*** Οι σχετικοί πίνακες για τα εμπορεύματα δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη: ”Συνοδευτικό Υλικό”.

Ο ανοδικός κύκλος (ιστορικά ένας από τους ισχυρότερους) των commodities που άρχισε τον Νοέμβριο του 2001 έχει οδηγήσει ορισμένους αναλυτές εμπορευμάτων να παραλληλίζουν το κλίμα που επικρατεί με αυτό των εταιρειών ”dotcom” στα τέλη του 1990.

Ωστόσο, η μέση εκτίμησή τους δεν διαβλέπει ακόμη κάποια... καταστροφή, αν και θεωρεί πως το 2007 οι διακυμάνσεις θα αυξηθούν, ενώ οι αποδόσεις θα διαφοροποιηθούν, δεδομένου ότι τα θεμελιώδη μεγέθη δεν είναι ίδια για το σύνολο των εμπορευμάτων.

Γενικά, η ανοδική τροχιά των εμπορευμάτων τα τελευταία 5 χρόνια συντηρήθηκε από την ισχυρή ανάπτυξη των αναδυόμενων αγορών, από τις κερδοσκοπικές τοποθετήσεις πολλών επενδυτών που θέλησαν να αποκομίσουν κέρδη από την άνοδο, αλλά και από την έκδοση αρκετών ETFs, για τα οποία δεσμεύεται αντίστοιχη ποσότητα του φυσικού προϊόντος.

Για ορισμένους αναλυτές ο μακροπρόθεσμος κύκλος ανόδου των εμπορευμάτων δεν έχει τελειώσει, καθώς η ανάπτυξη των αναδυόμενων χωρών, με πρωταγωνίστριες την Κίνα και την Ινδία, θα συνεχίσει να κινείται με υψηλούς ρυθμούς, επομένως η ζήτηση των πρώτων υλών θα παραμείνει ισχυρή.

Γι’ αυτόν τον λόγο εκτιμούν πως έχουμε εισέλθει σε έναν πολυετή ανοδικό κύκλο με την πραγματική ζήτηση να αποτελεί σημαντική παράμετρο διαμόρφωσης των τιμών. Ωστόσο, θα πρέπει να περιμένουμε, υποστηρίζουν, σημαντική μεταβλητότητα στις τιμές, ιδιαίτερα των εμπορευμάτων που έχουν παρουσιάσει απότομες διακυμάνσεις.

Το πρώτο τρίμηνο του 2007 ”πρωταθλητής” των αποδόσεων αναδείχτηκε το νικέλιο με άνοδο 37,40%, ενώ ακολούθησαν το ουράνιο (+31,94%), το φυσικό αέριο (22,72%) και το κακάο (19,45%). Κέρδη 14,15% σημείωσε ο μόλυβδος, 9,15% ο χαλκός και 7,90% το πετρέλαιο.

Όλα τα πολύτιμα μέταλλα κινούνται ανοδικά, ενώ από τα βιομηχανικά μέταλλα, τις μεγαλύτερες απώλειες σημείωσε ο ψευδάργυρος. Στα αγροτικά προϊόντα, ζάχαρη, καφές και σιτάρι σημειώνουν τη μεγαλύτερη πτώση.

Τα τμήματα εμπορευμάτων των μεγάλων επενδυτικών τραπεζών συνεχίζουν να ευνοούν τα πολύτιμα μέταλλα (κυρίως τον χρυσό, τον άργυρο και το παλλάδιο), παρά τα βιομηχανικά, με εξαίρεση το νικέλιο, ενώ ο χαλκός προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ των περιορισμένων αποθεμάτων, της αύξησης στη ζήτηση από την Κίνα και των δυσμενών στοιχείων από την αγορά ακινήτων.

Πάντως, αρκετοί αναλυτές έχουν ενισχύσει τις προβλέψεις τους για τη μέση τιμή του μετάλλου το 2007. Επίσης ανοδικά αναμένεται να κινηθούν ορισμένα αγροτικά προϊόντα, ενώ από τον τομέα της ενέργειας έμφαση θα πρέπει να δοθεί στο ουράνιο.

Σταθερό το πετρέλαιο

Η κλιμάκωση της κρίσης στο Ιράν και ο γεωπολιτικός κίνδυνος ενίσχυσαν τις τιμές του ”μαύρου χρυσού”, ενώ εκτιμάται πως βραχυπρόθεσμα, ακόμη και αν η ιρανική κρίση παρουσιάσει ύφεση, οι τιμές δεν θα καταρρεύσουν. Η μέση εκτίμηση των τμημάτων ανάλυσης εμπορευμάτων δίνει μέση τιμή για το 2007 στα 61 δολ. το βαρέλι.

Ακόμα, η ισχυρή παγκόσμια ζήτηση, η επιδείνωση των καιρικών συνθηκών, η μείωση της παραγωγής από τον ΟΠΕΚ και η κλιμάκωση της έντασης στο Ιράν ενίσχυσαν τις τιμές του ”μαύρου χρυσού”, σημειώνει η Morgan Stanley.

Τα ερωτήματα σήμερα αφορούν στο κατά πόσο το άλμα στις τιμές αποτελεί επανάληψη της ανόδου τον Μάρτιο του 2006, στο αν (δεδομένης και της πιο αδύναμης ανάπτυξης στις ΗΠΑ) θα επηρεαστεί ο Αμερικανός καταναλωτής και επίσης στο κατά πόσο μία πιο αδύναμη ανάπτυξη στις ΗΠΑ και μία μείωση του ρυθμού ανάπτυξης στην Κίνα θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις τιμές κάτω από τα 60 δολ. σύντομα.

Κατά τη Morgan Stanley, όλα τα παραπάνω είναι προσωρινά. Τα σημερινά στοιχεία, δεδομένης της καλής πορείας της Ασίας (με την Κίνα, που συνεισφέρει κατά το 1/3 στην αύξηση της ζήτησης πετρελαίου, να σημειώνει υψηλούς ρυθμούς) και της Ευρώπης, δείχνουν ότι η παγκόσμια ανάπτυξη διατηρείται σε υψηλά επίπεδα, τα προβλήματα στη μεταφορά και τη διύλιση αποκαθίστανται και ο ΟΠΕΚ ενδεχομένως να προχωρούσε ακόμη και σε αύξηση της παραγωγής, εάν κάτι πήγαινε στραβά.

Κατά συνέπεια, η αμερικανική επενδυτική τράπεζα περιμένει οι τιμές του ”μαύρου χρυσού” να κυμαίνονται μεταξύ των 50 - 60 δολ. το βαρέλι για το brent τους επόμενους 18 μήνες. Η Morgan Stanley δεν αλλάζει την τιμή-στόχο για το πετρέλαιο των 55 δολ. το βαρέλι το 2008, ενώ σημειώνει πως ούτε οι μεγάλοι παίκτες επιθυμούν σημαντική άνοδο των τιμών.

Φοβούνται τις εναλλακτικές πηγές

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Σαουδική Αραβία -η μόνη που μπορεί να επηρεάσει τη διαμόρφωση των τιμών- μαζί με το Ιράν δεν επιθυμεί υψηλές τιμές στον ”μαύρο χρυσό”. Όχι γιατί φοβάται σημαντικά τον παράγοντα ανάπτυξη (η μείωσή της θα μπορούσε να περιορίσει τη ζήτηση), καθώς η παγκόσμια οικονομία είναι πλέον ανθεκτικότερη στην άνοδο των τιμών απ’ ό,τι 30 χρόνια πριν, αλλά γιατί φοβάται μετατόπιση της ζήτησης σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας.

Με τις τιμές π.χ. στα 80 δολ. το βαρέλι θα αυξηθούν οι επενδύσεις σε εναλλακτικές ενεργειακές πηγές, κάτι που σημαίνει ότι θα μειωθεί η ζήτηση για το χρυσοφόρο προϊόν. Η αμερικανική τράπεζα θεωρεί πως το παραπάνω αποτελεί και την πεποίθηση του βασιλιά της χώρας Abdullah, ο οποίος φοβάται πως τέτοιες εξελίξεις ενδεχομένως θα μπορούσαν να σκοτώσουν τη ”χρυσοφόρο χήνα”.

Η Deutsche Bank, από την πλευρά της, πιστεύει ότι ο ΟΠΕΚ θα πετύχει τελικά τον έλεγχο των τιμών και αυτές θα διαμορφωθούν σε μέσα επίπεδα στα 61 δολ. το βαρέλι για το brent, ενώ η UBS βλέπει τις τιμές στα 60 δολ. το βαρέλι για το 2007.

Με βάση τις εκτιμήσεις της, η δίκαιη αξία του ”μαύρου χρυσού” βρίσκεται στα 45 δολ. το βαρέλι, αλλά κάτι τέτοιο εξαιτίας των συνθηκών της αγοράς δεν μπορεί να λάβει χώρα πριν από την περίοδο 2008 - 2010.

Στο πίσω μέρος του μυαλού των αναλυτών εμπορευμάτων, πάντως, υπάρχει πάντα και το ”καυτό σενάριο” που αφορά σε μια ενδεχόμενη σύγκρουση στο Ιράν που θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και στο κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, όπως το 1979, γεγονός που σημαίνει πως 15 εκατ. βαρέλια πετρελαίου την ημέρα θα αποσύρονταν από την παγκόσμια αγορά οδηγώντας τις τιμές του πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι.

Στον τομέα της ενέργειας, πάντως, πρώτη επιλογή των τμημάτων εμπορευμάτων είναι το ουράνιο, το οποίο έπειτα από κέρδη 100% πέρυσι αναμένεται να βρεθεί στα 92 δολ. ανά λίβρα το 2007 και στα 100 δολ. ανά λίβρα το 2008 σε μέσα επίπεδα.

Πρωταγωνιστής το νικέλιο

Η βασική οικονομική θεωρία περί ανόδου της τιμής των προϊόντων σε χρονικά διαστήματα κατά τα οποία παρατηρείται χαμηλή προσφορά μετέτρεψε από τα βιομηχανικά μέταλλα το νικέλιο σε αγαθό που προσέφερε σημαντικές αποδόσεις τα τελευταία χρόνια. Τα κέρδη του μετάλλου το 2004 ανήλθαν στο 105,11%, το 2005 στο 123,19%, το 2006 στο 154,03%, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2007 σημείωσε κέρδη 37,40% φθάνοντας σε νέα ιστορικά υψηλά.

Με τα αποθέματα στο χρηματιστήριο μετάλλων του Λονδίνου να βρίσκονται σε οριακά επίπεδα, δεν είναι να απορεί κανείς γιατί το μέταλλο παραμένει το αγαπημένο των επενδυτών, τη στιγμή μάλιστα που οι επιθετικές αγορές από αντισταθμιστικά ταμεία (hedge funds) συνεχίζονται.

Η Deutsche Bank υπολογίζει το έλλειμμα στην αγορά στους 39.000 τόνους σήμερα, έναντι πλεονάσματος 25.000 τόνων το προηγούμενο έτος, ενώ περιμένει αύξηση σε μέσα επίπεδα της τιμής του νικελίου κατά 23% υψηλότερα σε σχέση με πέρυσι.

Με δεδομένο ότι τα αποθέματα αναμένεται να παραμείνουν χαμηλά έως τους τελευταίους μήνες του 2008 και με την αγορά να παραμένει ελλειμματική για μεγάλο διάστημα, το νικέλιο προβλέπεται ότι θα εξακολουθήσει να είναι η συμπάθεια των παικτών στις αγορές εμπορευμάτων από τον τομέα των βιομηχανικών μετάλλων.

Ύστερα από κέρδη 125,6% πέρυσι, οι κίνδυνοι στον τομέα της προσφοράς και της ζήτησης αυξάνονται για τον ψευδάργυρο για τα επόμενα τρία έτη, κάτι που αποτυπώθηκε ήδη στις τιμές το πρώτο διάστημα του 2007.

Σε αντίθεση με την περίπτωση του νικελίου, δεν παρουσιάστηκαν αξιοσημείωτα προβλήματα στην πλευρά της παραγωγής. Η φυσική ζήτηση εμφανίστηκε μειωμένη λόγω των δυσμενών συνθηκών στην αγορά κατοικίας των ΗΠΑ και των μειωμένων εισαγωγών από την Κίνα.

Η δυναμική της ζήτησης από την πλευρά της Κίνας -η οποία αύξησε το τελευταίο διάστημα τις εισαγωγές της κατά 44%- πιστεύεται ότι θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό και την πορεία της τιμής του χαλκού που τον περασμένο μήνα βρέθηκε σε χαμηλό 11 μηνών στο χρηματιστήριο μετάλλων του Λονδίνου.

Η διεθνής επιτροπή χαλκού εκτιμά πως η παγκόσμια παραγωγή επεξεργασμένου χαλκού θα αυξηθεί κατά 3,8% το 2007, ενώ η ζήτηση θα αυξηθεί κατά 4,2% με το πλεόνασμα αποθεμάτων να διαμορφώνεται στους 176 χιλ. τόνους, δηλαδή στο 1% της παγκόσμιας παραγωγής. Το τελευταίο διάστημα αρκετές επενδυτικές τράπεζες αναθεώρησαν ανοδικά τις εκτιμήσεις τους για την τιμή του μετάλλου.

Η αναφορά της Κίνας για μείωση της παραγωγής ενίσχυσε επίσης την τιμή του αλουμινίου η οποία υποβοηθήθηκε και από την αποφυγή χρεοκοπίας του αντισταθμιστικού ταμείου Red kite Metals. Τα διαθέσιμα αποθέματα αλουμινίου στο χρηματιστήριο μετάλλων του Λονδίνου πιστεύεται ότι θα καθορίσουν την πορεία και τις διακυμάνσεις των τιμών.

Οι συνθήκες στον τομέα της ζήτησης από την Κίνα, και συνολικότερα από την Ασία, αναμένεται να καθορίσουν τις τιμές των χαλυβουργικών το τρέχον έτος.

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 472 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 5-10/4/2007.

*** Οι σχετικοί πίνακες για τα εμπορεύματα δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη: ”Συνοδευτικό Υλικό”.