του Χρήστου Κίτσιου

Σε ωρολογιακό μηχανισμό για την αξιοπιστία ολόκληρου του συστήματος τείνει να μετεξελιχθεί η υπόθεση γύρω από τις εκδόσεις του δημοσίου χρέους, τα δομημένα ομόλογα και τη διαχείριση της περιουσίας των Ταμείων.

Όλοι όσοι δραστηριοποιούνται ή δραστηριοποιήθηκαν στο παρελθόν στους τομείς των εκδόσεων δημοσίου χρέους και των αγοραπωλησιών ομολόγων για λογαριασμό των Ταμείων γνωρίζουν ότι δεν είναι αγορές για… αγγέλους. Ακριβώς αυτή η γνώση κάνει τους πάντες να... κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα και την ίδια στιγμή τις φήμες για μίζες και συνειδητή κακοδιαχείριση να πολλαπλασιάζονται δηλητηριάζοντας όλη την αγορά.

Η διάχυτη αίσθηση ότι η υπόθεση του ομολόγου πήγε ”καρφωτή” στις Αρχές από συγκεκριμένο ή συγκεκριμένους ”παίκτες” της αγοράς κάνει τη νευρικότητα μεγαλύτερη. Γι’ αυτό και όλοι με μακρινές... σέντρες προσπαθούν να πετάξουν την μπάλα στην αντίπαλη περιοχή ή ακόμη καλύτερα σε άλλο γήπεδο. Μετά τα μαγικά ομόλογα ήρθαν οι μάγοι της... μπάλας.

Από τις Βρυξέλλες ο τσάρος της Οικονομίας υιοθετώντας το αγγλικό στιλ ποδοσφαίρου με σέντρα – γιόμα πέταξε την μπάλα στους ”άπληστους” χρηματιστές που εκμεταλλεύονταν τις ανίδεες διοικήσεις (!!!) των Ταμείων. Αν ακριβολογεί, γνωρίζει ότι κάνει λάθος μια και ελάχιστες χρηματιστηριακές έκαναν συναλλαγές με Ταμεία. Γνωρίζει επίσης ως επί σειρά ετών τομεάρχης Οικονομίας της Ν.Δ. και εν συνεχεία πρώτος τη τάξει υπουργός της κυβέρνησης ότι οι διοικήσεις των Ταμείων μόνο ανίδεες δεν είναι. Είναι όμως εποπτευόμενες και ελεγχόμενες από την κυβέρνηση, άρα αν δεν φταίνε τα Ταμεία και φταίνε οι άπληστοι χρηματιστές μετατίθεται η ευθύνη.

Οι χρηματιστηριακές από την πλευρά τους –όντας εν αμύνη- πετάνε το μπαλάκι στις τράπεζες και στους ξένους. Με επίσημες ανακοινώσεις (!!!) ο Σύνδεσμός τους δείχνει τις τράπεζες και τα ξένα funds ως τους χώρους όπου πρέπει να επεκταθούν –κατ’ ουσία όμως να εστιαστούν- οι έρευνες. Οι χρηματιστές αντιλαμβάνονται τη δήλωση Αλογοσκούφη ως αδιάψευστη πλέον επιβεβαίωση της κυβερνητικής πρόθεσης να ”φορτωθούν” όλα σε αυτούς. Και αυτό επί της ουσίας, πέραν άλλης μιας σπίλωσης, σημαίνει ότι κινδυνεύουν να αποκλειστούν ολοσχερώς από τη νέα μοιρασιά της διαχείρισης της κινητής και ακίνητης περιουσίας των Ταμείων. Και λογικά θα αντιδράσουν. Δεν είναι λίγοι μάλιστα αυτοί που διαβάζουν τη χθεσινή δήλωση Αλογοσκούφη και ως προσπάθεια να μεταθέσει την προσοχή από τις εκδόσεις χρέους και τις συναλλαγές με τελικούς αποδέκτες τα Ταμεία στο θέμα της διαχείρισης των Ταμείων.

Η αλήθεια είναι όμως ότι το μεγάλο θέμα βρίσκεται στις εκδόσεις χρέους. Τα δομημένα ή απλά ομόλογα από μόνα τους δεν είναι κάτι καλό ή κακό. Αποτελούν προϊόν που πρέπει να κρίνεται με βάση τον συνολικό κίνδυνο που αναλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο το οποίο το αγοράζει και βέβαια τα περιθώρια απόδοσής του. Το θέμα τόσο στις εκδόσεις χρέους όσο και στις αγορές ομολόγων από τα Ταμεία είναι οι μίζες σύστασης που λαμβάνουν οι επιτήδειοι με αποτέλεσμα τα Ταμεία να αγοράζουν ακριβότερα αυτό που το Δημόσιο εκδίδει φθηνά. Επομένως είναι θέμα ελέγχου και όχι προϊόντων ή ακόμη περισσότερο… άπληστων χρηματιστών.

Ο μηχανισμός όπως φάνηκε από τις συναλλαγές του ομολόγου–”σπαγγέτι” είναι απλός. Σε μία από τις συναλλαγές ο έχων έτοιμο τον τελικό πελάτη που θα αγοράσει το ομόλογο λαμβάνει προμήθεια σύστασης (!!!) η οποία αναγράφεται σε κάποιες περιπτώσεις και στις συμβάσεις. Εν συνεχεία τα λεφτά της προμήθειας κατετίθεντο μέσω εμβασμάτων σε off shore εταιρίες του προσώπου που βρήκε τον τελικό πελάτη και τα Ταμεία φορτώνονταν τίτλους που θα μπορούσαν να είχαν αγοράσει σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα χωρίς τις προμήθειες των μεσαζόντων.

Αν η προμήθεια σύστασης και μόνο για ένα ομόλογο 12ετούς διάρκειας και ονομαστικής αξίας 280 εκατ. ευρώ έφθασε στα 10 εκατ. ευρώ, φανταστείτε τι περιθώρια προμηθειών υπάρχουν σε αυτή την αγορά των 150 δισ. και των εκδόσεων χρέους ύψους 30 με 35 δισ. ευρώ ετησίως. Στην αγορά κυκλοφορούν πολλά. Και επειδή όλοι υποψιάζονται τον διπλανό τους για την ”καρφωτή”, αρκετά από αυτά που κυκλοφορούν έχουν ίσως ψήγματα αλήθειας. Είναι σαν μηνύματα με άγνωστο αποστολέα και πολλαπλούς παραλήπτες.

Οι μίζες σύστασης όμως είναι το ένα μόνο σκέλος. Το άλλο αφορά στην ανάληψη αναδοχής των εκδόσεων και είναι θέμα που καίει για τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Και εδώ η ιστορία του ομολόγου-”σπαγγέτι” έχει διδακτικό περιεχόμενο. Το Δημόσιο είχε να προχωρήσει σε έκδοση ομολόγου από τον Μάιο του 2006 προκειμένου να κρατήσει το χρέος σε επιτρεπτά, βάσει του σχεδίου εξόδου από την επιτήρηση, επίπεδα.

Το δομημένο ομόλογο των 280 εκατ. ευρώ ήταν το ΠΡΩΤΟ, επομένως, που εκδόθηκε ΕΠΕΙΤΑ από 9 ΟΛΟΚΛΗΡΟΥΣ ΜΗΝΕΣ. Υπήρχαν πολλοί διψασμένοι για εκδόσεις, λένε στην αγορά, και επομένως της έκδοσής του προηγήθηκαν ”τζατζαρίσματα” για την αναδοχή αλλά και υπαρκτή ζήτηση. Τα λεφτά που βγήκαν από τις αγοραπωλησίες ήταν τριπλάσια της μίζας σύστασης και όσοι καίγονται ισχυρίζονται ότι πήραν μόνο τη νόμιμη προμήθεια.

Πού είναι η μπάλα, οέο;