του Απόστολου Λακασά

Τι συμβαίνει με την Κίνα; Η απόφαση της κυβέρνησης της χώρας να διαφοροποιήσει τις επενδύσεις των συναλλαγματικών αποθεμάτων της κρύβει την πρόθεσή της για ενίσχυση του γουάν; Πόσο θα πληγεί η αμερικανική οικονομία, στην οποία είναι τώρα επενδεδυμένα τα περισσότερα αποθέματα; Μήπως ο τρόπος διαχείρισης των αποθεμάτων αποτελέσει ”όχημα” για τις πολιτικές και οικονομικές φιλοδοξίες της Κίνας;

Ήδη αναλυτές εκτιμούν ότι δύσκολα θα μπορέσει να υπάρξει άμυνα στις επιδιώξεις μιας χώρας με συναλλαγματικά αποθέματα 1 τρισ. δολαρίων. Οι πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν ότι οι πρώτες επενδύσεις θα γίνουν στους τομείς της τεχνολογίας, της ενέργειας και των βασικών πρώτων υλών.

Ειδικότερα, προβληματισμό εγείρει και η απόφαση της Κίνας να συστήσει επενδυτική εταιρεία για να εκμεταλλευτεί τα συναλλαγματικά της αποθέματα περί το 1 τρισ. δολάρια. Σύμφωνα με τις σχετικές ανακοινώσεις, η εταιρεία θα ελέγχεται σε υπουργικό επίπεδο και θα αναπτυχθεί στα πρότυπα του κρατικού επενδυτικού ομίλου της Σιγκαπούρης, Temasek.

Η εταιρεία θα έχει καταρχήν υπό διαχείριση περί τα 200 δισ. δολάρια με στόχο φυσικά τη μεγιστοποίηση του κόστους, κάτι που δεν πετυχαίνει έως τώρα, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των κινεζικών συναλλαγματικών αποθεμάτων είναι επενδεδυμένο σε αμερικανικά κυβερνητικά ομόλογα, τα οποία είναι χαμηλών αποδόσεων.

Μάλιστα, πέρυσι η Κεντρική Τράπεζα της χώρας είχε απώλειες εξαιτίας των συναλλαγματικών διακυμάνσεων και κυρίως της ενίσχυσης του γουάν. Έτσι υπάρχουν αναλυτές που θεωρούν ότι η κυβέρνηση μέσω της διαφοροποίησης των επενδύσεών της προετοιμάζεται να προχωρήσει και σε ενίσχυση του νομίσματός της.

Από την άλλη, όμως, οι αναλυτές δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τα προβλήματα που μπορούν να δημιουργηθούν στην αμερικανική οικονομία από τη δραστική διαφοροποίηση των επενδύσεων των συναλλαγματικών διαθεσίμων της Κίνας.

Και αυτό διότι μια τέτοια αλλαγή θα έχει ευρύτερες επιπτώσεις στην πολιτική των επενδύσεων σε αμερικανικά ομόλογα, στις πωλήσεις των οποίων προσβλέπει η αμερικανική κυβέρνηση στην προσπάθειά της να χρηματοδοτήσει το τεράστιο δημόσιο έλλειμμα των ΗΠΑ.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά αναλυτής της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας JP Μorgan, οι ανησυχίες συνίστανται στο γεγονός ότι η αλλαγή στον τρόπο διαχείρισης των ξένων συναλλαγματικών αποθεμάτων θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό και τις ροές προς τις αγορές.

Πάντως δεν λείπουν και όσοι αισιοδοξούν στηριζόμενοι στην... πληθωρικότητα της Κίνας.

Τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας αυξάνονται με ρυθμούς της τάξης των 20 εκατ. δολ. τον μήνα. Έτσι όλες οι επενδύσεις έχουν... θέση σε μια ”πίτα” που μεγαλώνει με τόσο γρήγορους ρυθμούς.

Οι προτεραιότητες για τις εξαγορές

Με τη συνδρομή της κυβέρνησης οι κινεζικές εταιρείες έχουν αρχίσει να δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων. Οι τελευταίες κινήσεις δείχνουν ότι η Κίνα έχει θέσει τέσσερις τομείς προτεραιότητας.

Πρόκειται για εταιρείες υποδομών (που θα προωθήσουν την εξαγωγή εργαλείων και εξοπλισμού), για κέντρα έρευνας και ανάπτυξης (που θα στηρίξουν τα τεχνολογικά άλματα της χώρας), για εταιρείες με ισχυρό μάνατζμεντ (που θα βοηθήσουν τις κινεζικές να αναπτύξουν ισχυρά brands) και τέλος για εταιρείες πρώτων υλών και ενέργειας (για να καλυφθεί η υψηλή ζήτηση της χώρας).

Παράλληλα, στο πλαίσιο της ισχυρής εσωτερικής ανάπτυξης ευνοούνται οι τομείς του real estate και του λιανεμπορίου. Οι τομείς αυτοί ευνοούνται και από την εσωτερική ανάπτυξη που θα δημιουργήσει η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων από το Πεκίνο το 2008. Στόχος της κυβέρνησης είναι να ”περάσει” την ανάπτυξη όχι μόνο στα αστικά κέντρα των ανατολικών περιφερειών, αλλά και στις δυτικές περιφέρειες που μειονεκτούν.

Πιθανές νέες ρευστοποιήσεις στο χρηματιστήριο

Πολλοί αναλυτές κάνουν λόγο για ”το μετέωρο βήμα της Κίνας”, θεωρώντας ότι η πρόσφατη χρηματιστηριακή πτώση στις διεθνείς αγορές που ξεκίνησε από τη νέα οικονομική υπερδύναμη οφείλεται στις αδυναμίες του οικονομικού συστήματος της χώρας να υιοθετήσει τα δυτικά οικονομικά πρότυπα. Αυτό εκτιμάται ότι μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη περισσότερες ρευστοποιήσεις κατά τους προσεχείς μήνες, οι οποίες θα προκαλέσουν προβλήματα για μία ακόμη φορά στις δυτικές αγορές.

Ειδικότερα, μετά την εκρηκτική -τους τελευταίους είκοσι μήνες- άνοδο του κινεζικού χρηματιστηρίου, πολλοί μεγαλοεπενδυτές προχώρησαν σε μαζικές πωλήσεις μετοχών.

Όμως επειδή οι θεσμικοί επενδυτές είναι τις περισσότερες φορές οι βασικοί μέτοχοι στις κινεζικές εταιρείες, ακόμη και οι πωλήσεις μικρών πακέτων μετοχών μπορούν να προκαλέσουν κλυδωνισμούς στις τιμές, που θα λειτουργήσουν υπό τη μορφή ντόμινο.

Είναι ενδεικτικό ότι η ”Wall Street Journal” τονίζει πως ελάχιστοι πρόσεξαν ότι πριν από το πρόσφατο κινεζικό κραχ είχαν γίνει ανακοινώσεις μεγαλοεπενδυτών για μαζικές πωλήσεις μετοχικών πακέτων.

Βέβαια, σαφής στόχος της Κίνας είναι να αποτρέψει τα όποια προβλήματα σε ένα ”άπειρο” επενδυτικά κοινό, τα οποία θα μπορούσαν να πλήξουν την κατανάλωση, να επηρεάσουν την εμπιστοσύνη σε μια δυναμικά αναπτυσσόμενη μεσαία τάξη και ευρύτερα να προκαλέσουν ρήγματα στην κοινωνική συνοχή.

Όμως, έχει αργήσει. Είναι ενδεικτικό ότι τώρα μόλις η κινεζική κυβέρνηση άρχισε να... τρέχει και αποφάσισε ότι από την 1η Μαΐου θα ισχύσουν μέτρα με στόχο τη δημιουργία ομάδας κρούσης για την πάταξη του χρηματιστηριακού εγκλήματος.

Μεταξύ αυτών είναι η κατάργηση του ”αέρα” για την αγορά των μετοχών, ο έλεγχος του ”πόθεν έσχες” των επενδυτών, η πιστοποίηση των στελεχών των χρηματιστηριακών οίκων, η επιβολή πλαφόν στον αριθμό των χρηματιστηριακών εταιρειών και η ενημέρωση των επενδυτών για τους κινδύνους που εγκυμονεί η κάθε συναλλαγή τους.

Το πρόβλημα είναι ότι η Κίνα δεν έχει καταφέρει να σταθεροποιήσει τους μηχανισμούς ελέγχου και προστασίας της αγοράς από ανάλογες κινήσεις πανικού, με αποτέλεσμα όλο το σύστημα να είναι ιδιαίτερα ευάλωτο.

Από την άλλη, τα μέτρα που αποφασίστηκαν αφορούν κυρίως στους επενδυτές, αλλά δεν σχετίζονται με τη διάρθρωση και τη λειτουργία του κινεζικού χρηματιστηρίου το οποίο στην ουσία είναι κρατικά ελεγχόμενο.

Υπενθυμίζεται ότι στην Κίνα οι αρχές έχουν διαχωρίσει το καθεστώς ιδιοκτησίας εισηγμένων εταιρειών σε διαπραγματεύσιμες και μη μετοχές, ώστε να διατηρήσει η κυβέρνηση τον έλεγχο των εταιρειών που εισάγονται στο χρηματιστήριο.

Με δεδομένο ότι η πρόσφατη πτώση προκλήθηκε εν μέρει και από την αδυναμία των αρχών να την ελέγξουν κατά την έναρξή της, θεωρείται πολύ πιθανό μια νέα κρίση να ανοίξει πάλι τον ασκό του Αιόλου για τις αγορές της Δύσης...

(αναδημοσίευση από το φύλλο 471 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 30/3-4/4/2007)