Stratfor: Τρίμηνο με ανάκαμψη δύο ταχυτήτων, πληθωρισμό και διπλωματία

To τρίτο τρίμηνο η παγκόσμια οικονομία θα συνεχίσει να ανακάμπτει σε δύο ταχύτητες ανάλογα με την πρόσβαση των χωρών σε εμβόλια και την επιτυχία των εμβολιαστικών τους εκστρατειών.

Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα ανακάμψουν σχετικά γρήγορα δεδομένων των πιο επιτυχημένων εμβολιαστικών τους εκστρατειών, αλλά η πιο αργή εξέλιξη των εμβολιασμών στην Ιαπωνία και την Κορέα θα επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη και ο αναπτυσσόμενος κόσμος θα δυσκολευτεί υπό το βάρος των ελλείψεων σε εμβόλια και της περιορισμένης εξωτερικής χρηματοδότησης.

Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση Μπάιντεν θα συνεχίσει την προσπάθεια βελτίωσης των διπλωματικών σχέσεων, επιδιώκοντας να επιλύσει εμπορικές διαμάχες και να προωθήσει τη συνεργασία σε ζητήματα από την κλιματική αλλαγή ως την παγκόσμια φορολογία. Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν επίσης τις προσπάθειες να αναστήσουν τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν μετά τις πρόσφατες προεδρικές εκλογές, αν και μέχρι να επιτευχθεί συμφωνία αναμένουμε να συνεχιστεί η επιθετική επέκταση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν και βλέπουμε υψηλό ρίσκο ασύμμετρης δραστηριότητας στο τρίμηνο.

Αναμένουμε ότι οι εντάσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα θα κλιμακωθούν κατά τη διάρκεια του τριμήνου καθώς η ολοένα και μεγαλύτερη έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα και οι έρευνες για την Covid-19 συγκρούονται με τον εθνικισμό της Κίνας. Ο συνδυασμός των δύο θα φέρει στο προσκήνιο το Χονγκ Κονγκ, όπου οι εκλογές του Σεπτεμβρίου θα επιτρέψουν στο Πεκίνο να αποκτήσει μεγαλύτερο έλεγχο.

Στη Ρωσία, το Κρεμλίνο υπό στενό έλεγχο οποιαδήποτε αντιπολιτευτικό κίνημα εμφανιστεί κατά τη διάρκεια των εθνικών εκλογών τον Σεπτέμβριο, καθώς οι τοπικές κυβερνήσεις επιβάλλουν υποχρεωτικούς εμβολιασμούς.

Εκλογές θα διεξαχθούν τον Σεπτέμβριο και στη Γερμανία, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα κατακερματισμένο κοινοβούλιο και σε διαπραγματεύσεις για μια κυβέρνηση συνασπισμού. Τέλος, η πολυαναμενόμενη αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν από τις 11 Σεπτεμβρίου θα αλλάξει τις ισορροπίες δυνάμεων στο Αφγανιστάν καθώς οι Ταλιμπάν θα επιδιώξουν να αποκτήσουν μεγαλύτερο έλεγχο.

Άνιση οικονομική ανάκαμψη

Η παγκόσμια οικονομία θα συνεχίσει να ανακάμπτει και οι πιο ανεπτυγμένες χώρες θα καταγράψουν ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά η πρόοδος θα είναι άνιση σε άλλα μέρη της υφηλίου ανάλογα με την επιτυχία των εκστρατειών εμβολιασμού. Τα καθοδικά ρίσκα για την παγκόσμια οικονομία περιλαμβάνουν άνοδο του πληθωρισμού, έλλειψη δημοσιονομικών περιθωρίων σε πολλές χώρες και υψηλά επίπεδα χρέους. Η πορεία που θα ακολουθήσει η παγκόσμια οικονομία θα συνεχίσει να εξαρτάται από την επιδημιολογία της πανδημίας, με την όποια περαιτέρω πρόοδο σημειωθεί να προκύπτει από τους εμβολιασμούς και τα μέτρα στήριξης των κυβερνήσεων.

Το συνολικό παγκόσμιο ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο θα παραμείνει πιθανότατα χαμηλότερα από τα επίπεδα στα οποία θα βρισκόταν χωρίς τον ιό. Παρά την ισχυρή ανάπτυξη το τρίτο τρίμηνο, η μακροπρόθεσμη παγκόσμια ανάπτυξη μπορεί να επιβραδυνθεί και να συνεχίσει το προ-πανδημίας μοτίβο της δεδομένου του χαμηλού επιπέδου των επενδύσεων, τη στάσιμη παραγωγικότητα και τα δυσμενή δημογραφικά στοιχεία στις ΗΠΑ, την Ευρώπη, την Ιαπωνία και την Κίνα.

Οι ΗΠΑ και η Κίνα θα αποτελέσουν τους κινητήριους μοχλούς της παγκόσμιας ανάπτυξης ενώ η Ευρώπη θα βγει από την διπλή ύφεση. Η ανάπτυξη θα είναι χαμηλότερη σε χώρες όπως η Ιαπωνία, η Κορέα και η Αυστραλία λόγω της αργής πορείας των εμβολιασμών. Περίπου τα μισά κέρδη του παγκόσμιου ΑΕΠ θα προέλθουν από την Κίνα και τις ΗΠΑ, με τη δημοσιονομική και νομισματική τόνωση να δίνουν ώθηση στην αμερικανική ανάπτυξη, αλλά με κίνδυνο τον υψηλότερο πληθωρισμό. Η ανάκαμψη της Κίνας θα παραμείνει άνιση και θα συνεχίσει να εξαρτάται από τις εξαγωγές και τις κρατικές επενδύσεις σε υποδομές, ενώ νέα ξεσπάσματα του κορωνοϊού θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την ανάπτυξη του ΑΕΠ.

Η επιστροφή στην οικονομική εξισορρόπηση και την απομόχλευση για τον περιορισμό των κινδύνων για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα αποτελούν περαιτέρω προκλήσεις για τη βελτίωση της καταναλωτικής ζήτησης και την αύξηση της απασχόλησης στην Κίνα. Η αργή πορεία των εμβολιασμών σε ανεπτυγμένες χώρες εκτός Βόρειας Αμερικής και Ευρώπης θα απαιτήσουν πιο παρατεταμένους περιορισμούς στις μετακινήσεις και στις κοινωνικές επαφές που θα βάλουν φρένο στην οικονομική πρόοδο.

H οικονομική ανάκαμψη θα είναι εύθραυστη στις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες χώρες με χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού και πιο δύσκολη εξωτερική χρηματοδότηση. Οι πιο σφιχτές συνθήκες εξωτερικής χρηματοδότησης θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα επιπρόσθετο βαρίδι στην παγκόσμια ανάκαμψη, ειδικά για τις χώρες εκείνες που έχουν μεγάλη εξάρτηση από την ξένη χρηματοδότηση.

Η παγκόσμια ρευστότητα εξαρτάται από τη συνέχιση της χαλαρής νομισματικής πολιτικής από τη Fed και την ΕΚΤ το τρίτο τρίμηνο καθώς και για μεγάλο διάστημα κατά το 2022, το οποίο εξαρτάται, με τη σειρά του, από την ανοχή που θα δείξουν στον υψηλό πληθωρισμό. Υπάρχει μικρή πιθανότητα μιας συστημικής κρίσης κρατικού χρέους σε αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά ο αριθμός ρεκόρ κρατικών χρεοκοπιών το 2020-21 δείχνει πόσο ευάλωτες είναι μεμονωμένες χώρες και οι αγορές θα δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην εφαρμογή μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής για τη σταθεροποίηση των επιπέδων του χρέους ή τουλάχιστον την επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του χρέους.

Η άνοδος των τιμών των εμπορευμάτων εντείνει τους φόβους για τον πληθωρισμό

Οι υψηλές τιμές των εμπορευμάτων θα εντείνουν τους φόβους για τον πληθωρισμό καθώς η παγκόσμια ανάκαμψη συνεχίζει να είναι ισχυρότερη από την αύξηση της προσφοράς για πολλά εμπορεύματα, συμπεριλαμβανομένου του χαλκού και του αργού.

To αδύναμο δολάριο και τα εκτεταμένα μέτρα τόνωσης θα συνεχίσουν να προσφέρουν στήριξη στις τιμές των εμπορευμάτων καθώς η ζήτηση ανακάμπτει με πιο γρήγορο ρυθμό από την προσφορά. Οι προειδοποιήσεις ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια πολυετή περίοδο υψηλών τιμών μεταξύ των πιο βασικών εμπορευμάτων είναι πιθανότατα πρόωρες, αλλά ο χαλκός και άλλα υλικά που σχετίζονται άμεσα με την ενεργειακή στροφή είναι πιθανότερο να καταγράψουν την πιο ισχυρή και παρατεταμένη άνοδο.

Ο ΟΠΕΚ θα συνεχίσει να προσθέτει με αργό ρυθμό περισσότερο αργό στην αγορά, αλλά δεν θέλει να θέσει σε κίνδυνο την άνοδο που έχουν σημειώσει οι τιμές στα επίπεδα των 60 και 70 δολαρίων το βαρέλι με μια απότομη αύξηση της προσφοράς. Αν και μια συμφωνία ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ιράν είναι πιθανό αυτό το τρίμηνο, οποιαδήποτε αύξηση στις ιρανικές εξαγωγές αργού δύσκολα θα επηρεάσει σημαντικά την προσφορά μέχρι και μετά το τρίτο τρίμηνο. Οι υψηλές τιμές των εμπορευμάτων θα αυξήσουν τα οικονομικά «μαξιλάρια» των μεγάλων εξαγωγέων εμπορευμάτων συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, της Αγκόλας, της Αλγερίας, της Νιγηρίας, της Αυστραλίας, της Χιλής και της Νότιας Αφρικής, αλλά θα ωχριούν σε σχέση με το έδαφος που χάθηκε στα προηγούμενα τρίμηνα λόγω της Covid-19. Επιπλέον, πιθανά νέα lockdown σε κάποιες μεσαίου εισοδήματος και αναπτυσσόμενες χώρες, όπως η Νότια Αφρική, μπορούν να μετριάσουν τον αντίκτυπο από τις υψηλότερες τιμές των εμπορευμάτων.

Oι ΗΠΑ δίνουν προτεραιότητα στη βελτίωση των διατλαντικών σχέσεων

Οι ΗΠΑ θα δώσουν προτεραιότητα στην αποκατάσταση των διατλαντικών σχέσεων για να υπάρξει πρόοδος σε ζητήματα όπως η παγκόσμια φορολογία, οι εμπορικές διαμάχες και η κλιματική αλλαγή. Οι ΗΠΑ θα ασκήσουν πιέσεις για μια διεθνή φορολογική μεταρρύθμιση και θα συναινέσουν ότι οι περισσότερες τεχνολογικές εταιρείες με έδρα τις ΗΠΑ θα πρέπει να πληρώσουν υψηλότερους φόρους στο εξωτερικό, αν και οι διαπραγματεύσεις μπορούν να επεκταθούν και στο τέταρτο τρίμηνο.

Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. θα συνεχίσουν να διαπραγματεύονται για δασμούς, συμπεριλαμβανομένης και της επιβολής αμερικανικών δασμών σε εισαγωγές χάλυβα. Μια συμφωνία είναι πιθανή ως το τέλος του έτους, αλλά οι συνομιλίες θα είναι πιο πολύπλοκες από αυτές για τις επιδοτήσεις της Airbus και της Boeing που κατέληξαν τελικά σε συμφωνία τον Ιούνιο.

Οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να διαχειριστούν τη στήριξη της Γερμανίας στο Nord Stream 2, επιχειρώντας να βρουν κοινό έδαφος για το πώς θα διατηρηθεί η μεταφορά φυσικού αερίου από την Ουκρανία μόλις ο αγωγός τεθεί σε λειτουργία. Τέλος, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να πιέζουν για πιο γενναίες δεσμεύσεις από τον ιδιωτικό τομέα όσον αφορά την κλιματική αλλαγή και την ενεργειακή μετάβαση και την παρουσίαση νέων εθνικών πολιτικών ενόψει του Συνεδρίου για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ τον Νοέμβριο.

…. και η συμφωνία του Ιράν για τα πυρηνικά

Οι ΗΠΑ και το Ιράν θα λάβουν βήματα προς την επιστροφή προς το Κοινό Περιεκτικό Σχέδιο Δράσης τώρα που οι προεδρικές εκλογές του Ιράν ολοκληρώθηκαν. Δεν είναι ξεκάθαρο αν θα επιτευχθεί κάποια συμφωνία πριν το τέλος της θητείας του απερχόμενου προέδρου Χασάν Ρουχανί στις 3 Αυγούστου, αλλά ο διάδοχός του, Εμπραχίμ Ραϊσί, θα συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με τη Δύση, αν δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία ως τότε.

Μέχρι να επιτευχθεί συμφωνία, το Ιράν θα συνεχίσει την επιθετική επέκταση των πυρηνικών του δραστηριοτήτων ελπίζοντας να κερδίσει μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ στις συνομιλίες με τις ΗΠΑ. Πρόκειται για μια υψηλού ρίσκου στρατηγική, καθώς το Ιράν έχει ήδη κάνει πιο δύσκολο για τη Διεθνή Ατομική Υπηρεσία Ενέργειας να παρακολουθήσει το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας. Αν οι διαπραγματεύσεις καταρρεύσουν, η έλλειψη επαρκούς παρακολούθησης θα οδηγήσει σε εκκλήσεις από πολέμιους του Ιράν στις ΗΠΑ και το Ισραήλ για μια πιο ευρεία απάντηση, το οποίο στην περίπτωση του Ισραήλ μπορεί να είναι μια επέκταση του κρυφού του πολέμου ενάντια στα πυρηνικά και πυραυλικά προγράμματα του Ιράν.