Ο θάνατος του Αλ-Μπαγκντάντι δεν σημαίνει το τέλος του ISIS

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε στις 27 Οκτωβρίου πως αμερικανική στρατιωτική επιχείρηση που πραγματοποιήθηκε από την επίλεκτη Ομάδα Δέλτα του Στρατού των ΗΠΑ, με τη στήριξη της CIA, στην επαρχία Ιντλίμπ στη βορειοδυτική Συρία, είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο του ηγέτη του Ισλαμικού Κράτους Αλ-Μπαγκντάντι. Ο θάνατός του, ωστόσο, δεν θα συμβάλει ιδιαίτερα στη σημαντική αποδυνάμωση των ευρύτερων δυνατοτήτων του Ισλαμικού Κράτους ή των οργανώσεων που συνδέονται με αυτό.

Γιατί έχει σημασία

Ο θάνατος του Αλ-Μπαγκντάντι αντιπροσωπεύει μια σημαντική συμβολική νίκη των ΗΠΑ και του υπόλοιπου συνασπισμού που τάσσεται κατά του Ισλαμικού Κράτους. Από τότε που αυτοανακηρύχθηκε χαλίφης του Ισλαμικού Κράτους τον Ιούλιο του 2014, το όνομά του ήταν αυτό στο οποίο οι νέοι στρατολογημένοι και οι νέες συνεργαζόμενες ομάδες δήλωναν πίστη και υποταγή, όταν εντάσσονταν στην εξτρεμιστική ομάδα.

Ο Αλ-Μπαγκντάντι κρυβόταν για πολλά χρόνια και η διοίκηση και ο έλεγχος των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και στο Ιράκ και των συμμαχικών οργανώσεων δεν εξαρτώνταν από τον άμεσο συντονισμό ή την επαφή μαζί του για τις συνεχιζόμενες επιχειρήσεις τους. Επίσης, ο Αλ-Μπαγκντάντι δεν ήταν τόσο χαρισματικός όσο ο Οσάμα Μπιν Λάντεν ως επικεφαλής της Αl-Qaeda· ίσως γινόταν επίκληση στο όνομα του Αλ-Μπαγκντάντι στις ορκωμοσίες, όμως αυτό που προσέλκυε νεοσύλλεκτους ήταν η ιδέα ενός επεκτατικού Ισλαμικού κράτους και όχι ο ίδιος. Εφόσον, όμως, οι συνεργάτες δήλωναν πίστη άμεσα στον Αl-Baghdadi, πλέον είναι ελεύθεροι να απαρνηθούν την οργάνωση.

Υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα αναφορικά με την αμερικανική επιχείρηση. Έχει ενδιαφέρον ότι, ενώ ο Τραμπ ευχαρίστησε τη Ρωσία, την Τουρκία, τη Συρία, το Ιράκ και τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις για τη συνεργασία τους στην επιδρομή, οι πληροφορίες ως προς τη θέση του θα μπορούσαν επίσης να είχαν προέλθει από άλλες εξτρεμιστικές οργανώσεις, που είναι σφόδρα αντίθετες στο Ισλαμικό Κράτος, όπως η Hayat Tahrir al-Sham ή ακόμα και η συνδεδεμένη με την Αl-Quaeda οργάνωση Hurras al-Deen, μέσω της Τουρκίας. Οι αμερικανικές δυνάμεις ανέκτησαν επίσης σημαντικές πληροφορίες κατά τη διάρκεια της επιδρομής, που οδήγησαν σε επιπλέον επιχειρήσεις κατά της οργάνωσης στη Συρία και στο Ιράκ.

Η επιχείρηση τονίζει επίσης την περίπλοκη σχέση μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας. Από τη μία πλευρά, οι ΗΠΑ επωφελούνται της πρόσβασης σε τουρκικό έδαφος κοντά στη βόρεια Συρία, όπου συνεχίζουν να ενεργούν πολλές εξτρεμιστικές ομάδες. Μάλιστα, οι New York Times ανέφεραν πως ανώτατοι στρατιωτικοί ηγέτες των ΗΠΑ είχαν αποφασίσει να δράσουν γρήγορα στην επιχείρηση, υπό τον φόβο μήπως χάσουν τη δυνατότητα να το κάνουν, καθώς οι ΗΠΑ αποσύρουν τις δυνάμεις τους από τη Συρία, κάτι που θα αύξανε τη σημασία της διατήρησης της πρόσβασης σε τουρκικές βάσεις κοντά στη Συρία.

Την ίδια ώρα, όμως, η τουρκική επιχείρηση στη βορειοανατολική Συρία ήταν αυτή που οδήγησε στην απόσυρση των ΗΠΑ και η Άγκυρα εμπλέκεται επίσης σε μεγάλο βαθμό στη στήριξη πολλών ομάδων ανταρτών στην περιφέρεια της Ιντλίμπ, όπου η ανομία της έχει επιτρέψει να εμφανίζεται ως σημαντικό προπύργιο εξτρεμιστικών ομάδων.

Τι έπεται

Περισσότερα για την επιχείρηση και τα ζητήματα που προέκυψαν από αυτήν θα μάθουμε καθώς θα βγαίνουν στο φως περισσότερες πληροφορίες. Όμως, ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: ο συνεχιζόμενος πόλεμος κατά του Ισλαμικού Κράτους και άλλων εξτρεμιστικών ομάδων δεν θα αποφασιστεί τελικά από την εξάλειψη ηγετών των τρομοκρατών, αλλά από τη στέρηση εδάφους και πηγών στις τρομοκρατικές οργανώσεις και, το σημαντικότερο, από την υπονόμευση της βίαιης ιδεολογίας τους μέσω του πολέμου του αφηγήματος.

Το Ισλαμικό Κράτος έχει επιβιώσει του θανάτου ηγετών του στο παρελθόν, περιλαμβανομένων των θανάτων του Abu Omar al-Baghdadi και του Abu Ayub al-Masri το 2010, και είναι προετοιμασμένο να το επαναλάβει. Αν αυτές οι οργανώσεις, όμως, στερηθούν εδάφη, πηγές και νεοσύλλεκτους, τότε θα μειωθεί ο κίνδυνος που αντιπροσωπεύουν και θα δοθεί χρόνος στις προσπάθειες για εξεύρεση αποτελεσματικού τρόπου, ώστε να υπονομευτεί το βασικό τους μήνυμα.