματικό αντίβαρο της Ρωσίας στην Ευρώπη, καθώς οι Ευρωπαίοι θα είναι απασχολημένοι με τα εθνικά και τα ευρωπαϊκά ζητήματα. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η Ρωσία έχει «ελευθέρας», καθώς θα πρέπει να διαχειριστεί τις επιπτώσεις των κρίσεων των γειτόνων της στο εσωτερικό της.

Κεντρική Ασία

Διάφοροι παράγοντες θα υπονομεύσουν τη σταθερότητα της Κεντρικής Ασίας το 2012, όμως δεν θα οδηγήσουν σε σημαντικά σημεία καμπής στην περιοχή φέτος. Διαδηλώσεις για τις επιδεινούμενες οικονομικές συνθήκες θα εκδηλωθούν σε όλη την περιοχή, ιδιαίτερα στο Καζακστάν, αν και θα περιοριστούν στην περιοχή και δεν θα έχουν ως αποτέλεσμα κάποια γενικότερη έκρηξη βίας. Τα σοβαρά προβλήματα του τραπεζικού τομέα του Καζακστάν θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε οικονομική κρίση, αν και η κυβέρνηση της χώρας θα μπορέσει να διαχειριστεί τις δυσκολίες και να τις περιορίσει το 2012, κάνοντας χρήση των πετρελαϊκών της αποθεμάτων.

Το πιο πιεστικό πρόβλημα είναι η άνοδος των ισλαμιστών μαχητών στην περιοχή. Οι σποραδικές επιθέσεις θα συνεχίσουν στο Καζακστάν, και στο Κιργιστάν, στο Τατζικιστάν και στο Ουζμπεκιστάν ίσως σημειωθεί αύξηση στις επιθέσεις. Ωστόσο, αυτές οι επιθέσεις δεν θα πετύχουν στον στρατηγικό τους στόχο της ανατροπής των καθεστώτων ή του συνασπισμού σε μεταβατικό κίνημα, που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την περιοχή.

Επιπλέον, η διαφαινόμενη διαδοχή των μακροχρόνιων ηγετών στο Καζακστάν και στο Ουζμπεκιστάν θα προκαλέσει πολιτικές εντάσεις, όμως με εξαίρεση τον θάνατο κάποιου από τους δύο ηγέτες δεν αναμένεται σοβαρή πολιτική αναταραχή.