του Απόστολου Λακασά

Τεχεράνη και Μόσχα παίζουν με τα νεύρα της Ουάσινγκτον και των Βρυξελλών αποφασίζοντας να δημιουργήσουν καρτέλ φυσικού αερίου. Η ιδέα ανήκει στον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ!

Η απόφαση είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τις πολιτικές βλέψεις του Ιράν και της Ρωσίας, ενώ η μεγάλη ηττημένη θα είναι η Ουάσινγκτον. Στο εκκολαπτόμενο καρτέλ οι ΗΠΑ θα έχουν σύμμαχο μόνο το Κατάρ, σε αντίθεση με τον ΟΠΕΚ, στον οποίο πρωτοστατεί η Σαουδική Αραβία, στρατηγικός σύμμαχος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.

Από την πλευρά της και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εγκλωβιστεί στις ορέξεις του καρτέλ, τη στιγμή που ήλπιζε ότι μέσω του Ιράν θα απαγκιστρωθεί από τη Ρωσία. Όμως, η ευρωζώνη είναι εν μέρει κερδισμένη από το καρτέλ φυσικού αερίου, καθώς πληροφορίες αναφέρουν ότι αυτό θα αποτιμά το φυσικό αέριο σε ευρώ.

Συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία έκθεσης του 2005, η Ρωσία έχει επιβεβαιωμένα αποθέματα 1.684 τρισ. κυβικά πόδια, ενώ ακολουθούν το Ιράν με 970,8 τρισ. κυβικά πόδια και το Κατάρ με 910,1 τρισ. Τα αποθέματα της Αλγερίας φθάνουν τα 160,4 τρισ. κυβικά πόδια.

Οι 4 αυτές χώρες ελέγχουν το 60% των διεθνών πηγών φυσικού αερίου και αποτελούν τον πυρήνα του υπό σύσταση καρτέλ, το οποίο στους στόχους του περιλαμβάνει και τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων για την αύξηση της συνολικής παραγωγής των χωρών.

Βέβαια, τα ηνία θα κρατούν η Ρωσία και το Ιράν, χώρες που αναμένεται να αξιοποιήσουν για πολιτικούς λόγους τα αποθέματά τους, αλλά και τη δυνατότητα διαμόρφωσης των τιμών μέσω του καρτέλ, τη στιγμή που το φυσικό αέριο προβλέπεται να υπερκεράσει το πετρέλαιο ως η πιο σημαντική πηγή ενέργειας μέχρι το 2025.

Τον κώδωνα των πολιτικών κινδύνων από το εκκολαπτόμενο καρτέλ έχει ήδη επισημάνει με έκθεσή του το ΝΑΤΟ, που συνδέει σαφώς την απόφαση των ”4” με κινήσεις στη γεωπολιτική σκακιέρα.

Ιδιαίτερα ευάλωτες παρουσιάζονται οι ΗΠΑ, οι οποίες εκτιμάται ότι σύντομα θα αναγκαστούν να καταφύγουν σε αύξηση των εισαγωγών φυσικού αερίου λόγω της μείωσης των αποθεμάτων τους.

Το φυσικό αέριο σήμερα καλύπτει το 20% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στις ΗΠΑ και τροφοδοτεί το 50% των αμερικανικών νοικοκυριών, ενώ στις νέες κατασκευές το ποσοστό αυτό φθάνει το 70%.

Οι ΗΠΑ προσβλέπουν μόνο στη Σαουδική Αραβία (238,4 τρισ. κυβικά πόδια επιβεβαιωμένα αποθέματα, 64 δισ. κυβικά πόδια συνολική παραγωγή), η οποία αναμένεται να παίξει τον ρόλο που διατηρεί σήμερα η Νορβηγία στην αγορά πετρελαίου, καθώς η σκανδιναβική χώρα παραμένει εκτός ΟΠΕΚ.

Από την άλλη, οι 27 χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εισαγωγή φυσικού αερίου εξαρτώνται σε ποσοστό έως και 70% από τη Ρωσία και την Αλγερία. Η Ε.Ε. αναζητά λύσεις εκτός Ρωσίας και μέχρι τώρα προσέβλεπε στο Ιράν, το οποίο μπορεί να προσφέρει εναλλακτικές οδούς μεταφοράς ενέργειας από την κεντρική Ασία που θα παρακάμπτουν τη Ρωσία.

Έτσι, η σύναψη καρτέλ ανάμεσα σε Ρωσία και Ιράν δυσχεραίνει τις επιδιώξεις της Ευρώπης, καθώς σύμφωνα με αναλυτές η Μόσχα επιδιώκει τη συνεργασία της Τεχεράνης στη διαμόρφωση κοινής στρατηγικής εξαγωγών φυσικού αερίου ακριβώς για να αποφύγει τον ανταγωνισμό στην ευρωπαϊκή αγορά.

Βέβαια, οι χώρες της ευρωζώνης αναμένεται να ευνοηθούν από την αποτίμηση του φυσικού αερίου σε ευρώ. Και αυτό διότι στην περίπτωση του πετρελαίου που αποτιμάται σε δολάρια η Ευρώπη δεν εξαρτάται μόνο από τις αποφάσεις του ΟΠΕΚ για την παραγωγή του, αλλά και από τη συναλλαγματική ισοτιμία δολαρίου/ευρώ.

Ο κρίκος ενέργειας/ισοτιμίες (ο οποίος για την περίπτωση του πετρελαίου απαιτεί μέτρα προστασίας) θα σπάσει θετικά υπέρ της ευρωζώνης στην περίπτωση του φυσικού αερίου.

Οι σχετικές ανακοινώσεις για το καρτέλ αναμένεται ότι θα γίνουν στη σύνοδο των χωρών που εξάγουν φυσικό αέριο, η οποία θα πραγματοποιηθεί στην Ντόχα του Κατάρ, τη Δευτέρα 9 Απριλίου.

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 472 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 5-10/4/2007.