Γιατί η Αγκυρα ξαναχτυπά τους Κούρδους στο Ιράκ

Η κλιμάκωση των επιχειρήσεων της Τουρκίας κατά των Κούρδων ενόπλων στο βόρειο Ιράκ έχει δείξει την προθυμία της Άγκυρας να καταπατήσει ιρακινό έδαφος, ακόμα και αν διακινδυνεύσει να βλάψει τους δεσμούς με τη Βαγδάτη.

Στις 17 Ιουνίου, η Τουρκία ανέπτυξε κομάντο στην περιοχή Χαφτανίν του βορείου Ιράκ, στο πλαίσιο της Επιχείρησης «Νύχια της Τίγρης», η οποία ακολούθησε την αεροπορική Επιχείρηση «Νύχιa του Αετού» που εξαπολύθηκε την προηγούμενη ημέρα.

Το υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας περιέγραψε τις επιχειρήσεις ως τις μεγαλύτερες τουρκικές επιχειρήσεις των τελευταίων πέντε ετών στην περιοχή. Αν και η Τουρκία διεξάγει εδώ και αρκετά χρόνια αεροπορικές επιθέσεις σε βορειοϊρακινό έδαφος κατά Κούρδων ενόπλων και εξτρεμιστών, ωστόσο η ανάπτυξη χερσαίων δυνάμεων είναι μια ασυνήθιστη εξέλιξη που δείχνει ότι η Τουρκία θεωρεί ακόμα πιο επείγουσες αυτές τις επιχειρήσεις οι οποίες συνεχίζουν τον στόχο της Άγκυρας για καταστροφή θυλάκων του PKK.

Η κυβέρνηση του Ιράκ έχει περιορισμένη δυνατότητα να αντιδράσει σε αυτές τις τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, όμως αυτή η κλιμάκωση εξακολουθεί να κινδυνεύει να πυροδοτήσει διπλωματικές ρήξεις μεταξύ της Τουρκίας και του Ιράκ αναλόγως της διάρκειας και σοβαρότητας των επιχειρήσεων.

Παρά τις αντιρρήσεις του για τις επιχειρήσεις αυτές, στη βάση της παραβίασης της ιρακινής κυριαρχίας, το Ιράκ δεν έχει οικονομικό πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας, διότι εξαρτάται εν μέρει από την Τουρκία για το εμπόριό του. Επιπλέον, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Ιράκ δεν έχει τον πλήρη εδαφικό έλεγχο επί της Κουρδικής Περιοχής του Ιράκ, ούτε επί όλων των στρατιωτικών δυνάμεων που επιχειρούν στην περιοχή. Αν όμως η Τουρκία εισβάλει περαιτέρω νότια (προς το ομοσπονδιακό ιρακινό έδαφος), ή εάν διεξάγει επιχειρήσεις κοντά σε hot spot όπως η Σιντζάρ ή η πλούσια σε πετρέλαια περιοχή Κιρκούκ, το Ιράκ μπορεί να αισθανθεί υποχρεωμένο να υπερασπιστεί τον εαυτόν του θεωρητικά ή ακόμα και φυσικά, αν και παραμένει απίθανη μια βιώσιμη στρατιωτική αντίδραση.

Η Τουρκία θα παραμείνει προσηλωμένη στις αντικουρδικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Ιράκ καθώς και στη γειτονική Συρία, παρά την αυξανόμενη δυσαρέσκεια των περιφερειακών και δυτικών κυβερνήσεων με την διεύρυνση του τουρκικού στρατιωτικού αποτυπώματος στο εξωτερικό.

Αν κλιμακώσει σημαντικά τις στρατιωτικές της ενέργειες στο βόρειο Ιράκ, η Τουρκία κινδυνεύει να υποστεί κυρώσεις και να χαλάσει τις διπλωματικές σχέσεις τόσο με τους γείτονές της όσο και με τις χώρες της Δύσεις, ιδιαίτερα μετά τις δυο άλλες αμφιλεγόμενες τουρκικές επιχειρήσεις στη Λιβύη και στη Συρία. Όμως η Τουρκία θα παραμείνει προσηλωμένη στην αποτροπή της ανάπτυξης ενός ανεξάρτητου Κουρδικού κράτους εντός ή κοντά στα σύνορά της, που θεωρεί ως σοβαρή εδαφικό και κυριαρχικό κίνδυνο.

Η Άγκυρα επικαλέστηκε τις αυξημένες επιθέσεις σε τουρκικές βάσεις στη Συρία και στη νότια Τουρκία ως τον λόγο για τον οποίον εξαπέλυσε αυτές τις φάσεις της Επιχείρησης «Νύχια». Όμως είναι ασαφές το αν πράγματι υπήρξε αύξηση της δραστηριότητας του PKK τη Συρία και στα τουρκικά εδάφη. Αλλά αυτό που παραμένει εμφανές είναι η προσήλωση της Τουρκίας στην υποβάθμιση των δυνατοτήτων οποιονδήποτε Κουρδικών ενόπλων δυνάμεων που σχετίζονται με το PKK, τόσο εντός, όσο και εκτός Τουρκίας.