Πώς φτάσαμε στο ιστορικό ραντεβού Κιμ-Τραμπ

Με μια σημαντική ανακοίνωση χθες, 8 Μαρτίου, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας της Νότιας Κορέας Chung Eui Yong γνωστοποίησε πως ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απεδέχθη πρόσκληση να συναντηθεί με τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν, ίσως και τον Μάιο. Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Σάρα Χάκαμπι Σάντερς δήλωσε πως ο πρόεδρος θα συναντηθεί με τον Κιμ σε μέρος και χρόνο που δεν έχουν ακόμα καθοριστεί, προσθέτοντας πως οι ΗΠΑ προσβλέπουν σε μια αποπυρηνικοποιημένη Βόρεια Κορέα.

Αυτή η ξαφνική ανακοίνωση έρχεται μετά τη συνάντηση-ορόσημο που πραγματοποιήθηκε στις αρχές της εβδομάδας μεταξύ αξιωματούχων της Νότιας Κορέας και του Βορειοκορεάτη ηγέτη -κατόπιν πολύμηνων διακορεατικών διπλωματικών διεργασιών. Στο μήνυμα που μετέφερε η νοτιοκορεατική αντιπροσωπεία, ο Κιμ δεσμεύτηκε για αποπυρηνικοποίηση, δήλωσε πως η Βόρεια Κορέα θα αποφύγει τις περαιτέρω πυρηνικές ή πυραυλικές δοκιμές και πρόσφερε έναν «κλάδο ελαίας», σημειώνοντας πως κατανοεί πως οι στρατιωτικές ασκήσεις ρουτίνας των ΗΠΑ με τη Νότια Κορέα πρέπει να συνεχιστούν.

Αντιμετωπίζοντας τη δυνητική απειλή μιας αμερικανικής στρατιωτικής επίθεσης και δεχόμενη ισχυρές πιέσεις από τις κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί, η Βόρεια Κορέα προσπαθούσε να ανοίξει έναν διπλωματικό δρόμο με τη Νότια Κορέα από την αρχή του 2018. Πρόκειται για μια δοκιμασμένη τακτική της Βόρειας Κορέας -να κάνει άνοιγμα όταν φτάνει στο αποκορύφωμα της κρίσης, με την ελπίδα ότι θα μπορέσει να βρει διέξοδο από τις κλιμακούμενες εντάσεις με τις ΗΠΑ. Και αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η χώρα το έχει πράξει -υπάρχουν πολυάριθμα παραδείγματα τις τελευταίες δεκαετίες.

Σε αυτή την περίπτωση, η Πιονγιάνγκ εκμεταλλεύτηκε με επιδεξιότητα τον φόβο της Νότιας Κορέας για μια στρατιωτική επίθεση και τις ελπίδες της για επανένωση. Ενίσχυσε επίσης τη ρωσική και κινεζική επιχειρηματολογία το τελευταίο έτος περί της τροφοδότησης μιας τοξικής δυναμικής κλιμάκωσης από τις ΗΠΑ, στην οποία θα μπορούσε να βάλει τέλος η ίδια η Ουάσινγκτον. Η αναφορά της Πιονγιάνγκ για αποπυρηνικοποίηση εκπληρώνει την απαίτηση της Ουάσινγκτον οι όποιες συνομιλίες να οδηγήσουν σε συμφωνία για τη μη εξάπλωση των πυρηνικών όπλων.

Οι τελευταίες εξελίξεις αποτελούν θετικό σημάδι για την Κίνα. Κορυφαία προτεραιότητα του Πεκίνου είναι να αποκλιμακώσει την αντιπαράθεση και να αποτρέψει τις ΗΠΑ από το να καταφύγουν σε στρατιωτικές ενέργειες προκειμένου να εμποδίσουν της δραστηριότητες της Βόρειας Κορέας. Το Πεκίνο είναι ξεκάθαρο πως κατανοεί την περιορισμένη ικανότητά της να χαλιναγωγήσει τη Βόρεια Κορέα, πόσω μάλλον να διαμορφώσει τη λήψη αποφάσεων από τις ΗΠΑ. Αντιθέτως, η Κίνα θεωρεί τον συνεχιζόμενο διακορεατικό διάλογο ευκαιρία να μπορέσει και πάλι να γίνει μεγαλύτερος «παίκτης» στη δυναμική ΗΠΑ-Νότιας Κορέας. Αν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Βόρειας Κορέας σημειώσουν σοβαρή πρόοδο, όμως, το Πεκίνο πιθανότατα θα αισθανθεί την ανάγκη να επαναβεβαιώσει τη θέση του.  

Η ανακοίνωση της 8ης Μαρτίου θα προκαλέσει μεγαλύτερη ανησυχία στους συμμάχους των ΗΠΑ, ιδιαίτερα την Ιαπωνία. Το Τόκιο, σταθερός υποστηρικτής της προσπάθειας της Ουάσινγκτον να αναγκάσει τη Βόρεια Κορέα να υποταχθεί, έχει ήδη εκφράσει ανησυχία για τον διακορεατικό διάλογο. Μια ξαφνική στροφή στην αμερικανική θέση θα φέρει την Ιαπωνία σε θέση άμυνας. Δεν είναι σαφές αν η Ρωσία θα έχει συμμετοχή στις διμερείς διαπραγματεύσεις, αν και η Μόσχα είχε παίξει ρόλο στη διευκόλυνση διαπραγματεύσεων που είχαν πραγματοποιηθεί νωρίτερα για τη Βόρεια Κορέα.

Ωστόσο, θα περάσουν πολλές εβδομάδες ακόμα και θα πραγματοποιηθούν πολλές συναντήσεις προτού πραγματοποιηθεί η συνάντηση Κιμ-Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter πως οι κυρώσεις θα συνεχίσουν να ισχύουν μέχρις ότου υπάρξει συμφωνία. Και αν πράγματι αρχίσουν διαπραγματεύσεις για τη διευθέτηση του θέματος της αποπυρηνικοποίησης, παραμένει ασαφές το τι θα ζητήσουν οι ΗΠΑ για την έκταση και την επιβεβαίωση της συμφωνίας, ή τι θα ζητήσει η Βόρεια Κορέα σε όρους ασφάλειας του καθεστώτος. Τέτοια αιτήματα θα είναι δύσκολο να γίνουν αποδεκτά από την Ουάσινγκτον, αν αφορούν σε αλλαγή στην αμερικανική αμυντική αρχιτεκτονική για την περιοχή της Ασίας ή τις σχέσεις στον τομέα της ασφάλειας με συμμάχους όπως η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα.

Το μόνο σίγουρο είναι πως η Βόρεια Κορέα έχει πετάξει το μπαλάκι στο γήπεδο των ΗΠΑ.