Stratfor: Η Ελλάδα δεν θα πτωχεύσει αυτό το τρίμηνο

Πιο αναλυτικά, στις προβλέψεις του για το β' τρίμηνο του 2015, το Stratfor αναφέρει πως διάφοροι παράγοντες, μεταξύ των οποίων οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου, η εφαρμογή του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ καθώς και το σχετικά αποδυναμωμένο ευρώ, θα κάνουν την ευρωπαϊκή κρίση να μοιάζει λιγότερο επείγουσα απ' ό,τι ήταν τα προηγούμενα τρίμηνα. Ωστόσο, αυτό δεν θα αλλάξει τα θεμελιώδη της κρίσης και οι κοινωνικές και οι πολιτικές επιπτώσεις της θα συνεχίσουν να αντηχούν σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο.

Το τρίμηνο αυτό θα καθοριστεί από δύο βασικές τάσεις: την αναμέτρηση Ελλάδας-Γερμανίας και τον πολιτικό κατακερματισμό σε χώρες-κλειδιά της Ε.Ε. Αν και καμία χώρα δεν θα φύγει από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή την ευρωζώνη αυτό το τρίμηνο, τα γεγονότα των επόμενων τριών μηνών θα φέρουν αργότερα προβλήματα στο μπλοκ.

Η ελληνογερμανική αναμέτρηση

Η αναμέτρηση μεταξύ της Ελλάδας και της Γερμανίας θα συνεχιστεί αυτό το τρίμηνο, όμως η Αθήνα θα ολοκληρώσει το πρόγραμμα διάσωσής της. Θα υπάρξουν εντάσεις και διαμάχες, όμως το Eurogroup θα δώσει στην Ελλάδα αρκετά χρήματα ώστε να αποφύγει τη χρεοκοπία. Τα κεφάλαια αυτά μπορεί να δοθούν σε μικρές δόσεις, ώστε να παραμείνει υπό πίεση η χώρα.

Η στρατηγική της Ελλάδας θα είναι να εισαγάγει επιλεκτικά μεταρρυθμίσεις ώστε να λάβει χρήματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, διατηρώντας ταυτόχρονα σε ανεκτά επίπεδα την εγχώρια πολιτική δυσαρέσκεια.

Η ελληνική κυβέρνηση δεν θα καταρρεύσει αυτό το τρίμηνο, όμως οι εσωτερικοί διχασμοί στον ΣΥΡΙΖΑ θα κλιμακωθούν, ιδιαίτερα καθώς θα πλησιάζει η ημερομηνία λήξης του προγράμματος διάσωσης. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές, η ελληνική κυβέρνηση θα τονίσει τις καλές σχέσεις της με τη Ρωσία –πολιτικό σήμα πως η Αθήνα διατηρεί ανοικτές τις επιλογές της. Ωστόσο, το Stratfor δεν περιμένει οι σχέσεις της Αθήνας με τη Μόσχα να μεταβάλουν ουσιαστικά την ελληνική εξωτερική πολιτική.

Στη Γερμανία, η αντίθεση ως προς την παροχή οικονομικής βοήθειας στην Αθήνα θα συνεχίσει να αυξάνεται στα πιο συντηρητικά τμήματα της κυβέρνησης, ωστόσο το Βερολίνο θα διαπραγματευτεί με την Αθήνα για να παραμείνει η χώρα στην ευρωζώνη. Αν και η γερμανική κυβέρνηση θα καταφέρει να διατηρήσει υπό έλεγχο τις εγχώριες πολιτικές εντάσεις στο τρίμηνο αυτό, η αντίσταση ως προς την παροχή επιπλέον βοήθειας στην Ελλάδα θα μπορούσε να ενταθεί αργότερα φέτος.

Καθώς πλησιάζει το τέλος του ελληνικού προγράμματος διάσωσης, οι εσωτερικές εντάσεις στην Ελλάδα και στη Γερμανία θα αυξηθούν. Αυτό θα επηρεάσει τη συμπεριφορά και των δύο κυβερνήσεων όταν θα ξεκινήσουν οι επίσημες διαπραγματεύσεις για μια μεταμνημονιακή συμφωνία, αργότερα αυτό το τρίμηνο. Το Βερολίνο και το Eurogroup θα επιμείνουν η Ελλάδα να ζητήσει επιπλέον χρηματοδότηση και να παρουσιάσει μακροπρόθεσμα σχέδια για οικονομική μεταρρύθμιση. Η Αθήνα θα απαιτήσει ελάφρυνση του χρέους και πιο ευέλικτους στόχους για το πρωτογενές πλεόνασμα.

Οι Έλληνες θα απειλήσουν με δημοψήφισμα ή με πρόωρες εκλογές που θα συνδέονται με τη σχέση της Αθήνας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, και η απειλή ενός Grexit θα αναζωπυρωθεί κατά το γ' τρίμηνο του έτους.

Μεταρρυθμίσεις στις χώρες της Νότιας Ευρώπης

Η διαμάχη Γερμανίας-Ελλάδας είναι μία μόνο έκφανση της ευρύτερης τάσης που εντόπισε το Stratfor στην ετήσια πρόβλεψή του: η διαμάχη μεταξύ των χωρών που πιστεύουν πως οι κυβερνήσεις θα πρέπει να έχουν περισσότερο χρόνο και ευελιξία στην προσπάθειά τους να μειώσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα και των χωρών που αντιτίθεται στη χαλάρωση των στόχων της Ε.Ε. για τα ελλείμματα και το χρέος. Κατά τη διάρκεια του τριμήνου, οι πολιτικές ανησυχίες θα οδηγήσουν αρκετές χώρες της νότιας Ευρώπης στο να επιβραδύνουν την εφαρμογή μέτρων λιτότητας και να εισαγάγουν κοινωνικές πολιτικές που στόχο θα έχουν να ελαχιστοποιήσουν τις κοινωνικές αναταραχές.

Στην Ιταλία, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι θα παρουσιάσει σχέδια για μικρές μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα, ώστε να καταστεί ευκολότερη η πρόωρη συνταξιοδότηση ορισμένων εργαζόμενων. Η Ρώμη θα εμφανίσει επίσης πρόοδο σε ό,τι αφορά την ώθησή της για μεταρρύθμιση του Ιταλικού Συντάγματος ώστε –μεταξύ άλλων- να μειώνεται η εξουσία της Γερουσίας και ο αριθμός των βουλευτών, ωστόσο η διαδικασία αυτή δεν θα ολοκληρωθεί εντός του τριμήνου.

Στη Γαλλία, ο πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ και ο πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς θα εξετάσουν τη ζημιά που υπέστησαν από τις φτωχές επιδόσεις του Σοσιαλιστικού Κόμματος στις εκλογές. Αυτό θα είναι ένα μεταβατικό τρίμηνο για τη Γαλλία, γιατί το μέγαρο των Ηλυσίων θα διαπραγματευτεί με τους αντάρτες βουλευτές των Σοσιαλιστών και των Πρασίνων προκειμένου να ξανακερδίσει τη στήριξή τους. Η γαλλική κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να περάσει καμία διαρθρωτική μεταρρύθμιση, διότι θα είναι αντίθετες οι ομάδες αυτές. Αντιθέτως, το Παρίσι θα εισαγάγει νομοσχέδια που στόχο θα έχουν να φλερτάρουν με τους αντάρτες σε τομείς όπως η Υγεία και η Παιδεία, καθώς και σε επενδυτικά προγράμματα για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

Το Stratfor δεν αναμένει η Κομισιόν να εφαρμόσει τιμωρητικά μέτρα κατά της Γαλλίας στο τρίμηνο αυτό, ωστόσο η αργή στροφή της Γαλλίας προς την αριστερή πολιτική θα δημιουργήσει το σκηνικό για σύγκρουση με τη Γερμανία και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αργότερα φέτος.

Πολιτικός κατακερματισμός

Μια ιδιαίτερα σημαντική τάση το 2015 είναι η εκλογική άνοδος των αντικαθεστωτικών κομμάτων και ο κατακερματισμός του πολιτικού συστήματος σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η τάση αυτή θα συνεχιστεί κατά τη διάρκεια του τριμήνου, οδηγώντας σε πιο κατακερματισμένα πολιτικά περιβάλλοντα και σε ασυνήθιστες πολιτικές συμμαχίες σε χώρες-κλειδιά της Ε.Ε., ιδιαίτερα στη Βρετανία και την Ισπανία.

Η Βρετανία διενεργεί γενικές εκλογές τον Μάιο. Τα παραδοσιακά κόμματα της χώρας δεν θα μπορέσουν να σχηματίσουν κυβέρνηση αυτόνομα, και έτσι θα χρειαστεί να καταφύγουν σε συμμαχίες. Το σύστημα της Βρετανίας θα αποτρέψει την εξασφάλιση μεγάλου αριθμού εδρών από κόμματα του περιθωρίου, ωστόσο θα υπάρξουν σκληρές διαπραγματεύσεις για σχηματισμό συνασπισμού μετά τις εκλογές. Πιθανότατα θα προκύψει μια αδύναμη κυβέρνηση και το ενδιαφέρον της Βρετανίας θα παραμείνει επικεντρωμένο σε εσωτερικά ζητήματα.

Εκλογές θα κάνει και η Ισπανία, στις 13 από τις 17 αυτόνομες κοινότητές της, τον Μάιο, καθώς και δημοτικές εκλογές σε όλη τη χώρα, που θα δώσουν πρόγευση για τις γενικές εκλογές που θα διενεργηθούν τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο. Οι εκλογές θα δείξουν τον αυξανόμενο κατακερματισμό του ισπανικού πολιτικού πλαισίου, από ένα παραδοσιακό δικομματικό σύστημα σε μια πολυκομματική δομή όπου οι συμμαχίες θα είναι απαραίτητες για τον σχηματισμό κυβερνήσεων. Δύο σχετικά νέα κόμματα, Podemos και Ciudadanos, θα εμφανίσουν αρκετά καλές επιδόσεις και θα εδραιώσουν τις θέσεις τους ως βασικοί παίκτες στις γενικές εκλογές.

Στη Γερμανία, η Βρέμη διενεργεί περιφερειακές εκλογές, όπου αναμένεται να κυριαρχήσουν τα παραδοσιακά κόμματα της χώρας. ωστόσο, η Εναλλακτική για τη Γερμανία θα μπει στην τοπική βουλή, επεκτείνοντας την παρουσία της στη δυτική Γερμανία. Αυτό θα επιβεβαιώσει τους φόβους των Συντηρητικών για απώλεια εδάφους από την Εναλλακτική για τη Γερμανία, που με τη σειρά του θα δημιουργήσει νέες πιέσεις στο Βερολίνο για ζητήματα όπως η Ελλάδα και η μετανάστευση.

Ο ρόλος της Ρωσίας

Η κρίση στην Ουκρανία και η διαμάχη ως προς το πώς να αντιμετωπιστεί η Ρωσία θα συνεχίσουν να δημιουργούν εντάσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς ορισμένες χώρες θα πιέσουν για χαλάρωση των οικονομικών κυρώσεων και άλλες θα ζητήσουν παράταση και διεύρυνσή τους. Λόγω των διαφορών αυτών, τα μέλη της Ε.Ε. είναι πιθανό να επιλέξουν να διατηρήσουν το status quo για τρεις μήνες, διατηρώντας τις ισχύουσες κυρώσεις και δίνοντας στη Ρωσία περισσότερο χρόνο να αποκλιμακώσει τις συγκρούσεις στην Ουκρανία.

Κατά τη διάρκεια του τριμήνου, η Γερμανία θα συνεχίσει τη στρατηγική της αποφυγής κλιμάκωσης, διατηρώντας ταυτόχρονα κάποιες πιέσεις στη Ρωσία. Από τη μια πλευρά, θα πιέσει τη Μόσχα να συνεισφέρει στην πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας του Μινσκ για την ανατολική Ουκρανία. Θεωρητικά, το Βερολίνο θα υπερασπιστεί τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και θα απειλήσει να προτείνει επιπλέον κυρώσεις αν δεν τηρηθούν οι όροι της εκεχειρίας. Την ίδια ώρα όμως η Γερμανία θα διατηρήσει ανοικτά τα κανάλια επικοινωνίας με τη Μόσχα και θα πιέσει τις ΗΠΑ να μην κλιμακώσει τις εντάσεις με τη Ρωσία.

Στο μεταξύ, χώρες-κλειδιά στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη θα συνεχίσουν να συσφίγγουν τις στρατιωτικές, οικονομικές και πολιτικές σχέσεις τους με τις ΗΠΑ. Στο τρίμηνο αυτό, το ΝΑΤΟ θα πραγματοποιήσει μια σειρά στρατιωτικών ασκήσεων στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Τον Μάιο, αντιπροσωπεία του αμερικανικού υπουργείου Εμπορίου θα επισκεφθεί τη Ρουμανία και την Πολωνία για να προωθήσει επενδύσεις τους τομείς της πληροφορικής και των επικοινωνιών. Οι χώρες που συνήθως εξισορροπούν τις σχέσεις με τη Ρωσία και τους δεσμούς με τη Δύση, όπως η Βουλγαρία, η Τσεχία και η Σλοβακία, θα συνεχίσουν τη σταδιακή στροφή τους προς ενίσχυση των σχέσεων με τη δυτική συμμαχία.

Άλλες χώρες, και κυρίως η Ουγγαρία, θα συνεχίσουν τις ασκήσεις ισορροπίας μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης. Κατά τη διάρκεια του τριμήνου, η Βουδαπέστη θα κάνει συμβολικές κινήσεις προς τις ΗΠΑ, υπερασπιζόμενη ταυτόχρονα τους δεσμούς της με τη Μόσχα.

Κατά τη διάρκεια της Συνόδου για την Ανατολική Εταιρική Σχέση που θα πραγματοποιηθεί τον Μάιο, η Ε.Ε. πιθανότατα θα προσφέρει μικρή οικονομική βοήθεια και πολιτική στήριξη στην Ουκρανία, τη Γεωργία και τη Μολδαβία. Θα υπάρξουν επίσης κινήσεις επαναπροσέγγισης με τη Λευκορωσία, και οι Βρυξέλλες και το Μινσκ θα καταλήξουν σε συμφωνίες για τεχνικά ζητήματα. Η Ε.Ε. βλέπει τη Λευκορωσία ως σημαντικό μοχλό για τη διατήρηση της πίεσης στη Ρωσία, όμως οι Βρυξέλλες θέλουν επίσης η Λευκορωσία να προχωρήσει σε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις.