του Στέφανου Κοτζαμάνη

Αν κάποιος πριν από δύο χρόνια ισχυριζόταν ότι οι ελληνικές τράπεζες θα ”στριμώχνονταν” για το ποια θα επενδύσει περισσότερο στην Κύπρο, θα τον θεωρούσαν τρελό...

Αν εξαιρέσουμε την Alpha Bank που είχε αρχίσει από τότε να μπαίνει σε τροχιά ανάπτυξης μετά τις περιπέτειες που γνώρισε κατά τη διάρκεια της προηγούμενης διοίκησης, τα παλαιότερα σχέδια δυναμικής επέκτασης της Τράπεζας Πειραιώς είχαν ουσιαστικά παγώσει, η Εμπορική Τράπεζα είχε βγάλει ”πωλητήριο”, ενώ κάτι τέτοιο είχε περάσει και από το μυαλό κάποιων στην Εθνική Τράπεζα, ωστόσο το θέμα δεν προχώρησε, για... εθνικούς κυρίως λόγους.

Τραπεζικά στελέχη της κυπριακής αγοράς έλεγαν: ”Η Εθνική δεν έφυγε από την Κύπρο το 1974 με την εισβολή των Τούρκων. Θα το έκανε τώρα;”...

Από τότε μέχρι σήμερα φαίνεται ότι κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Η αρχή έγινε από τον όμιλο Marfin που απέκτησε ρυθμιστικό ρόλο στη Λαϊκή Τράπεζα και στη συνέχεια απέκτησε και το 8,2% της Τράπεζας Κύπρου, αποτελώντας τον μεγαλύτερο μέτοχο του Συγκροτήματος.

Ο όμιλος Πειραιώς, από την πλευρά του, αρχικά επιδίωξε τη στρατηγική συμμαχία με την Τράπεζα Κύπρου, και μάλιστα έφτασε στο... παρά πέντε πριν πουλήσει το ποσοστό που κατείχε στην MPB. Η Eurobank, επίσης, ξεκινά εκ του μηδενός τη δημιουργία δικτύου καταστημάτων.

Αντεπίθεση Εμπορικής, επίσκεψη Κωστόπουλου

Η Εμπορική όχι μόνο εξυγιάνθηκε αλλά ετοιμάζει και νέα δυναμική αντεπίθεση σχεδιάζοντας τον διπλασιασμό του τραπεζικού της δικτύου, και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Με τον τρόπο αυτό η Credit Agricole δίνει τη δική της απάντηση στην ανταγωνίστρια Société Générale, η παρουσία της οποίας στην Κύπρο ενώ αρχικά ήταν πολλά υποσχόμενη, τελικά εξακολουθεί να παραμένει σε χαμηλά επίπεδα.

Επιπλέον, αυτή την εβδομάδα είχαμε και την επίσκεψη του προέδρου της Alpha Bank, κ. Γιάννη Κωστόπουλου, στο Νησί της Αφροδίτης, η οποία περιλαμβάνει και συναντήσεις κορυφής με τοπικούς αξιωματούχους.

Με την Alpha Bank Κύπρου να πηγαίνει από το καλό στο καλύτερο (π.χ. μερίδιο στα στεγαστικά δάνεια ανώτερο του 10% και πολύ ικανοποιητική αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων), ο κ. Κωστόπουλος δήλωσε: ”Παραάργησαν οι ελλαδικές τράπεζες να έρθουν στην Κύπρο και αυτό είναι άξιο απορίας.

Βέβαια και αυτές που ήρθαν νωρίτερα, πλην της δικής μας τράπεζας, δεν πέτυχαν αξιόλογα αποτελέσματα. Ίσως να μην είχαν τους κατάλληλους ανθρώπους, ή δεν ήρθαν το κατάλληλο χρονικό διάστημα”.

Και το ερώτημα παραμένει: για ποιο λόγο οι ελλαδικές τράπεζες δείχνουν να ”στριμώχνονται” για να επενδύσουν στην Κύπρο, μια τραπεζική αγορά μικρού μεγέθους και μάλλον κορεσμένη σε ό,τι αφορά τα περιθώρια ανάπτυξής της (ποσοστό δανείων των νοικοκυριών επί του ΑΕΠ σαφώς μεγαλύτερο σε σχέση με την Ελλάδα);

Οι αιτίες

Αν δεχτούμε -γεγονός πιθανότερο- ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν επενδύουν στην Κύπρο μόνο και μόνο επειδή επενδύουν οι ανταγωνιστές τους, ορισμένοι προσπαθούν να αναζητήσουν τους λόγους της ελλαδικής καθόδου στους παράγοντες που εκτίναξαν την κερδοφορία των τοπικών τραπεζών κατά την τελευταία τριετία και οι οποίοι είναι:

1. Οι περικοπές δαπανών και οι επανακτήσεις (recoveries) παλαιότερων επισφαλών δανείων.

2. Οι βελτιωμένες επιδόσεις στο εξωτερικό και κυρίως στην Ελλάδα.

3. Η διεύρυνση των μεριδίων σε βάρος των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων (ΣΠΙ), που εξακολουθούν να κατέχουν γύρω στο 30% - 35% της αγοράς. Κάποιοι πιστεύουν ότι το μερίδιο των ΣΠΙ θα μπορούσε να μειωθεί δραστικά, ωστόσο οι ρίζες του συνεργατισμού στην Κύπρο είναι βαθιές και οι υποστηρικτές του θεσμού πιστεύουν ότι οι όποιες απώλειες έχουν προσωρινό χαρακτήρα και οφείλονται στο πρόγραμμα προσαρμογής των ΣΠΙ στα νέα δεδομένα που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

4. Οι μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης που προκύπτουν από το λεγόμενο international banking, λόγω της μεγάλης αύξησης των διεθνών (πρώην offshore) εταιρειών που εγκαθίστανται στην Κύπρο. Χαρακτηριστικό είναι ότι η Τράπεζα Κύπρου κερδίζει από το international banking όσο περίπου κερδίζει από τις δραστηριότητές της στην Ελλάδα, όπου διαθέτει 120 καταστήματα!

Και φυσικά η δραστηριοποίηση στο international banking αποτελεί καλή βάση για να επεκταθεί μία τράπεζα σε χώρες όπως η Ρωσία και η Ουκρανία, καθώς από εταιρείες των χωρών αυτών προέρχεται σε μεγάλο βαθμό η ανάπτυξη της συγκεκριμένης δραστηριότητας.

Από τους τέσσερις παράγοντες μόνο οι δύο τελευταίοι θα μπορούσαν να ενδιαφέρουν τις ελληνικές τράπεζες, όπως επίσης και το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσουν μελλοντικά την Κύπρο ως βάση για περαιτέρω γεωγραφική επέκταση. Αντίθετα, το ενδεχόμενο λύσης του εθνικού θέματος δεν φαίνεται κοντινό.

Alpha Bank: αυτόνομη ανάπτυξη στην Κύπρο

Η αυτόνομη ανάπτυξη με διεύρυνση του δικτύου των τραπεζικών της καταστημάτων από τα 28 στα 38 - 40, καθώς και η ετήσια αύξηση του μεριδίου αγοράς στις χορηγήσεις κατά 1% έως 1,5% (από το σημερινό 10,2%) αποτελούν τα βασικά συστατικά του τριετούς πλάνου ανάπτυξης 2006 - 2008 της Alpha Bank στην Κύπρο.

Αυτά, μεταξύ άλλων, ανέφερε ο πρόεδρος του ομίλου Alpha Bank, κ. Γ. Κωστόπουλος, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στη Λευκωσία.

Απαντώντας επίσης σε σχετικές ερωτήσεις που του τέθηκαν, ο κ. Κωστόπουλος διευκρίνισε ότι η Alpha Bank δεν σχεδιάζει εξαγορά άλλης τράπεζας στην Κύπρο και ότι σε περίπτωση που τελικά υλοποιηθεί μια συγχώνευση μεταξύ MPB και Τράπεζας Κύπρου, η Alpha Bank μόνο ωφελημένη θα μπορούσε να βγει.

Εμπορική: επεκτείνεται με νέα καταστήματα

Στο στάδιο των αποφάσεων για τις εκτός Ελλάδας δραστηριότητές της βρίσκεται η Εμπορική Τράπεζα και στα πλαίσια αυτά, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, προτίθεται να επεκτείνει σημαντικά την παρουσία της στην κυπριακή αγορά.

Σε αντίθεση με το προηγούμενο ιδιοκτησιακό καθεστώς που είχε επιχειρήσει να πουλήσει τουλάχιστον δύο φορές την Εμπορική Κύπρου, οι Γάλλοι της Credit Agricole στα τέλη του 2006 αποφάσισαν να διατηρήσουν στην κατοχή τους τη συγκεκριμένη θυγατρική και σήμερα δείχνουν αποφασισμένοι να την επεκτείνουν σημαντικά.

Σε πρώτη μόνο φάση, οι Γάλλοι προτίθενται να διευρύνουν σημαντικά και άμεσα το δίκτυο των καταστημάτων της Εμπορικής Κύπρου, κινώντας τις διαδικασίες για αύξηση του δικτύου κατά περισσότερο από 50% μέσα στο 2007 (σήμερα η Εμπορική Κύπρου διαθέτει 12 καταστήματα).

Προς αυτή την κατεύθυνση συνέβαλε και το γεγονός ότι κατά την τελευταία διετία η Εμπορική Κύπρου κατάφερε να ανακάμψει σημαντικά, να κερδίσει μερίδιο αγοράς και κυρίως να ”γυρίσει” τα αποτελέσματά της σε κέρδη.

Δεν θα πρέπει ενδεχομένως να θεωρείται άσχετο από την όλη εξέλιξη το γεγονός ότι η Εμπορική Ελλάδας αύξησε πρόσφατα το ποσοστό της στην Εμπορική Κύπρου, αγοράζοντας το ποσοστό που κατείχε ο όμιλος Quantum του κ. Νάσου Κτωρίδη.