Μετά τον κορωνοϊό: Ο δρόμος για τη νέα «κανονικότητα»

Ο κορωνοϊός δεν αποτελεί μόνο μια τρομακτική υγειονομική κρίση αλλά έχει οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που θα οδηγήσουν στην αναδιάρθρωση της παγκόσμιας οικονομικής τάξης, υποστηρίζει σε έκθεσή της η McKinsey.

«Είναι ολοένα και πιο ξεκάθαρο ότι η εποχή μας θα καθοριστεί από ένα θεμελιώδες σχίσμα: την περίοδο πριν τον COVID-19 και τη νέα κανονικότητα που θα διαμορφωθεί στη μεταπανδημική εποχή: την “επόμενη κανονικότητα”.

Σε αυτή την πρωτοφανή νέα πραγματικότητα, θα γίνουμε μάρτυρες μιας δραματικής αναδιάρθρωσης του οικονομικού και κοινωνικού καθεστώτος στο οποίο δραστηριοποιούνταν παραδοσιακά οι επιχειρήσεις και η κοινωνία. Και στο κοντινό μέλλον, θα δούμε την έναρξη συζητήσεων για το τι θα μπορούσε να εμπεριέχει η νέα κανονικότητα και πόσο θα αποκλίνουν τα όρια της από εκείνα που διαμόρφωναν ως τώρα τις ζωές μας» γράφουν οι συντάκτες της έκθεσης Kevin Sneader και Shubham Singhal.

Οι ίδιοι προτείνουν πέντε στάδια τα οποία πρέπει να ακολουθήσουν οι επιχειρηματικοί και πολιτικοί ηγέτες για την υπέρβαση της κρίσης και την εύρεση ενός βιώσιμου μονοπατιού προς τη νέα κανονικότητα: Αποφασιστικότητα, Ανθεκτικότητα, Αποκατάσταση, Ανασχεδιασμός, Αναμόρφωση. 

Aποφασιστικότητα

Στις περισσότερες χώρες, έχουν τεθεί σε εφαρμογή μέτρα για την ανάσχεση της κρίσης. Τα συστήματα υγείας βρίσκονται σε κατάσταση πολέμου και αυξάνουν τις διαθέσιμες κλίνες, τις προμήθειες υγειονομικού υλικού και το προσωπικό. Οι επιχειρήσεις έχουν καθιερώσει την τηλεργασία για να διασφαλίσουν την ασφάλεια των εργαζομένων. Εκπαιδευτικά ιδρύματα παρέχουν μαθήματα μέσω διαδικτύου.

Ωστόσο, ένας συνδυασμός αδράνειας και παράλυσης συνεχίζει να παρεμποδίζει τη λήψη αναγκαίων αποφάσεων. Αλλά είναι ανάγκη να δείξουν όλοι οι υπεύθυνοι την απαιτούμενη αποφασιστικότητα και να καθοριστεί η έκταση, ο ρυθμός και το βάθος των δράσεων που απαιτούνται σε κρατικό και επιχειρηματικό επίπεδο.

Ανθεκτικότητα

Η πανδημία έχει μετατραπεί σε ραγδαία εξελισσόμενη κρίση για την οικονομία και το χρηματοοικονομικό σύστημα. Η απότομη επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας θέτει σε κίνδυνο την οικονομική ευημερία πολιτών και οργανισμών.

Έρευνα του McKinsey Global Institute εκτιμά ότι το οικονομικό σοκ από τις προσπάθειες περιορισμού του ιού μπορεί να είναι το μεγαλύτερο των τελευταίων 100 περίπου ετών. Στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ αναμένεται να οδηγήσει σε συρρίκνωση του ΑΕΠ μεγαλύτερη από αυτή της Μεγάλης Ύφεσης του 1929.

Δεδομένων των προκλήσεων αυτών, η ανθεκτικότητα αποτελεί απόλυτη αναγκαιότητα. Αυτή τη στιγμή η διαχείριση της ρευστότητας είναι το κύριο πρόβλημα. Αλλά αμέσως μετά, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να εφαρμόσουν ευρύτερα σχέδια για την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους καθώς τα διαδοχικά σοκ θα αρχίζουν να ανατρέπουν τις καθιερωμένες δομές ολόκληρων βιομηχανιών.

Μεγάλο μέρος του πληθυσμού θα βιώσει την αβεβαιότητα και οικονομικές δυσκολίες. Οι ηγέτες στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα θα πρέπει να λάβουν δύσκολες αποφάσεις σταθμίζοντας την οικονομική με την κοινωνική βιωσιμότητα, δεδομένου ότι η κοινωνική συνοχή δοκιμάζεται ήδη από τον λαϊκισμό και από άλλες προκλήσεις που προϋπήρχαν του κορωνοϊού.

Aποκατάσταση

Η αποκατάσταση των επιχειρήσεων μετά από πλήρη αναστολή λειτουργίας είναι εξαιρετικά μεγάλη πρόκληση, όπως φαίνεται να ανακαλύπτει αυτή τη στιγμή και η Κίνα.

Οι περισσότερες βιομηχανίες θα χρειαστεί να επανεκκινήσουν ολόκληρη την εφοδιαστική τους αλυσίδα τη στιγμή που ο κορωνοϊός θα έχει προκαλέσει διαταραχές σε διάφορα σημεία των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων. Το πιο αδύναμο σημείο στην εφοδιαστική αλυσίδα θα καθορίσει το κατά πόσον θα αποκατασταθούν τα προηγούμενα επίπεδα παραγωγικότητας.

Η πρόκληση αυτή γίνεται μεγαλύτερη από το γεγονός ότι ο κορωνοϊός θα επιστρέψει τον χειμώνα στις περισσότερες χώρες. Χωρίς ένα εμβόλιο, οι κυβερνήσεις θα έρθουν αντιμέτωπες με ένα επώδυνο δίλημμα: να περιορίσουν τον άμεσο κίνδυνο για τις ζωές των πολιτών ή τον κίνδυνο που θα αντιμετωπίσει η δημόσια υγεία από μια νέα οικονομική κατάρρευση.

Η αποκατάσταση μπορεί συνεπώς να απαιτεί από τις κυβερνήσεις να εκμεταλλευτούν τους καλοκαιρινούς μήνες όπου αναμένεται επιβράδυνση της εξάπλωσης του ιού για να αποκτήσουν περισσότερα διαγνωστικά τεστ, να ενισχύσουν το σύστημα υγείας και να εξελίξουν τις θεραπείες κατά της νόσου.

Ανασχεδιασμός

Ένα τόσο ισχυρό σοκ θα προκαλέσει μεταβολές στις προτιμήσεις και τις προσδοκίες των ατόμων ως πολιτών, ως υπαλλήλων και ως καταναλωτών. Οι μεταβολές αυτές και ο αντίκτυπος τους στο πως ζούμε, εργαζόμαστε και χρησιμοποιούμε την τεχνολογία θα γίνουν πιο ξεκάθαρες τις επόμενες εβδομάδες και μήνες.

Οι οργανισμοί οι οποίοι θα επανεφεύρουν τον εαυτό τους ανταποκρινόμενοι στην εξέλιξη των προτιμήσεων θα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Αναμφίβολα, ο διαδικτυακός κόσμος του ανέπαφου εμπορίου μπορεί να ενισχυθεί με τρόπους που θα αναμορφώσουν για πάντα την καταναλωτική συμπεριφορά.

Ωστόσο άλλα επακόλουθα μπορεί να αποδειχθούν πιο σημαντικά, καθώς η επιδίωξη της αποτελεσματικότητας θα δίνει τη θέση της στην αναζήτηση της ανθεκτικότητας. Ένα τέτοιο επακόλουθο μπορεί να είναι για παράδειγμα και το τέλος της παγκοσμιοποιημένης εφοδιαστικής αλυσίδας, αν η παραγωγή και o εφοδιασμός μετακινηθούν πιο κοντά στον τελικό χρήστη.

H κρίση δεν θα αποκαλύψει μόνο αδυναμίες αλλά και ευκαιρίες για τη βελτίωση της απόδοσης των επιχειρήσεων. Οι επιχειρηματικοί ηγέτες θα πρέπει να αποφασίσουν ποια κόστη είναι πραγματικά πάγια, καθώς το πάγωμα ενός μεγάλο μέρους της παγκόσμιας παραγωγής θα ρίξει φως στο τι είναι πραγματικά απαραίτητο και τι είναι απλά ωραίο να έχει κανείς. Η χρήση της τεχνολογίας θα ενθαρρυνθεί μέσα από την αναζήτηση υψηλότερης παραγωγικότητας σε συνθήκες όπου το εργατικό δυναμικό δεν είναι διαθέσιμο.

Το αποτέλεσμα: μια καλύτερη αίσθηση για αυτό που καθιστά τις επιχειρήσεις πιο ανθεκτικές στα σοκ και πιο παραγωγικές.

Αναμόρφωση

Ο κόσμος διαθέτει πλέον μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για το τι είναι ένας «μαύρος κύκνος».

Το σοκ αυτό πιθανότατα θα ενθαρρύνει την ανάληψη δράσης για τον περιορισμό ορισμένων παραγόντων που επέτρεψαν στον κορωνοϊό να αποτελέσει μια παγκόσμια πρόκληση, αντί για ένα διαχειρίσιμο τοπικό πρόβλημα.

Οι κυβερνήσεις θα νιώσουν πιθανότατα ότι έχουν μεγαλύτερη στήριξη από τους πολίτες για να αναλάβουν ένα πιο ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση της οικονομικής δραστηριότητας.

Στις περισσότερες οικονομίες, ένα σύστημα υγείας το οποίο έχει ελάχιστα αλλάξει μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο θα πρέπει να καθορίσει πως θα ανταποκριθεί σε μια τόσο απότομη εισροή ασθενών. Οι πολιτικές για τη δημόσια υγεία πρέπει να προσαρμοστούν στην ανάγκη συντονισμένης και γρήγορης αντίδρασης που δημιουργεί ένας παγκοσμιοποιημένος κόσμος.