Stratfor: Ιταλία, Brexit και στο βάθος... Τραμπ

Εμπορικές εντάσεις ΕΕ-ΗΠΑ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ, προκειμένου να μπει τέλος στους βιομηχανικούς φόρους εκτός αυτοκινητοβιομηχανίας, με σκοπό να εξαλειφθεί τελικά η απειλή επιβολής από τις ΗΠΑ υψηλότερων δασμών στα αυτοκίνητα. Αν όμως ο Λευκός Οίκος πιέσει ώστε στις εμπορικές διαπραγματεύσεις να συμπεριληφθεί και ο αγροτικός τομέας -όπως αναμένεται-, θα υπάρξουν εντάσεις μεταξύ του Βερολίνου, το οποίο θέλει να διατηρήσει τις πολύτιμες εξαγωγές του προς τις ΗΠΑ, και της Γαλλίας, η οποία επιθυμεί να προστατεύσει τον αγροτικό της τομέα από τον αμερικανικό ανταγωνισμό.

Σε μια τέτοια διαμάχη, οι χώρες με μεγάλους αγροτικούς τομείς -όπως η Ιταλία- θα τάσσονταν στο πλευρό της Γαλλίας. Ακόμα και αν οι Βρυξέλλες υποκύψουν στις πιέσεις των ΗΠΑ και συμφωνήσουν να τεθεί και αγροτικό ζήτημα, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι πιθανό να εγκρίνει μια συμφωνία που θα επηρεάζει τον τομέα. Και αν οι ΗΠΑ εισαγάγουν εμπορικά μέτρα κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τότε οι Βρυξέλλες θα απαντήσουν άμεσα με δικούς τους δασμούς.

Ο ιταλικός κίνδυνος για την ευρωζώνη

Η Ιταλία παρουσίασε τα σχέδια για τον προϋπολογισμό, τα δημοσιονομικά και τις συντάξεις, που θα αυξήσουν το έλλειμμά της στο 2,4% του ΑΕΠ, ενώ αρχικά αναμενόταν να μειωθεί από το 1,6% στο 0,8% του ΑΕΠ το 2019.

Τα μέτρα προβληματίζουν τις αγορές, που ήδη ανησυχούν για τη βιωσιμότητα του ιταλικού χρέους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να απαιτήσει να εφαρμόσει η Ιταλία διορθωτικά μέτρα, όμως η Ρώμη… τρώγεται για καβγά -και μάλιστα μεγάλο.

Η συμμετοχή της Ιταλίας στην ευρωζώνη θα παραμείνει ασφαλής καθ’ όλη τη διάρκεια του τριμήνου, όμως η αβεβαιότητα για το μέλλον της θα συνεχιστεί. Και τώρα που έχουν επιστρέψει στην ευρωζώνη η οικονομική ανάπτυξη και ο πληθωρισμός, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σχεδιάζει να βάλει τέλος στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσής της μέχρι το τέλος του έτους. Ωστόσο, οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την Ιταλία, το Brexit και την Τουρκία θα αναγκάσουν την ΕΚΤ να προχωρήσει με αργό ρυθμό στη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, καθώς θα ξεκινά το 2019.

Τελειώνει ο χρόνος για τις διαπραγματεύσεις για το Brexit

Οι πολιτικοί ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου θα αντικαταστήσουν τους τεχνικούς διαπραγματευτές, σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί ένα Brexit χωρίς συμφωνία.

Μια συμφωνία απόσυρσης που θα θεμελιώνει τους νομικούς όρους της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πιθανή κατά τη διάρκεια του τριμήνου, καθώς και οι δυο πλευρές θέλουν να ελαχιστοποιήσουν τα οικονομικά προβλήματα και να εισαγάγουν μια μεταβατική περίοδο από τον Μάρτιο του 2019 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2020. Ωστόσο, είναι λιγότερο πιθανό να υπάρξει μια συνολική συμφωνία που θα καθορίζει με λεπτομέρεια τους μελλοντικούς εμπορικούς δεσμούς, καθώς Βρυξέλλες και Λονδίνο έχουν διαφορετικά οράματα για τις σχέσεις τους (είναι πιθανόν να υπάρξει μια πιο ασαφής διακήρυξη προθέσεων).

Η συμφωνία απόσυρσης θα αντιμετωπίσει δύο βασικά εμπόδια. Το πρώτο είναι η βρετανική κυβέρνηση, καθώς οι σκληροπυρηνικοί που δεν είναι πρόθυμοι να κάνουν υποχωρήσεις έναντι της ΕΕ θα μπορούσαν να αποπέμψουν την ευάλωτη πρωθυπουργό Τερέζα Μέι. Το δεύτερο είναι το βρετανικό κοινοβούλιο, που είναι διχασμένο και θα μπορούσε να ψηφίσει κατά της συμφωνίας. Αν το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες αποτύχουν να καταλήξουν σε μια συμφωνία αποχώρησης μέχρι το τέλος του 2018 -ή αν το βρετανικό κοινοβούλιο ψηφίσει κατά μιας συμφωνίας-, οι δυο πλευρές θα μπορούσαν ακόμα να «τα βρουν» στις αρχές του 2019, όμως οι πιθανότητες για ένα Brexit χωρίς συμφωνία θα είναι πολύ υψηλότερες.

Κάντε την ΕΕ σπουδαία ξανά

Η Γαλλία θα πιέσει για εφαρμογή των προτάσεών της για ευρωπαϊκή μεταρρύθμιση, όμως θα αντιμετωπίσει ένα ευρωπαϊκό μπλοκ που θα είναι επικεντρωμένο σε πιο επείγοντα ζητήματα (όπως οι εμπορικές διαμάχες και το Brexit).

Η Γαλλία θα αντιμετωπίσει επίσης αντιστάσεις από τη Βόρεια Ευρώπη. Κάποιες ιδέες για την αύξηση των επενδύσεων ή την ενίσχυση της ικανότητας του μπλοκ να διαχειρίζεται τις οικονομικές κρίσεις θα μπορούσαν να εγκριθούν, όμως με σταδιακό μόνο τρόπο. Εντούτοις, τα σχέδια για την αύξηση του διαμοιρασμού του οικονομικού ρίσκου, όπως η θεσμοθέτηση μιας κοινής εγγύησης καταθέσεων για τις τράπεζες της ευρωζώνης, πιθανότατα θα αναβληθούν.

Κατ’ εντολή της Γαλλίας, μια ομάδα χωρών μπορεί επίσης να κάνει βήματα προς την εναρμόνιση της εταιρικής φορολογικής βάσης στην Ένωση, όμως μια πανευρωπαϊκή συμφωνία δεν είναι πιθανή. Το Παρίσι και το Βερολίνο θα ηγηθούν της συζήτησης για την εξεύρεση τρόπων ώστε να αυξηθεί η στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ζητήματα όπως η άμυνα, η οικονομία και η ενέργεια, όμως η διαδικασία θα είναι μακροχρόνια.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συζητήσει επίσης το θέμα της δημιουργίας ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου και θα καταλήξει σε αποφάσεις αναφορικά με την εξωτερική πολιτική, την άμυνα και την ασφάλεια με πλειοψηφία αντί για ομόφωνα, ωστόσο οι συζητήσεις αυτές παραμένουν σε πρώιμο στάδιο.