To plan B της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας

Η αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας δέχθηκε πλήγμα, όμως οπωσδήποτε δεν έχει «ξοφλήσει». Οι σχέσεις της Άγκυρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και με πολλά από τα μέλη του ΝΑΤΟ έχουν πιάσει νέο χαμηλό μετά την στρατιωτική εισβολή της Τουρκίας στην βορειοανατολική Σύρια.

Εξοργισμένες με την τουρκική επιχείρηση, πολλές χώρες της Δύσης, περιλαμβανομένων βασικών εξαγωγέων όπλων όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, ανέστειλαν τις εξαγωγές όπλων τους προς την Τουρκία. Εν τω μεταξύ, και οι ΗΠΑ, που προμηθεύουν περίπου το 60% των συνολικών εισαγωγών όπλων της Τουρκίας -τα περισσότερα δηλαδή από οποιαδήποτε χώρα- θα μπορούσαν επίσης να «κλείσουν την κάνουλα», αν το Κογκρέσο ψηφίσει μια σειρά μέτρων κατά της Τουρκίας. Όμως ασχέτως των τωρινών προβλημάτων του τουρκικού αμυντικού τομέα, η χώρα έχει επιλογές, κάτι που υποδηλώνει πως τελικά θα καταφέρει να περάσει τα δύσκολα εμπόδια, στρεφόμενη σε εναλλακτικούς εξαγωγείς και στηριζόμενη όλο και περισσότερο στη δική της αμυντική βιομηχανία.

Η «σπίθα» για την εγχώρια βιομηχανία

Επειδή η τουρκική αμυντική βιομηχανία χρησιμοποιεί πολλά υποεξαρτήματα για την παραγωγή του δικού της εξοπλισμού, η τρέχουσα αναστολή και τα εμπάργκο θα την «τσούξουν». Όμως τα μέτρα της Δύσης δεν θα στερήσουν απλώς νέο εξοπλισμό, αλλά θα εξαντλήσουν και τα προϋπάρχοντα αποθέματα της Τουρκίας. Αυτό θα είναι επιζήμιο για την συντήρηση και τον εκσυγχρονισμό ορισμένων βασικών οπλικών συστημάτων στα οποία βασίζεται η Τουρκία, περιλαμβανομένων των μαχητικών F-16, των Leopard και των τανκ M-60, καθώς και άλλου σημαντικού εξοπλισμού που έχει αγοράσει η Τουρκία από τη Δύση.

Όμως, παρά το αναπόφευκτο πρόβλημα που θα δημιουργήσουν τα εμπάργκο όπλων από τη Δύση, η Τουρκία έχει εναλλακτικές για να το αντιμετωπίσει. Πρώτον, τα τελευταία 50 χρόνια έχει ξεπεράσει αρκετά εμπάργκο όπλων από το ΝΑΤΟ· κάθε φορά φρόντιζε η Άγκυρα φρόντιζε να μάθει από αυτά.

Το σοβαρότερο εμπάργκο που επιβλήθηκε στην Τουρκία ήταν από το 1975 μέχρι το 1978, μετά την εισβολή της στην Κύπρο το 1974 ως αντίδραση στη στηριζόμενη από την Ελλάδα απόπειρα πραξικοπήματος. Αδυνατώντας να έχει πρόσβαση σε αμερικανικό εξοπλισμό και όπλα που χρειάζονταν κατά τη διάρκεια του 42 μηνών εμπάργκο, η Τουρκία αναγκάστηκε να αρχίσει να αναπτύσσει τη δική της αμυντική βιομηχανία.

Από την δεκαετία του 1970, η τουρκική αμυντική βιομηχανία έχει εμφανίσει αξιοσημείωτη ανάπτυξη, σε βαθμό που η Τουρκία να είναι πλέον σημαντικός εξαγωγέας εξοπλισμού που σχετίζεται με την άμυνα. Η Τουρκία, μάλιστα, ισχυρίζεται πως η εγχώρια βιομηχανία της ήδη ανταποκρίνεται στο 70% των στρατιωτικών της απαιτήσεων, έναντι του 20% πριν από 15 χρόνια. Έτσι, ενώ η Άγκυρα βρίσκεται στην σχετικά γνώριμη θέση να αντιμετωπίζει εμπάργκο όπλων, ωστόσο είναι πολύ καλύτερα προετοιμασμένη να επιβιώσει από τα σημερινά προβλήματα, δεδομένης της εμπειρίας που έχει σε τέτοιου είδους απαγορεύσεις και της πιο αναπτυγμένης κατάστασης της εγχώριας αμυντικής της βιομηχανίας.

Βλέποντας μακρύτερα

Όμως, πέραν της κίνησης για μεγαλύτερη αυτάρκεια, η Άγκυρα θα μπορούσε επίσης να κοιτάξει αλλού για προμήθειες όπλων. Η Τουρκία έχει ήδη επεκτείνει τους αμυντικούς δεσμούς της με χώρες όπως η Νότια Κορέα, η Ουκρανία, η Λευκορωσία, το Πακιστάν, η Κίνα και η Ρωσία. Μάλιστα, η Τουρκία ήδη αντιμετώπιζε ενδεχόμενες κυρώσεις από τις ΗΠΑ πριν τη στρατιωτική εισβολή της στη βορειοανατολική Συρία λόγω της της αγοράς των ρωσικών S-400.

Η Τουρκία είναι πιθανό να στραφεί ακόμα περισσότερο προς τις χώρες αυτές προκειμένου να αντιμετωπίσει ορισμένα από τα κωλύματα που προκύπτουν από το εμπάργκο όπλων από τη Δύση. Η Άγκυρα, μάλιστα, έχει ήδη αγοράσει ρωσικά πυρομαχικά,  διότι είχε «ξεμείνει» νωρίτερα κατά τη διάρκεια της επιχείρησής της στη Συρία. Αυτή η απομάκρυνση από τη Δύση πιθανότατα θα συνεχιστεί, καθώς η Άγκυρα ήδη βρίσκεται σε προχωρημένες διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα για την αγορά μαχητικών αεροσκαφών Su-35. Φυσικά, για τη Ρωσία η ευκαιρία να κλείσει μια μεγάλη συμφωνία πώλησης όπλων που θα μπορούσε να βοηθήσει ώστε να βαθύνει το ρήγμα εντός του ΝΑΤΟ, είναι μια ευκαιρία που δεν θα θέλει να αφήσει να φύγει.

Στο τέλος, η Τουρκία δεν μπορεί να αποφύγει τελείως τον πόνο που θα προκαλέσουν τα εμπάργκο όπλων της Δύσης, ιδιαίτερα αν διαρκέσουν για αρκετούς μήνες. Τα έργα της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας που βασίζονται σε εξαρτήματα από Δυτικές εταιρείες αναπόφευκτα θα αντιμετωπίσουν καθυστερήσεις και τα υπάρχοντα όπλα από τη Δύση θα είναι δυσκολότερο να εκσυγχρονιστούν και να συντηρηθούν χωρίς πρόσβαση σε ανταλλακτικά από τη Δύση.

Όμως καθώς έχει εναλλακτικές επιλογές από την εγχώρια βιομηχανία και εναλλακτικούς προμηθευτές, ο στρατός της Τουρκίας έχει καλές πιθανότητες να ξεπεράσει τα προβλήματα.