Πού οδηγεί η κλιμάκωση της σύγκρουσης Ιράν-Ισραήλ

Ξημερώματα της 10ης Μαΐου, ιρανικές και συριακές μονάδες Αράβων εξαπέλυσαν ως αντίποινα χτύπημα κατά στόχων του ισραηλινού στρατού στα Υψώματα του Γκολάν. Το γεγονός ακολουθεί εβδομάδες κλιμακούμενων αεροπορικών επιδρομών από το Ισραήλ σε ιρανικούς στόχους στη Συρία, με πλέον πρόσφατο παράδειγμα το χτύπημα στις 9 Μαΐου στα νότια προάστια της Δαμασκού.

Η αρχική επίθεση, σύμφωνα με το Τελ Αβίβ, αφορούσε τουλάχιστον 20 ρουκέτες και αντιμετωπίστηκε άμεσα με ευρύτατες αντεπιθέσεις που στόχευσαν αριθμό συριακών και ιρανικών θέσεων σε όλη τη δυτική Συρία, περιλαμβανομένων στόχων στην περιοχή της Δαμασκού.

Πριν την κλιμάκωση αυτή, αμερικανικές και ισραηλινές πηγές υπογράμμισαν την αυξημένη πιθανότητα οι Ιρανοί να αντιδράσουν στρατιωτικά. Η Τεχεράνη έχει τις τελευταίες εβδομάδες αυξήσει τις παραδόσεις όπλων και εξοπλισμού στη Συρία και η χώρα έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι οι συνεχείς επιθέσεις των Ισραηλινών σε θέσεις της στη Συρία δεν θα μείνουν αναπάντητες.

Το Ιράν απέφευγε έναν κύριο πόλεμο με το Ισραήλ, ειδικά καθώς προσπαθεί να παγιώσει τις θέσεις στη Συρία και να διατηρήσει το μομέντουμ που έχουν οι συριακές κυβερνητικές δυνάμεις απέναντι στους αντάρτες. Η χώρα αντιμετωπίζει επίσης την πρόσφατη απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά και προσώρας υπολογίζει στη στήριξη των άλλων μερών (Ευρώπη κ.λπ.) που την υπέγραψαν για να παραμείνει δεσμευμένη σε αυτή, στήριξη που μπορεί να είναι λιγότερο πρόθυμα να δώσουν, αν η Τεχεράνη κλιμακώσει δραματικά τη σύγκρουση με το Ισραήλ στη Συρία. Παρ’ όλα αυτά, το Ιράν και ειδικά οι σκληροπυρηνικοί «Φρουροί της Επανάστασης» είναι αποφασισμένοι να απαντήσουν στις αεροπορικές επιδρομές.

Από την πλευρά του Ισραήλ, το Τελ Αβίβ δείχνει πιο αποφασισμένο να κάνει κάτι με την αυξανόμενη ιρανική παρουσία στη Συρία και καθώς η διπλωματική προσέγγιση με τη Ρωσία εν πολλοίς απέτυχε να παράξει αποτελέσματα, δείχνει αυξανόμενα πρόθυμο να στηριχθεί στον στρατό του για να παρέμβει. Είναι όμως ακόμα κρίσιμο για τη χώρα να μειώσει τον κίνδυνο στρατιωτικής εμπλοκής με τη Ρωσία από τη δράση της στη Συρία, όπως και να διατηρήσει όσο το δυνατόν στενότερη συνεργασία με τις ΗΠΑ, καθώς θα παίρνει πιο επιθετική στάση κατά του Ιράν.

Κυνηγώντας το πρώτο, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου έφτασε στη Μόσχα και είχε συζητήσεις με τον Βλ. Πούτιν για να τον πείσει να σταθεί στο πλάι καθώς το Ισραήλ κλιμακώνει τη στρατιωτική του αντίδραση κατά της ιρανικής παρουσίας στη Συρία. Ως προς το δεύτερο, οι Ισραηλινοί επεδίωξαν να δράσουν συντονισμένα με τις ΗΠΑ, ενθαρρύνοντας την Ουάσιγκτον να κρατήσει σκληρή γραμμή με το Ιράν, κάτι που περιλαμβάνει την απόφαση να παραμείνουν αμερικανικές δυνάμεις στη χώρα και να εγκαταλειφθεί η συμφωνία για τα πυρηνικά.

Ο τελευταίος γύρος επιθέσεων και αντεπιθέσεων αντιπροσωπεύει σοβαρή κλιμάκωση της αντιπαράθεσης στη Συρία και ανοίγει τον δρόμο για να εντείνει το Ισραήλ τις προσπάθειές του κατά της ιρανικής παρουσίας στη χώρα. Ενώ τόσο το Ιράν όσο και το Ισραήλ είναι απίθανο να προσπαθήσουν να διευρύνουν τη σύγκρουση πέρα από το πεδίο μαχών της Συρίας, υπάρχει ο κίνδυνος, οι εχθροπραξίες να απλωθούν στον Λίβανο ή δυνητικά να εμπλέξουν τη Ρωσία και τις ΗΠΑ.

Στην ανατολική Συρία οι στηριζόμενες από τις ΗΠΑ δυνάμεις του SDF έχουν ήδη εμπλακεί με μικρές αψιμαχίες και τις κυβερνητικές δυνάμεις που στηρίζονται από το Ιράν. Ιρανικές και συριακές αεροπορικές άμυνες αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να μπεδρέψουν αμερικανικά αεροσκάφη με ισραηλινά -άλλωστε είναι ιδίου τύπου. Επιπρόσθετα, κυβερνητικές δυνάμεις στη Συρία που συνδέονται με το Ιράν μπορούν να ανταποδώσουν κατά αμερικανικών δυνάμεων.

Η προτεραιότητα της Ρωσίας σε όλα αυτά θα είναι χωρίς αμφιβολία να απεμπλακεί γρήγορα από τη σύγκρουση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, δεδομένων των κινδύνων που θέτει στις ρωσικές δυνάμεις και τους στόχους της στη Συρία.