ΗΠΑ-Ρωσία απειλούν να «σπάσουν» συμφωνία για τα πυρηνικά

Με εγκατάλειψη της Συνθήκης για τα Πυρηνικά Όπλα Μέσου Βεληνεκούς (INF) απειλούν οι ΗΠΑ, που κατηγορούν τη Ρωσία για συνεχιζόμενη παραβίασή της.

Όπως αναφέρει το Stratfor, σε ομιλία του στις 2 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, η πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ Kay Bailey Hutchison απαίτησε η Ρωσία να συμμορφωθεί με τη Συνθήκη, διαφορετικά οι ΗΠΑ θα αναγκαστούν να αναπτύξουν δικά τους όπλα που δεν είναι συμβατά με την INF, ώστε να αντιστοιχούν στις ρωσικές δυνατότητες.

Απαντώντας, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε πως «φαίνεται ότι οι άνθρωποι που κάνουν τέτοιες δηλώσεις δεν αντιλαμβάνονται το επίπεδο της ευθύνης τους και τον κίνδυνο της επιθετικής ρητορικής».

Η Συνθήκη INF, υπενθυμίζει το Stratfor, είναι μια συμφωνία μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας για τον έλεγχο των όπλων, η οποία σταμάτησε την αύξηση των πυρηνικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980. Η Συνθήκη αποτέλεσε τον ακρογωνιαίο λίθο στις προσπάθειες για τερματισμό του Ψυχρού Πολέμου. Πρόσφατα, ωστόσο, οι ΗΠΑ έχουν κατηγορήσει τη Ρωσία ότι αναπτύσσει, δοκιμάζει και παρατάσσει έναν τύπο πυραύλου cruise που παραβιάζει τα όρια που θέτει η INF, και η Μόσχα με τη σειρά της κατηγορεί την Ουάσινγκτον ότι χρησιμοποιεί drones και εκτοξευτήρες πυραύλων που παραβιάζουν τους όρους της Συνθήκης.

Τον τελευταίο χρόνο, οι ΗΠΑ έχουν δοκιμάσει διάφορες τακτικές για να κάνουν τη Ρωσία να συμμορφωθεί με τη Συνθήκη. Η Ουάσινγκτον επέβαλε κυρώσεις σε Ρώσους αξιωματούχους και προσπάθησε να πιέσει τη Μόσχα χρησιμοποιώντας πυρηνικά όπλα στους υποβρύχιους βαλλιστικούς πυραύλους της. Το Κογκρέσο των ΗΠΑ, επίσης, πέρασε νόμο που θα άνοιγε τον δρόμο για την ανάπτυξη πυραύλου ο οποίος, αν βγει στο πεδίο, επίσης θα παραβιάζει τη Συνθήκη INF. Κανένα από τα μέτρα αυτά δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματικό ακόμα: οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ επιμένουν πως οι Ρώσοι εξακολουθούν να παραβιάζουν τη Συνθήκη.

Σύμφωνα με το Stratfor, οι δηλώσεις της Hutchison δείχνουν πως ο Λευκός Οίκος είναι ξεκάθαρα αποφασισμένος να ακολουθήσει τα βήματα του Κογκρέσου και να εξετάσει την ανάπτυξη αμερικανικών πυραύλων που παραβιάζουν τη Συνθήκη INF. Οι πρώτες ανοικτές παραβιάσεις της Συνθήκης τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από τη Ρωσία πιθανότατα θα οδηγήσουν σε ακόμα περισσότερες παραβιάσεις, που θα μπορούσαν να «σκοτώσουν» την ήδη εύθραυστη Συνθήκη.

Ο «θάνατος» της Συνθήκης INF θα αποτελούσε καταλύτη ενός δυνητικά εξαιρετικά αποσταθεροποιητικού εξοπλιστικού αγώνα μεταξύ των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας, εκτιμά το Stratfor, σημειώνοντας πως κάτι τέτοιο θα ήταν εξαιρετικά ανησυχητικό και για τους Ευρωπαίους συμμάχους της Ουάσινγκτον, που για μια ακόμα φορά θα βρίσκονταν στη μέση, μεταξύ του ρωσικού και του αμερικανικού οπλοστασίου πυρηνικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς, όπως και κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου.

Μια επιπλέον ανησυχία είναι πως ένας καβγάς για το status της INF θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στις διαπραγματεύσεις για την ανανέωση της άλλης μεγάλης παγκόσμιας συμφωνίας για τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων: της νέας Συνθήκης START, η οποία περιορίζει τον αριθμό των στρατηγικών πυρηνικών όπλων και εκτοξευτήρων που έχουν ήδη παρατάξει οι ΗΠΑ και η Ρωσία.

Σε αντίθεση με την INF, η νέα Συνθήκη START είναι θεωρητικά πιο σίγουρη, καθώς η Ρωσία και οι ΗΠΑ ήδη διαθέτουν τόσα πολλά στρατηγικά πυρηνικά όπλα, που δεν έχουν και ιδιαίτερα κίνητρα να την παραβιάσουν. Ωστόσο, η δυσπιστία που θα δημιουργούσε μια εγκατάλειψη της INF, θα μπορούσε δυνητικά να διαβρώσει και τη νέα Συνθήκη START. Αυτό το αποτέλεσμα, αν και για την ώρα δεν είναι πιθανό, θα οδηγούσε σε έναν πολύ πιο σοβαρό εξοπλιστικό αγώνα από αυτόν που σημειώνεται σήμερα.