Το υπουργείο Δικαιοσύνης του Καναδά ανακοίνωσε στις 5 Δεκεμβρίου πως συνέλαβε την Meng Wanzhou, οικονομική διευθύντρια της πασίγνωστης κινεζικής τεχνολογικής εταιρείας Huawei, στο Βανκούβερ την 1η Δεκεμβρίου, κατόπιν αιτήματος των ΗΠΑ. Η Meng είναι κόρη του ιδρυτή της Huawei, Ren Zhengfei. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του καναδικού υπουργείου Δικαιοσύνης, Ian Mcleod, η Meng αντιμετωπίζει έκδοση στις ΗΠΑ, καθώς θεωρείται ύποπτη για παραβίαση των αμερικανικών κυρώσεων κατά του Ιράν.
Οι κατηγορίες αυτές μπορεί να επιφέρουν ποινή φυλάκισης 30 ετών για τη 46χρονη Meng.
Η Huawei είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος κατασκευαστής smartphones στον κόσμο, μετά την Samsung, και οπωσδήποτε η σημαντικότερη εταιρεία τεχνολογίας hardware της Κίνας. Η Κίνα πιθανότατα θα εκλάβει τη σύλληψη της Meng ως στρατηγική των ΗΠΑ να υπονομεύσει την εταιρεία και η εκκρεμής έρευνα –ιδιαίτερα στο πιθανό ενδεχόμενο που επεκταθεί πέραν της Meng και μετατραπεί σε μια ευρύτερη έρευνα της Huawei- είναι σίγουρο πως θα αυξήσει τις εντάσεις μεταξύ του Πεκίνου και της Ουάσινγκτον, καθώς οι δυο θα προσπαθούν να βγάλουν άκρη στον εμπορικό τους πόλεμο τους ερχόμενους τρεις μήνες.
Στο… κατόπι της ZTE
Οι κατηγορίες πως η Huawei παραβίασε της κυρώσεις των ΗΠΑ κατά του Ιράν «κυκλοφορούν» από το 2016 που έληξε η διενέργεια έρευνας για παραβίαση των κυρώσεων στην ZTE, μια άλλη μεγάλη κινεζική εταιρεία hardware. Οι ΗΠΑ δημοσιοποίησαν εσωτερικά έγγραφα της ZTE στα οποία η εταιρεία περιέγραφε έναν μεγάλο ανταγωνιστή –που αποκαλούνταν απλώς «F7»- ότι παραβίαζε τις αμερικανικές κυρώσεις. Η F7 θεωρείται ευρέως πως είναι η κωδική ονομασία της Huawei.
Φέτος τον Απρίλιο, διαρροές ανώνυμων Αμερικανών αξιωματούχων άφηνα να εννοηθεί πως ήδη υπήρχε ενεργή έρευνα κατά της Huawei για παραβίαση των κυρώσεων στο Ιράν. Εκείνη την περίοδο, οι ΗΠΑ και η Κίνα ήδη τσακώνονταν για την απόφαση της Ουάσινγκτον να απαγορεύσει στους Αμερικανούς προμήθευτές να εξάγουν στην ZTE λόγω της παραβίασης των κυρώσεων από την εταιρεία αυτή.
Γιατί έχει σημασία η Huawei
Η συνολική αξία της Huawei για την Κίνα και τον παγκόσμιο ανταγωνισμό στον τομέα της τεχνολογίας hardware ξεπερνά κατά πολύ αυτήν της ΖΤΕ. Εκτός του ότι είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία κατασκευής smartphone στον κόσμο, είναι επίσης ο μεγαλύτερος παραγωγής εξοπλισμού δικτύου ασύρματης πρόσβασης για τον τηλεπικοινωνιακό τομέα και, ακόμα σημαντικότερο, για το 5G.
Οι ΗΠΑ είχαν προηγουμένως προσπαθήσει να πείσουν τους συμμάχους τους να μην χρησιμοποιούν τον εξοπλισμό 5G της Huawei λόγω ανησυχίας πως η Κίνα ίσως τον εκμεταλλεύονταν για λόγους κατασκοπείας και έχει απαγορεύσει σε τηλεπικοινωνιακές εταιρείες που λαμβάνουν δημόσιους αμερικανικούς πόρους να χρησιμοποιούν την τεχνολογίας 5G της Huawei. Η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία έχουν κάνει παρόμοιες κινήσεις, ενώ ο Καναδάς, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο αυτή τη στιγμή συζητούν απαγορεύσεις στον εξοπλισμό 5G της Huawei.
Πώς μπορεί να βλάψει την Huawei μια απαγόρευση εξαγωγών
Η σύλληψη της Meng και η τρέχουσα έρευνα των ΗΠΑ στην Huawei μπορούν να δημιουργήσουν σημαντικά εμπόδια στην οικονομική ευρωστία και βιωσιμότητα της εταιρείας, κάτι που σημαίνει πως η Κίνα θα το θεωρήσει ως ένα ακόμα παράδειγμα αυτού που εκλαμβάνει ως «σύγχρονη διπλωματία των κανονιοφόρων» από την πλευρά των ΗΠΑ. Η βραχύβια απαγόρευση που επέβαλε η Ουάσινγκτον στις εξαγωγές από Αμερικανούς προμηθευτές προς την ΖΤΕ, που έφερε την εταιρεία στα πρόθυρα της κατάρρευσης, παρέχει ένα ακόμα παράδειγμα.
Το ίδιο θα συνέβαινε και στην Huawei. Μια λίστα των 92 βασικών προμηθευτών της που δημοσιοποίησε η Huawei το Νοέμβριο, κυριαρχείται από αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς όπως η Intel και περιλαμβάνει συνολικά 33 αμερικανικές εταιρείες. Μόνο οι 29 από τους βασικούς προμηθευτές της Huawei είναι από την ηπειρωτική Κίνα ή το Χονγκ Κονγκ.
Συνεχίζεται η λογομαχία για τον εμπορικό πόλεμο
Οι ΗΠΑ επιχείρησαν να χρησιμοποιήσουν την βλαπτική επίπτωση της απαγόρευσης εξαγωγών προς τη ΖΤΕ για να αποσπάσει παραχωρήσεις από το Πεκίνο, ελπίζοντας πως η Κίνα θα αναγκάζονταν να εγκρίνει μια συγχώνευση των εταιρειών ανάπτυξης ημιαγωγών Qualcomm και NXP. (Τελικά, το Πεκίνο απέρριψε τη συγχώνευση). Η Ουάσινγκτον είναι σχεδόν βέβαιο πως θα χρησιμοποιήσει την έρευνα στην Huawei ως «πυρομαχικό» στον εμπορικό της πόλεμο.
Στις απειλές για κλιμάκωση της εμπορικής και δασμολογικής διένεξης, η Κίνα έχει δείξει πως δίνει αξία στην αμοιβαιότητα στη δυναμική της με τις ΗΠΑ. Ως πιθανά αντίποινα για την Meng και τη Huawei, το Πεκίνο μπορεί να βασιστεί στην αμφιλεγόμενη και κάποιες φορές αντιφατική φύση της κινεζικής νομοθεσίας για να αιτιολογήσει συλλήψεις υψηλόβαθμων αμερικανών στελεχών στην Κίνα για παραβιάσεις.
Η Κίνα θα μπορούσε επίσης να απειλήσει να αποχωρήσει παντελώς από τις εμπορικές διαπραγματεύσεις. ωστόσο, σε αυτή το σημείο, μια τέτοια κίνηση απλώς θα προκαλούσε πιο επιθετική συμπεριφορά από τις ΗΠΑ, κάτι που δεν συμφέρει την Κίνα. Η Huawei είναι πολύ μεγαλύτερη και σημαντικότερη για την κινεζική οικονομία απ’ ότι η ΖΤΕ, άρα οποιαδήποτε πιθανά αντίποινα θα μπορούσαν να ωθήσουν τις ΗΠΑ να απαγορεύσουν στους Αμερικανούς προμηθευτές να εξάγουν προς την εταιρεία. Και η πραγματικότητα είναι πως μια απαγόρευση στις αμερικανικές εξαγωγές στη Huawei θα ήταν πολύ πιο επιζήμια για την Κίνα απ’ ότι οποιοσδήποτε εμπορικός πόλεμος με την Ουάσινγκτον.
Τι έπεται για ΗΠΑ και Κίνα
Τις επόμενες εβδομάδες θα είναι σημαντικό να παρακολουθείται το εύρος της έρευνας και να αναγνωριστούν πιθανές διαπραγματεύσεις διακανονισμού μεταξύ της Huawei και των ΗΠΑ. Τυπικά, οι παραβιάσεις κυρώσεων δεν έχουν ως αποτέλεσμα απαγορεύσεις εξαγωγών, αλλά μάλλον προτάσεις διακανονισμού από το υπουργείο Δικαιοσύνης που περιλαμβάνουν ένα μεγάλο πρόστιμο και ένα σχέδιο ενεργειών για την τιμωρία υπαλλήλων που εμπλέκονται στις παραβιάσεις. Τα «γεράκια» έναντι της Κίνας στην αμερικανική κυβέρνηση θα ζητήσουν σημαντικές τιμωρίες στην υπόθεση αυτή, ενώ η Κίνα θα προσπαθήσει όσο το δυνατόν περισσότερο να προστατεύσει την Huawei κατευθύνοντας την απόφαση προς έναν διακανονισμό.
Ευρύτερα, οι συνεχιζόμενες απειλές για απαγόρευση εξαγωγών και οι ανησυχίες για την εξάρτηση από αμερικανικά εξαρτήματα, τεχνολογία και πνευματική ιδιοκτησία απλώς θα πιέσουν την Κίνα και την Huawei να επιταχύνουν τις προσπάθειες να αναπτύξουν δικές τους, ντόπιες δυνατότητες, δίνοντας περαιτέρω ώθηση στον ανταγωνισμό δύναμης μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ.