Η αρχή του τέλους του εμφυλίου πολέμου στη Συρία

Μετά από σχεδόν πέντε χρόνια αιματηρού πολέμου σε αστικά κέντρα, η μάχη για το Χαλέπι έφτασε στο τέλος της.  Στρατιώτες πιστοί στον Σύριο πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσσαντ, με τη στήριξη μιας σειράς ξένων παραστρατιωτικών, τις τελευταίες εβδομάδες ανακατέλαβαν σταδιακά όλες τις περιοχές της πόλης που βρίσκονταν υπό την κατοχή ανταρτών. 

Η απώλεια της πόλης δεν εκπλήσσει. Η τύχη του Χαλεπιού «σφραγίστηκε» όταν απέτυχε παταγωδώς η επιχείρηση των ανταρτών να «σπάσουν» την κατοχή της πόλης από δυνάμεις του Άσσαντ στις 28 Οκτωβρίου. Έκτοτε, γινόταν όλο και πιο εμφανές πως ήταν απλώς θέμα χρόνου το πότε θα «πέσει» η πόλη.

Η κατάληψη του Χαλεπιού σηματοδοτεί την μεγαλύτερη νίκη για την κυβέρνηση του αλ Άσσαντ από τότε που ξεκίνησε ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία –αλλά και το βαρύτερο πλήγμα για τους αντάρτες αντιπάλους του. Έχοντας χάσει την κρίσιμης σημασίας πόλη αυτή, οι ελπίδες των ανταρτών για στρατιωτικό θρίαμβο έναντι της Δαμασκού θα γίνουν μακρινό όνειρο, και η θέση τους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα υπονομευτεί σοβαρά.

Εν τω μεταξύ, οι πιστοί στον Άσσαντ στρατιώτες έχουν πλέον υπό τον έλεγχο τους την συντριπτική πλειοψηφία των αστικών κέντρων της Συρίας. Η επιτυχία τους στο Χαλέπι θα ενθαρρύνει την κυβέρνηση να εντείνει τις προσπάθειές της να σταματήσει τον πόλεμο με στρατιωτικά μέσα.

Το επόμενο έτος, οι πιστές στον Άσσαντ δυνάμεις αναμφίβολα θα εκμεταλλευτούν τα κέρδη τους, προχωρώντας με επιθέσεις για ανάκτηση περισσοτέρων εδαφών που βρίσκονται υπό τον έλεγχο ανταρτών στη Συρία. Εκτός από το Χαλέπι, οι κυβερνητικές δυνάμεις έχουν σημειώσει αξιόλογη πρόοδο στην περιοχή γύρω από την πρωτεύουσα της Συρίας. Αρκετές πολιορκημένες πόλεις, συνοικίες και προάστεια κοντά στη Δαμασκό που βρίσκονται από καιρό υπό τον έλεγχο ανταρτών, αναγκάστηκαν να παραδοθούν φέτος λόγω των έντονων βομβαρδισμών και των τακτικών λιμοκτονίας. Όταν διασφαλιστεί η Δαμασκός και ανακαταληφθεί το Χαλέπι, οι Σύριοι αντάρτες δεν θα αποτελούν πλέον υπαρξιακή απειλή για την κυβέρνηση του αλ Άσσαντ. Αντιθέτως, η προσοχή τους θα στραφεί στο να μείνει ζωντανή η ανταρσία, εν μέσω ανηλεών επιθέσεων από τον κυβερνητικό στρατό.

Εξασθενεί η στήριξη

Ο εμφύλιος πόλεμος πλησιάζει στην αρχή του τέλους του, όμως εξακολουθεί να απέχει πολύ από το να τελειώσει. Η κυβέρνηση της Συρίας θα χρειάζονταν χρόνια για να πετύχει στρατιωτική νίκη, αν μια τέτοια νίκη είναι δυνατή. Υπάρχει έλλειψη ανδρών στις πιστές στον Άσσαντ δυνάμεις: την ώρα που οι καλύτερες μονάδες τους ασχολούνταν με τις επιχειρήσεις στη Δαμασκό και το Χαλέπι, το Ισλαμικό Κράτος επιτέθηκε σε μια ελλειπώς εκπαιδευμένη φρουρά στην Παλμύρα στις 11 Δεκεμβρίου. Στη συνέχεια, η τζιχαντιστική ομάδα επιτέθηκε στην στρατηγική βάση T4 δυτικά της ιστορικής πόλης. Οι δυνάμεις του Άσσαντ προσπαθούσαν να καλύψουν τα κενά τους συμμαχώντας με ξένους παραστρατιωτικούς, όμως ακόμα και η εισροή μαχητών από το εξωτερικό δεν έχει αντισταθμίσει επαρκώς τις χρόνιες απώλειες, τις λιποταξίες και τις αποστασίες. Με απλά λόγια, οι υπερβολικά απλωμένες κυβερνητικές δυνάμεις θα δυσκολευτούν όχι μόνο να καταλάβουν εδάφη, αλλά και να βρουν στρατιώτες για να κρατήσουν τα εδάφη αυτά.

Η Δαμασκός μπορεί επίσης να αρχίσει να βλέπει τους ξένους συμμάχους της να χάνουν το ενδιαφέρον τους για τη μάχη. Η μεγάλη στήριξη που έχει λάβει ο Άσσαντ από το Ιράν, τη Ρωσία και τη Χεζμπολά ήταν αυτή που έδωσε σε μεγάλο βαθμό το πάνω χέρι στους στρατιώτες του έναντι των ανταρτών, οι οποίοι έχουν πολύ λιγότερη ξένη βοήθεια. Όταν η κυβέρνηση της Συρίας ανακτήσει τον έλεγχο της εξουσίας, κάποιοι από τους εταίρους της Δαμασκού στο εξωτερικό –ιδιαιτέρως η Ρωσία- θα θελήσουν να ψάξουν για την κοντινότερη έξοδο από τον πόλεμο. Αν και το Κρεμλίνο θέλει να διατηρήσει την ισχύ του στη Συρία προκειμένου να προστατεύσει τη διαπραγματευτική του δύναμη με τις ΗΠΑ, η Μόσχα δεν θα είναι πρόθυμη πλέον να συνεχίσει να διοχετεύει πόρους στο πεδίο της μάχης ενόσω οι δυνάμεις του Άσσαντ θα προσπαθούν να ανακτήσουν κάθε γωνιά της χώρας. Μάλιστα, οι διαφορές απόψεων μεταξύ της Ρωσίας και του Ιράν είχαν ήδη αρχίσει να γίνονται εμφανείς στην επιχείρηση ανακατάληψης του Χαλεπιού.

Το υψηλό κόστος του πολέμου

Εν τω μεταξύ, η οικονομία της Συρίας βρίσκεται σε δεινή κατάσταση. Οι περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης προσέφεραν μια οικονομική σταθερότητα συγκριτικά με τις περισσότερες βομβαρδισμένες ανταρτοκρατούμενες περιοχές, κάτι που αποτελούσε ισχυρό κίνητρο για τους Σύριους πολίτες να στηρίξουν την κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Άσσαντ.

Όμως, καθώς συνεχίζονται οι συγκρούσεις, οι οικονομικές συνθήκες και το βιοτικό επίπεδο στα ασφαλή αυτά μέρη, έχουν επιδεινωθεί. Η επιχείρηση του Ισλαμικού Κράτους για ανακατάληψη της Παλμύρας για παράδειγμα, οδήγησε επίσης στην κατάληψη των περισσοτέρων από τα ενεργειακά πεδία που είχαν υπό την κατοχή τους οι δυνάμεις του Άσσαντ. Τα κόστη της χρηματοδότησης των στρατιωτικών δυνάμεων και της αποκατάστασης των ζημιών από τον πόλεμο, θα αυξήσουν την εξάρτηση της Δαμασκού από τους ξένους χορηγούς, ιδιαίτερα το Ιράν. Η πιθανή αποδυνάμωση αυτής της χρηματοδοτικής γραμμής θα συνεχίσει να αποτελεί ρίσκο που θα μπορούσε να περιορίσει την επιρροή του Άσσαντ σε όλη τη χώρα.

Παίρνοντας νέα δύναμη από την πτώση του Χαλεπιού, η κυβέρνηση της Συρίας θα συνεχίσει τον πόλεμο, αν και μια στρατιωτική επίλυση της σύγκρουσης παραμένει μια μακρινή προοπτική. Και οι αντάρτες δεν είναι πρόθυμοι να αποδεχθούν μια ειρηνευτική συμφωνία που θα επιτρέπει στον αλ Άσσαντ να παραμείνει στην εξουσία, ασχέτως του πλήγματος που δέχθηκαν από την απώλεια της πόλης. Άρα, αν και η κατάληψη του Χαλεπιού θα αποτελέσει αποφασιστική στιγμή στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας, ωστόσο επ ουδενί δεν θα αποτελέσει το σημείο καμπής που θα οδηγήσει σε γρήγορο τέλος του πολέμου.