του Στέφανου Κοτζαμάνη

Ενα από τα ισχυρότερα growth stories της δεκαετίας του 1990 ”ξεφούσκωσε”, και μάλιστα πριν από τρία περίπου χρόνια κινδύνευσαν σημαντικά από προβλήματα επιδόσεων και ρευστότητας ακόμη και πολλές από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου. Ο κ. Αριστείδης Μπελλές -ο βασικός μέτοχος του Νηρέα- ήταν από τους ελάχιστους που συνέχισαν να υποστηρίζουν, ακόμη και τότε, τις τεράστιες προοπτικές του κλάδου και όπως φαίνεται δικαιώθηκε.

Όχι μόνο γιατί όταν ο αριθμός των ελληνικών εταιρειών του κλάδου -μέσω συγχωνεύσεων και εξαγορών- μειώθηκε στο μισό τα κέρδη πολλαπλασιάστηκαν, αλλά και γιατί σήμερα οι ιχθυοκαλλιέργειες αποτελούν τον δεύτερο σε μέγεθος εξαγωγικό κλάδο της πρωτογενούς παραγωγής, μετά το βαμβάκι.

Οι εξελίξεις αυτές επέδρασαν και στις τιμές των μετοχών στη Σοφοκλέους. Κατά την τελευταία διετία η μετοχή του Νηρέα έχει κερδίσει 236%, των Ιχθυοτροφείων Σελόντα 335%, των Ελληνικών Ιχθυοκαλλιεργειών 60% (μετά και την πρόσφατη καταβύθιση της μετοχής), του Δία 383% κ.ά. ”Κι είμαστε ακόμη στην αρχή”, δήλωσε βασικός μέτοχος εισηγμένης εταιρείας, θέλοντας να τονίσει τις προοπτικές του κλάδου. Και δεν φαίνεται να είναι ο μόνος που πιστεύει κάτι τέτοιο. Τα business plans των περισσότερων εταιρειών είναι εξίσου αισιόδοξα και περίπου αντιγράφουν το ένα το άλλο:

* Όλα μιλούν για αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας, μέσω εξαγορών, αλλά και μέσα από τη δημιουργία νέων μονάδων.

* Όλα σχεδόν μιλούν για χρήση της τεχνολογίας, προκειμένου να παράγονται μεγαλύτερα ψάρια σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα.

* Όλα σχεδόν αναφέρονται σε περαιτέρω καθετοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας, είτε προς την παραγωγή ιχθυοτροφών είτε/και προς τη φιλετοποίηση.

Και φυσικά, όπως γινόταν και κατά τη δεκαετία του 1990, όλοι μιλούν για νέα είδη ψαριών, πέρα από την τσιπούρα και το λαβράκι, που θα μπορούσαν να αυξήσουν δραστικά τις οικονομικές επιδόσεις των εταιρειών.

Εκτίναξη κερδών, ”χρυσοφόρες” μετοχές

Ο Νηρέας, ο leader του κλάδου, ο οποίος σχεδιάζει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου 25 εκατ. ευρώ, προβλέπει ότι φέτος θα αυξήσει τις πωλήσεις του από τα 161,5 στα 230 εκατ. ευρώ και τα προ φόρων κέρδη του από τα 15 στα 25 εκατ. ευρώ (+66%)!

Σύμφωνα μάλιστα με ανάλυση της Κύκλος Χρηματιστηριακή (που μάλιστα είχε εκπονηθεί πριν από την ανακοίνωση της εξαγοράς της Kego), ο όμιλος Νηρέα προβλέπεται να σημειώσει το 2010 κέρδη προ φόρων και τόκων 37,9 εκατ., έναντι μόλις 17,8 εκατ. ευρώ της αντίστοιχης επίδοσης κατά το 2006!

Αντίστοιχα φιλόδοξες είναι και οι προβλέψεις των άλλων εταιρειών. Οι Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες, για παράδειγμα, για το 2011 προβλέπουν άνοδο πωλήσεων από τα 50 εκατ. το 2006 στα 104,5 εκατ. και εκτίναξη κερδών από τα 2,35 στα 18,2 εκατ. ευρώ (+674%)!

Τα Ιχθυοτροφεία Σελόντα προβλέπουν στο τριετές επιχειρηματικό τους σχέδιο μέση ετήσια άνοδο παραγωγής και προσφοράς 26%. Σύμφωνα μάλιστα με ανάλυση της VRS (Αύγουστος 2006), για το έτος 2010 προβλέπεται κύκλος εργασιών 126,8 εκατ. ευρώ (έναντι 45 εκατ. το 2005) και προ φόρων κέρδη 19,1 εκατ. έναντι των 5,5 εκατ. του 2005.

Αν λοιπόν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις των εταιρειών, τότε είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι μετοχές τους θα αποβούν ”χρυσοφόρες”. Έτσι, αν οι Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες επιτύχουν το business plan τους, τότε η μετοχή τους το 2011 θα διαπραγματεύεται με δείκτη P/E χαμηλότερο του 2,5!

Με βάση τα προβλεπόμενα κέρδη του 2007, το P/E του Νηρέα υπολογίζεται κάπου στο 10 - 12 (αν συνυπολογίσει κάποιος φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας), ενώ αν υπολογίσει τον δείκτη με κέρδη των επόμενων ετών, τότε η τιμή μειώνεται σε επίπεδα σαφώς χαμηλότερα του 10.

Ανάλογα είναι τα συμπεράσματα σε ό,τι αφορά τον δείκτη P/E και για τα Ιχθυοτροφεία Σελόντα, στον βαθμό φυσικά που θα επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις των αναλυτών.

Ο συνήγορος του διαβόλου

Τι θα μπορούσε, ωστόσο, να διακόψει τον φρενήρη ανοδικό ρυθμό των ελληνικών ιχθυοκαλλιεργειών, με δεδομένο το συγκριτικό πλεονέκτημα των ζεστών ελληνικών νερών (και των τουρκικών) και της σταδιακής υποκατάστασης της ελεύθερης αλιείας από τις ιχθυοκαλλιέργειες;

Ενδεχομένως, η δραματική αύξηση της προσφοράς, καθώς μέχρι το 2011 η μεσογειακή παραγωγή αναμένεται να έχει αυξηθεί κατά 50%, λόγω των νέων μονάδων που θα δημιουργηθούν, αλλά και των παχύτερων ψαριών που θα προκύπτουν μέσα από την εκμετάλλευση των ερευνητικών προγραμμάτων. Θα υπάρξει αγορά ικανή να απορροφήσει τόσο μεγάλη αύξηση της προσφοράς και, αν γίνει αυτό, οι τιμές θα καταφέρουν να παραμείνουν στα τρέχοντα επίπεδα;

Παρά το τόσο εύλογο αυτό ερώτημα, οι παράγοντες του κλάδου δεν δείχνουν να ανησυχούν ότι θα επαναληφθεί αυτό που συνέβη κατά την περίοδο 2000 - 2003, όταν οι τιμές είχαν κατρακυλήσει. Σήμερα, λένε, η προσφορά έχει συγκεντρωθεί σε λίγες μεγάλες δυνάμεις και αυτό θα συνεχίσει να γίνεται και κατά τα επόμενα χρόνια. Με βάση τα στοιχεία του 2006, οι πέντε εισηγμένες εταιρείες του κλάδου στη Σοφοκλέους (Νηρέας, Σελόντα, ΕΛΙΧΘ, Δίας, Γαλαξίδι) παράγουν το 37,5% του γόνου στη Μεσόγειο και το 26,5% των ψαριών της περιοχής!

Οι υπόλοιπες ελληνικές εταιρείες παράγουν ένα 15,6% επιπλέον του γόνου στη Μεσόγειο και ένα 23,5% επιπλέον των ψαριών! Δηλαδή, οι ιχθυοκαλλιέργειες της Μεσογείου όχι μόνο φαίνονται να αποτελούν ελληνική υπόθεση, αλλά και σε πολύ σημαντικό βαθμό ελέγχονται από τις πέντε εισηγμένες της Σοφοκλέους. Το αν τελικά η αυξημένη παραγωγή θα ρίξει και τις τιμές θα το δείξει το μέλλον.

Η θέση της Περσέας

Η έντονη κινητικότητα που επικρατεί στον κλάδο δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει και τον χώρο της παραγωγής ιχθυοτροφών, καθώς αυτές αποτελούν και το σημαντικότερο τμήμα του κόστους. Ο Νηρέας, λοιπόν, πέρα από τη δική του μονάδα στην Πάτρα (πρώην Feedus) απέκτησε και τη μονάδα της Kego, ενώ σχεδιάζει και αντίστοιχη επένδυση στην Τουρκία.

Υπό αυτά τα δεδομένα, είναι αμφίβολο αν θα συνεχίσει να προμηθεύεται σε βάθος χρόνου τόσο υψηλές ποσότητες από τον (εισηγμένο στη Σοφοκλέους) Περσέα, ο οποίος με τη σειρά του θα πρέπει να αναζητήσει αλλού την πελατεία του. Παρά τη διαφαινόμενη δυσκολία, ο Περσέας δικαιούται να ελπίζει σε ”καλύτερες μέρες”, λόγω βέβαια και της ανοδικής πορείας του κλάδου των ιχθυοκαλλιεργειών.

Μονάδα παραγωγής ιχθυοτροφών σχεδιάζουν να αποκτήσουν και οι Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες. Η εισηγμένη διαπραγματεύεται με δύο εταιρείες. Αν οι συζητήσεις αυτές δεν καταλήξουν σε αποτέλεσμα, τότε είτε θα βολιδοσκοπηθούν άλλες εταιρείες, είτε η εισηγμένη θα προχωρήσει στη δημιουργία δικής της μονάδας παραγωγής ιχθυοτροφών μέσα στο 2008.

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 463 της εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 2-6/2/07.