του Απόστολου Λακασά

Aπό τα σκουπίδια μπορεί να βγει... χρυσός. Ένας νέος επιχειρηματικός κλάδος αναδύεται στην Ευρώπη, αφού πολλές ισχυρές βιομηχανίες αναθέτουν σε άλλες επιχειρήσεις τη διαχείριση των σκουπιδιών και των αποβλήτων τους, οι οποίες φτάνουν να παράγουν ακόμη και πετρέλαιο από τα βιομηχανικά απόβλητα.

Ενώ, όμως, ο ευρωπαϊκός κλάδος δίνει υποσχέσεις, την ίδια στιγμή δέχεται τις ”απειλές” του αναπτυσσόμενου κόσμου, όπου το κόστος της διαχείρισης των σκουπιδιών είναι κατά σχεδόν 90% μικρότερο.

Ειδικότερα, υπολογίζεται ότι σε κάθε πολίτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναλογούν περίπου 3,5 τόνοι στερεών απορριμμάτων ετησίως. Με βάση τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι χώρες της Ένωσης παράγουν 1,5 δισ. τόνους σκουπιδιών κάθε χρόνο, εκ των οποίων οι 40 εκατ. τόνοι είναι επικίνδυνα απόβλητα, ενώ άλλοι 700 εκατ. τόνοι είναι γεωργικά απορρίμματα.

Ήδη μπροστά στις αυξανόμενες ποσότητες σκουπιδιών η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητά την υιοθέτηση περισσότερο σύνθετων λύσεων από τον παραδοσιακό ενταφιασμό στη γη. Το πρόβλημα το αντιμετωπίζουν ήδη πολλές χώρες, οι οποίες έχουν φτάσει σε αδιέξοδο λόγω των αυξανόμενων απορριμμάτων τους.

Μεταξύ αυτών είναι και η Ελλάδα, όπου καταγράφεται χρόνια διελκυστίνδα και αναβλητικότητα στη λήψη αποφάσεων, κυρίως λόγω του πολιτικού κόστους.

Αντίθετα, άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν λάβει μέτρα απέναντι σε εκείνους που κατεξοχήν ευθύνονται για το πρόβλημα, τις μεγάλες βιομηχανίες. Ήδη πολλές κυβερνήσεις έχουν επιβάλει φόρο υγειονομικής ταφής στις επιχειρήσεις.

Την ίδια στιγμή όμως και ο επιχειρηματικός κόσμος διαπιστώνει τη... φλέβα χρυσού που αποτελούν η διαχείριση και η ανακύκλωση των απορριμμάτων, από όπου μπορούν να προκύψουν αξιοποιήσιμα μέταλλα και πρώτες ύλες, των οποίων οι τιμές στις διεθνείς αγορές έχουν εκτιναχθεί.

Έτσι, έχουν ήδη συναφθεί οι πρώτες συμφωνίες ισχυρών βιομηχανιών με εταιρείες διαχείρισης απορριμμάτων. Αυτή η νέα επιχειρηματική δραστηριότητα έχει αναπτυχθεί περισσότερο στη Γαλλία, όπου το τμήμα της Αirbus που εδρεύει στη χώρα έχει αναθέσει στην εταιρεία SITA Solving τη διαχείριση των απορριμμάτων του.

Η SITA διαχωρίζει και ανακυκλώνει κάθε υλικό που έχει αυτή τη δυνατότητα, όπως είναι τα μέταλλα, το νερό, το πετρέλαιο και τα χαρτικά. Η εταιρεία ανακυκλώνει το 70% των απορριμμάτων της Αirbus και στοχεύει να αυξήσει το ποσοστό των ανακυκλώσιμων υλικών στο 80%.

Σε αντίστοιχη συμφωνία με τις θυγατρικές της SITA, την Teris και τη Novergie, έχει προχωρήσει η επίσης γαλλική Suez. Η γαλλική εταιρεία κοινής ωφελείας διαθέτει προς διαχείριση περισσότερους από 43 εκατ. τόνους σκουπιδιών κάθε έτος, αφού συλλέγει πάνω από 23 εκατ. τόνους οικιακών σκουπιδιών από τα κέντρα συλλογής και διαχωρισμού που έχει σε όλη τη Γαλλία.

Η επίσης γαλλική Veolia προσφέρει μια ευρεία γκάμα περιβαλλοντικών υπηρεσιών, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η ανακύκλωση και αξιοποίηση σκουπιδιών, η παραγωγή λιπασμάτων από οργανικά απόβλητα, ο υγειονομικός ενταφιασμός των σκουπιδιών κ.ά.

Όμως, εκτός από τη διαχείριση των αποβλήτων τους εντός των συνόρων τους, πολλές χώρες και εταιρείες... εξάγουν το πρόβλημα στα αναπτυσσόμενα κράτη, όπου το κόστος εργασίας είναι πολύ μικρότερο. Πόσο μάλλον όταν οι εξαγωγές αφορούν κυρίως σε επικίνδυνα βιομηχανικά απόβλητα, η διαχείριση των οποίων προκαλεί εντονότατες αντιδράσεις από κατοίκους στις περιοχές όπου εναποτίθενται.

Είναι χαρακτηριστικό ότι όπως υπολογίζεται κάθε χρόνο ο βιομηχανικός τομέας παράγει 7,5 εκατ. τόνους βιομηχανικών και χημικών απορριμμάτων. Οι εταιρείες υπό την άδηλη προστασία των κυβερνήσεων εξάγουν τα απόβλητα στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, όπου η διαχείρισή τους κοστίζει πολύ λιγότερο.

Η διαχείριση ενός κυβικού μέτρου επικίνδυνων αποβλήτων στην Ευρώπη κοστίζει από 400 έως 680 δολάρια, ενώ στην Αφρική απαιτείται το ένα δέκατο των παραπάνω τιμών...

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 469 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 16-20/3/2007.