Καθόλου λίγες δεν είναι οι εισηγμένες εταιρείες που έχουν ενταχθεί ή έχουν ζητήσει να ενταχθούν στο περιβόητο άρθρο 99. Και ακόμη περισσότερες εκείνες που το έχουν ήδη στο… πίσω μέρος του μυαλού τους.

Παράγοντες μάλιστα της χρηματιστηριακής αγοράς πιστεύουν ότι μέχρι σήμερα «ακόμη δεν έχουμε δει τίποτε από όλα όσα αναμένεται να ακολουθήσουν και αυτό γιατί μέχρι τώρα έχουν αιτηθεί να υπαχθούν στο άρθρο 99 σχεδόν μόνο όσες εταιρείες αντιμετώπιζαν σοβαρά οικονομικά προβλήματα πριν καν ξεσπάσει η βαθιά οικονομική κρίση, το φθινόπωρο του 2008».

Και κατά τις ίδιες εκτιμήσεις, είναι θέμα 3-12 μηνών για να αρχίσουν να προσφεύγουν στις διατάξεις του συγκεκριμένου άρθρου και κάμποσες εταιρείες από εκείνες που το φθινόπωρο του 2008 θεωρούνταν (και συνήθως ήταν)… υπεράνω υποψίας!

Ας δούμε λοιπόν μερικά παραδείγματα εισηγμένων που ήδη έχουν υποβάλει σχετική αίτηση ένταξης:

Η Atlantic υποχρεωνόταν σε έντονα ζημιογόνα αποτελέσματα εδώ και περίπου πέντε χρόνια.

O τηλεοπτικός σταθμός Alter, αλλά και η Χ. Τεγόπουλος (Ελευθεροτυπία) εμφάνιζαν μεγάλες ζημίες και πριν από το 2008.

Η PC Systems αντιμετώπιζε προβλήματα από την εποχή όπου ήταν θυγατρική του ομίλου Πουλιάδη. Το νέο μετοχικό σχήμα (εφοπλιστής Οικονόμου) επιδίωξε την… ανάταξη της εταιρείας, προχωρώντας σε ριζική αναδιάρθρωση εργασιών και στη στροφή προς υπηρεσίες λογισμικού υψηλότερης προστιθέμενης αξίας. Εδώ όμως και κάποια χρόνια, η αγορά μεγάλων έργων πληροφορικής του δημοσίου είναι βαλτωμένη…

Η Μάρακ Ηλεκτρονική από το 2007 είχε προβλήματα ρευστότητας και η διοίκηση προχώρησε συχνά σε διακανονισμούς οφειλών με το δημόσιο και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς.

Γνωστά ήταν επίσης και πριν από το 2009 τα προβλήματα επιδόσεων για την αλυσίδα Εικόνα Ήχος, η οποία κλήθηκε να αντεπιτεθεί σε μια περίοδο όπου η ζήτηση για ηλεκτρικές συσκευές βούλιαζε από χρόνο σε χρόνο.

Τα προβλήματα της Ridenco στο εξωτερικό (και κυρίως στην ιταλική αγορά) ήταν εμφανή και πριν από το 2009, καθώς τα όποια θετικά εγχώρια αποτελέσματα συνοδεύονταν από σημαντικές ζημίες στο εξωτερικό. Απλώς η κρίση στην αγορά των ενδυμάτων ήρθε να τα επιδεινώσει περισσότερο.

Οι δανειακές υποχρεώσεις της Αττικάτ ήταν πολύ μεγάλες και πριν από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, με αποτέλεσμα από τότε ο κίνδυνος για την εταιρεία να είναι αυξημένος. Απλώς ήρθε η κρίση και επιδείνωσε την κατάσταση…

Όσο για τον όμιλο Alapis, εδώ έχουμε μια αρκετά διαφορετική κατάσταση, όπου μεταξύ άλλων έχει εμπλακεί και η ελληνική δικαιοσύνη…

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τόσο οι μέχρι σήμερα περιπτώσεις του άρθρου 99, όσο και οι άλλες εταιρείες που είτε τέθηκαν εκτός διαπραγμάτευσης (Lannet, Maxim-Περτσινίδης, Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία, Τεξαπρέτ κ.ά.) είτε παραμένουν στο ταμπλό με προβλήματα (ΕΛΦΙΚΟ κ.ά.) είναι επιχειρήσεις που προβλημάτιζαν τους μετόχους τους και πριν από το 2009…

Το ζήτημα είναι πως -σύμφωνα με τις προβλέψεις παραγόντων της αγοράς- είναι θέμα μηνών για να αρχίσουν να σκάνε και περιπτώσεις εισηγμένων που το φθινόπωρο του 2008 εξυπηρετούσαν κανονικότατα τα δάνεια και τις λοιπές υποχρεώσεις τους, εμφάνιζαν κερδοφόρα αποτελέσματα και πολλές μάλιστα είχαν και φιλόδοξα σχέδια για το μέλλον.

Οι εταιρείες αυτές υπολογίζονται σε δεκάδες και όλα δείχνουν πως οι μέτοχοι πολλών εξ αυτών κάθε άλλο παρά θα πλήξουν το 2012…

Η στάση των τραπεζών

Κατά την τελευταία διετία, οι τράπεζες ήταν αρκετά «δεκτικές» στις αναχρηματοδοτήσεις των επιχειρηματικών δανείων. Αν, μάλιστα, υπήρχε θετικό EBITDA, τότε συνήθως αρκούσε κάποια επιπλέον συμμετοχή του βασικού μετόχου, ή κάποια επιπλέον εξασφάλιση (προσημείωση) με περιουσιακά στοιχεία του τελευταίου, ώστε να επιμηκυνθεί η διάρκεια των δανείων.

Σήμερα, ωστόσο, τα περιθώρια των τραπεζών για αναχρηματοδοτήσεις έχουν στενέψει δραματικά και η συνεχής επιδείνωση της ζήτησης στην εγχώρια αγορά καθιστά τη διαχείριση της κατάστασης ολοένα και δυσκολότερη.

Το πρόβλημα λοιπόν είναι πως πολλές εισηγμένες (και όχι μόνο…) είναι φορτωμένες με μακροπρόθεσμα δάνεια που λήγουν το 2012, ή που λόγω της εντεινόμενης οικονομικής κρίσης δεν πληρούν τους όρους (covenants) δανείων που λήγουν τα επόμενα χρόνια. Το ζήτημα είναι πως οι τράπεζες φέτος δεν έχουν την πολυτέλεια για ρυθμίσεις ανάλογες με αυτές που γίνονταν στο παρελθόν…

Ποιοι παράγοντες θα μπορούσαν να μετριάσουν το επερχόμενο κακό;

Πρώτον, το γεγονός ότι μέσα στους επόμενους μήνες 6 δισ. ευρώ από την επικείμενη δόση της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα δοθούν στο ελληνικό δημόσιο με σκοπό την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών τους προς τις επιχειρήσεις. Τα ποσά αυτά θα ελαφρύνουν τους ισολογισμούς τόσο των συγκεκριμένων επιχειρήσεων (που έχουν λαμβάνειν από το δημόσιο) όσο και των τραπεζών.

Δεύτερον, η προσπάθεια των τραπεζών να πουλήσουν μέρος τους χαρτοφυλακίου τους (π.χ. ναυτιλιακά δάνεια) στο εξωτερικό.

Τρίτον, σε περίπτωση όπου η αβεβαιότητα στην οικονομία μειωθεί τους αμέσως επόμενους μήνες, τότε είτε κάποιοι βασικοί μέτοχοι είτε ορισμένα distress funds θα θελήσουν να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να σώσουν τις εταιρείες τους ή για να εξαγοράσουν εταιρείες επιτυγχάνοντας το σχετικό «κούρεμα»…

ΥΓ.: Ακόμη και αν μετά από νομοθετικές αλλαγές που πιθανόν γίνουν δυσκολέψει η ένταξη στο άρθρο 99, αυτό δεν αναιρεί την ουσία των προβλημάτων βιωσιμότητας των εταιρειών, που με κάποιον τρόπο θα δημοσιοποιηθούν…