BBG: Ποιο λάθος δεν πρέπει να κάνει ο Σαμαράς

«Μην πιέσεις πολύ δημοσίως κατά τη διάρκεια της προεδρίας σου στην Ευρωπαϊκή Ένωση για μια καλύτερη συμφωνία διάσωσης», είναι η συμβουλή που δίνουν στον Αντώνη Σαμαρά βετεράνοι της ευρωπαϊκής προεδρίας.

Σύμφωνα με το Bloomberg, ο κ. Σαμαράς έχει δύο στόχους για το πρώτο εξάμηνο του 2014, περίοδος όπου η Ελλάδα αναλαμβάνει την προεδρία της Ε.Ε.: να εξασφαλίσει ελάφρυνση του χρέους της χώρας και να διατηρήσει την ασταθή κυβέρνησή του στην εξουσία.

Ο καλύτερος τρόπος για να το κάνει αυτό θα είναι να παίξει τον «ουδέτερο μεσολαβητή» σε ό,τι αφορά τη λήψη αποφάσεων της Ε.Ε. και όχι να πιέσει ώστε να περάσει η ελληνική εθνική ατζέντα, λέει η Lucinda Creighton, η οποία ως υπουργός ευρωπαϊκών υποθέσεων της Ιρλανδίας βοήθησε στην καθοδήγηση της ιρλανδικής προεδρίας της Ε.Ε. το πρώτο εξάμηνο του 2013.

«Αν έρθεις με τα όπλα προτεταμένα, μιλώντας μόνο για τις εθνικές σου προτεραιότητες, τότε δεν θα μπορέσεις να δημιουργήσεις έναν συνασπισμό στήριξης», σημείωσε η κ. Creighton μιλώντας στο Bloomberg πριν από τη σύνοδο κορυφής που γίνεται σήμερα στις Βρυξέλλες. «Η Ε.Ε. χρειάζεται πολύ λεπτές ισορροπίες διπλωματίας και λεπτότητας».

Η Ιρλανδία βοήθησε ώστε να υπάρξει συμφωνία για τον επταετή προϋπολογισμό του μπλοκ κατά τη διάρκεια της προεδρίας της. Αυτήν την εβδομάδα έγινε η πρώτη χώρα που βγήκε από το μνημόνιο, κι οι Ευρωπαίοι ηγέτες χαρακτηρίζουν την περίπτωση success story στη διαχείριση κρίσης.

Αντίθετο ήταν το παράδειγμα της Κύπρου, η οποία είχε την προεδρία της Ε.Ε. πέρυσι. Ο πρόεδρος της χώρας Δημήτρης Χριστόφιας χρησιμοποίησε την προεδρία για να καθυστερήσει τη λήψη απόφασης για το χρέος και τις τράπεζες της Κύπρου, ρίχνοντας στον διάδοχό του την ευθύνη για τη φετινή διάσωση της Μεγαλονήσου.

Η χώρα που αναλαμβάνει την προεδρία της Ε.Ε. φιλοξενεί υπουργικές συνεδριάσεις και καθοδηγεί τις διαπραγματεύσεις σε διάφορα ζητήματα, όπως οι κανόνες για τον τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, οι αγροτικές επιδοτήσεις, το ωράριο εργασίας των οδηγών φορτηγών μέχρι τα όρια ρύπανσης από οχήματα. Η διαμεσολάβηση για την επίτευξη τελικής συμφωνίας σε ό,τι αφορά τους κανόνες για τη διάλυση τραπεζών θα βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας της Ελλάδας.

Αποφεύγοντας τον... πειρασμό

«Πάντα υπάρχει ο πειρασμός να προωθήσεις τη δική σου πολιτική», δήλωσε ο Linas Linkevicius, υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, η οποία τερματίζει αυτήν την εβδομάδα την προεδρία της στην Ε.Ε. «Δεν εκθέσαμε τα εθνικά μας συμφέροντα, προσπαθήσαμε να είμαστε οι ουδέτεροι μεσολαβητές».

Η Ελλάδα, σύμφωνα με το Bloomberg, σχεδιάζει μια «σπαρτιατική» προεδρία, προϋπολογίζοντας 50 εκατ. ευρώ για τη φιλοξενία συνεδριάσεων και για τη διεξαγωγή πολιτιστικών εκδηλώσεων (η Ιρλανδία είχε ξοδέψει 51 εκατ.). Οι επίσημοι επισκέπτες ταξίδευαν σε όλη τη χώρα και στα νησιά του Αιγαίου στην τελευταία προεδρία της Ελλάδας στην Ε.Ε., το 2003. Αυτήν τη φορά, όμως, σχεδόν όλες οι συνεδριάσεις θα γίνουν στην Αθήνα.

«Θα προσπαθήσουμε να έχουμε μια μη δαπανηρή, αλλά αποτελεσματική προεδρία», ανέφερε ο Έλληνας υφυπουργός Εξωτερικών, Δημήτρης Κούρκουλας, σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες χθες. «Λαμβάνουμε πλήρως υπ' όψιν τη σφιχτή οικονομική κατάσταση».

Μόνιμοι αντιπρόσωποι

Βέβαια, οι ευθύνες της προεδρίας της Ε.Ε. έχουν αλλάξει από τότε που είχε αναλάβει για τελευταία φορά η Ελλάδα. Έκτοτε, η διαχείριση της ευρωζώνης και η εξωτερική πολιτική της Ε.Ε. έχουν ανατεθεί σε μόνιμους διορισμένους αντιπροσώπους, και ένας πρόεδρος πλήρους απασχόλησης προεδρεύει των συνόδων κορυφής.

Αυτό που μένει για τον κ. Σαμαρά και το υπουργικό του συμβούλιο είναι να χρησιμοποιήσει τους έξι μήνες για να δείξει πως, μετά τη διάσωση ύψους 240 δισ. ευρώ, και έχοντας φέρει την ευρωζώνη στο χείλος της διάλυσης, η Ελλάδα γυρίζει σελίδα, σε επίπεδο οικονομίας.

Και στις δύο περιπτώσεις, η Ελλάδα έχει πολύ δρόμο μπροστά της. Η ανεργία βρίσκεται στο 27,4% και μετά από έξι χρόνια ύφεσης η οικονομία της θα εμφανίσει ρυθμό ανάπτυξης μόλις 0,6% το 2014, με βάση τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αποτελεί ανοικτό ερώτημα εάν η Ελλάδα θα καταφέρει ποτέ να αποπληρώσει όλο το χρέος της, το οποίο εκτιμάται στο 176% του ΑΕΠ και το οποίο χρωστά κυρίως σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και στο ΔΝΤ.

Πολιτικά, ο Α. Σαμαράς προεδρεύει ενός δικομματικού συνασπισμού με πλειοψηφία μόλις τεσσάρων εδρών στη Βουλή και με συνεχείς επιθέσεις από την αντιπολίτευση, η οποία απορρίπτει τις περικοπές στον προϋπολογισμό που απαιτούν οι δανειστές της χώρας.

Πιέζοντας για χαλάρωση της λιτότητας

Ο Σαμαράς έχει προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει την αδυναμία αυτή ως ισχυρό χαρτί, πιέζοντας τους Ευρωπαίους ηγέτες -μεταξύ των οποίων και τη Μέρκελ- να χαλαρώσουν τη λιτότητα για να παραμείνει ανέπαφη η κυβέρνησή του και να αποτρέψει την ανάληψη της εξουσίας από ακραίες και αντιευρωπαϊκές δυνάμεις.

Από τότε που ανέλαβε την εξουσία, στα μέσα του 2012, έχει καταφέρει να εξασφαλίσει παραχωρήσεις από την Ε.Ε. σε διάφορα θέματα, όπως το μέγεθος και τον χρόνο των απολύσεων στο Δημόσιο. Οι τελευταίες ουσιαστικά ακατάπαυστες διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές οδήγησαν στη συρρίκνωση των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων.

Ο κ. Σαμαράς αναλαμβάνει την προεδρία της Ε.Ε. με την Ελλάδα να εμφανίζει πρωτογενές πλεόνασμα, υλοποιώντας τον όρο που είχε τεθεί τον Νοέμβριο του 2012 ώστε να υπάρξει ελάφρυνση χρέους. Ωστόσο, η Ε.Ε. δεν θα επικυρώσει τα ελληνικά στοιχεία πριν από τα τέλη Απριλίου ή τις αρχές Μαΐου, δυσκολεύοντας έτσι την προσπάθειά του να εξασφαλίσει παραχώρηση πριν από τις ευρωεκλογές.

Ο κίνδυνος του ΣΥΡΙΖΑ

Βασικός κίνδυνος για τον Έλληνα πρωθυπουργό είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, που ηγείται των αντιδράσεων κατά της διάσωσης. Με αρχηγό τον Αλέξη Τσίπρα, ο ΣΥΡΙΖΑ βλέπει τις ευρωεκλογές του ερχόμενου Μαΐου ως τρόπο για να εκθέσει την περιορισμένη δημοφιλία του Σαμαρά και να εκβιάσει τη διεξαγωγή νέων εθνικών εκλογών.

Δημοσκόπηση της MRB για λογαριασμό του Real.gr που δημοσιοποιήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου έδινε στον ΣΥΡΙΖΑ προβάδισμα με 22% έναντι του 20,8% που συγκέντρωνε η Ν.Δ. Από αυτήν την άποψη, η Ελλάδα δεν παρεκκλίνει από τα τεκταινόμενα στην Ευρώπη, όπου τα κόμματα διαμαρτυρίας υπολογίζουν σε ενίσχυσή τους στις ευρωεκλογές.

Η πολιτικολογία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η υφεσιακή οικονομία και η ανελέητη πίεση από τους πιστωτές για επώδυνες οικονομικές μεταρρυθμίσεις δημιουργούν πιθανότητες πολιτικού ατυχήματος, σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Εμμανουηλίδη, διευθυντή μελετών του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής στις Βρυξέλλες.

«Είναι μια πολιτικά ασταθής κατάσταση, και ο Σαμαράς χρησιμοποιεί κάθε ευκαιρία για να δείξει ότι αυτός είναι ο άνθρωπος που χαίρει κάποιου βαθμού εμπιστοσύνης από τους Ευρωπίους εταίρους του και ότι έχει πρόσβαση στα κέντρα εξουσίας της Ευρώπης», συμπλήρωσε ο ίδιος.