του Στέφανου Κοτζαμάνη

Οι νέες κινήσεις φορολογικού χαρακτήρα που αναμένονται μπορούν με δυο λόγια να... ανακατέψουν την τράπουλα, δημιουργώντας νέες μετοχικές ευκαιρίες και ενισχύοντας ήδη προϋπάρχουσες.

Τραπεζικοί όμιλοι, ασφαλιστικές εταιρείες, επενδυτικές ακινήτων και εταιρείες άλλων κλάδων φαίνεται να εντάσσονται στους ωφελημένους. Πέραν όμως όλων αυτών, το σίγουρο είναι ότι δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για να διαχυθούν τα όποια οφέλη στο σύνολο του ελληνικού χρηματιστηρίου.

Προς αυτή την κατεύθυνση αναμένεται να επιδράσουν τόσο η σχεδιαζόμενη μείωση του φορολογικού συντελεστή στα θεσμικά χαρτοφυλάκια, όσο και η δρομολογούμενη επίσης αποκλιμάκωση του τέλους που επιβάλλεται στις πωλήσεις μετοχών μέσω του χρηματιστηρίου, από το 0,15% στο 0,1%.

Στα θέματα που εξετάζονται από αρμόδιους φορείς, μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται:

* Η μείωση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή από το 29% για το τρέχον οικονομικό έτος στο 25% το 2007.

* Η φορολόγηση των μέχρι σήμερα ”αφορολόγητων αποθεματικών” στο σύνολο των επιχειρήσεων -στον βαθμό που τελικά θα υιοθετηθεί- μπορεί βέβαια να αποτελεί ουσιαστικά μια πρόσθετη ”αφαίμαξη” των επιχειρήσεων, ωστόσο θα επιβληθεί για μία μόνο φορά και με σχετικά χαμηλό φορολογικό συντελεστή, ενώ δίνει την ευχέρεια στις εταιρείες να ”χαλαρώσουν” τη μερισματική πολιτική τους, προς όφελος των μετόχων της Σοφοκλέους (θεσμικών και ιδιωτών, μεγάλων και μικρών).

* Η μείωση της φορολογίας στα Αμοιβαία Κεφάλαια και στις Εταιρείες Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου, καθώς και το ενδεχόμενο θέσπισης επιπλέον κινήτρων για τους μακροπρόθεσμους μεριδιούχους των μετοχικών και μικτών Α/Κ Εσωτερικού.

* Η πολύ πιθανή εξαίρεση των εταιρειών επενδύσεων ακινήτων από τον φόρο υπερτιμήματος που ισχύει στα υπόλοιπα νεόδμητα ακίνητα (από 1ης Ιανουαρίου 2006).

* Η μείωση ή εξάλειψη των έμμεσων φόρων στα συμβόλαια των ασφαλιστικών εταιρειών, ενώ υπάρχει αίτημα και για δραστική ενίσχυση των φορολογικών κινήτρων για τα συνταξιοδοτικά προγράμματα που προσφέρει ο κλάδος.

* Η πιθανή φορολόγηση των μέχρι σήμερα ”αφορολόγητων αποθεματικών” που αν υιοθετηθεί, θα δώσει την ευχέρεια στις εισηγμένες εταιρείες να διανείμουν αυξημένα μερίσματα.

Τα θεσμικά χαρτοφυλάκια

Ο ”φόβος του Λουξεμβούργου”, που θέλει αρκετά Αμοιβαία Κεφάλαια να ”μεταναστεύουν” εκτός Ελλάδας, εκεί όπου η φορολογία είναι σαφώς χαμηλότερη και οι θεσμικοί περιορισμοί χαλαρότεροι, φαίνεται να έχει πείσει τα στελέχη του υπουργείου Οικονομίας ότι θα πρέπει επιτέλους να μειώσουν τον υφιστάμενο φόρο 0,3% επί του μέσου ενεργητικού των Αμοιβαίων Κεφαλαίων και των Εταιρειών Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου. Η μέχρι σήμερα επιβολή του συγκεκριμένου φόρου έπληξε τον θεσμό των Αμοιβαίων Κεφαλαίων, με τις εκροές να συνεχίζονται εδώ και πολλά χρόνια, παρά τις υψηλές αποδόσεις των μετοχικών και των μικτών funds.

Άλλωστε, από μια κίνηση μείωσης της φορολογίας μάλλον θα ωφεληθούν τα δημόσια έσοδα (λόγω της αναμενόμενης τόνωσης του θεσμού), παρά θα ζημιωθούν. Οι θεσμικοί επενδυτές, επίσης, ζητούν από την κυβέρνηση τη θέσπιση σημαντικών φορολογικών κινήτρων για όσους αγοράζουν και διακρατούν για μεγάλο χρονικό διάστημα μερίδια μετοχικών και μικτών Αμοιβαίων Κεφαλαίων.

Βελτίωση του φορολογικού πλαισίου, όμως, σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται και για τις εταιρείες επενδύσεων ακινήτων (ΑΕΕΑΠ), καθώς το πιθανότερο σενάριο είναι ότι ο κλάδος θα εξαιρεθεί από τον φόρο υπερτιμήματος (16%) που έχει επιβληθεί στο σύνολο των ακινήτων τα οποία θα χτιστούν από το 2006 και μετά.

Το επιχείρημα των ΑΕΕΑΠ είναι ότι αφού ήδη επιβαρύνονται με φόρο 0,3% επί του εκάστοτε ενεργητικού τους, η όποια υπεραξία των ακινήτων τους έχει ήδη επιβαρυνθεί με φόρο, οπότε ο φόρος υπερτιμήματος αποτελεί ουσιαστικά διπλή φορολόγηση. Μάλιστα έχει υποβληθεί σχετικό ερώτημα στο υπουργείο Οικονομικών για την αποσαφήνιση του ζητήματος και σύμφωνα με γνωμοδότηση του νομικού συμβούλου, ειδικού επί φορολογικών θεμάτων, οι επενδυτικές εταιρείες ακινήτων δεν θα πρέπει να επιβαρύνονται.

Επιπλέον, πέρα από το φορολογικό θέμα, στα αιτήματα των ΑΕΕΑΠ περιλαμβάνεται και η ελαστικοποίηση του θεσμικού πλαισίου σχετικά με τη δυνατότητα δανεισμού τους. Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στο εξωτερικό, στην Ελλάδα για τις ΑΕΕΑΠ υπάρχουν ανώτατα όρια δανειοδότησης. Συγκεκριμένα, οι ΑΕΕΑΠ έχουν δυνατότητα δανεισμού μέσω leasing μέχρι και του 25% των ιδίων κεφαλαίων τους, ενώ παράλληλα υπάρχει και η δυνατότητα κάποιου δανεισμού για την αποπεράτωση ακινήτων που έχουν αγοραστεί σε ημιτελή κατάσταση. Για το θέμα αυτό φαίνεται να έχουν γίνει σχετικές επαφές με τις αρμόδιες αρχές, με αποτέλεσμα να εξετάζεται με ”θετικό τρόπο”.

Οι ασφαλιστικές εταιρείες

Στο ”μενού” των φορολογικών ελαφρύνσεων αναμένεται να συμπεριληφθεί και ο κλάδος των ασφαλιστικών εταιρειών. Σε πρώτη φάση, η κυβέρνηση δείχνει πρόθυμη να καταργήσει την επιβολή έμμεσων φόρων (χαρτόσημο και ΦΚΕ), ή έστω την υποκατάστασή τους με άλλες μορφές φορολογίας οι οποίες θα επιβάλλονται όχι στην αρχή του συμβολαίου, αλλά σε μελλοντική φάση και υπό προϋποθέσεις.

Ο στόχος βέβαια των ασφαλιστικών εταιρειών είναι να επιτύχουν πλήρη έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα (και όχι μόνο μέχρι τα 1.100 ευρώ που ισχύει σήμερα) τουλάχιστον για τα συνταξιοδοτικά προγράμματα. Ζητούν, δηλαδή, να υπάρξει η ίδια φορολογική μεταχείριση των συνταξιοδοτικών ασφαλιστικών προγραμμάτων με τις δαπάνες κοινωνικής ασφάλισης στα ταμεία δημοσίου δικαίου.

Ένα τέτοιο αίτημα φυσικά, πολύ δύσκολα θα υιοθετηθεί στο άμεσο μέλλον, ωστόσο η επόμενη κυβέρνηση -όποια κι αν είναι αυτή- θα κληθεί να αντιμετωπίσει το ασφαλιστικό, οπότε όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοιχτά.

Η ακτοπλοΐα και η ενέργεια

Με ενδιαφέρον επίσης αναμένονται οι εξελίξεις θεσμικού χαρακτήρα σε σημαντικούς για την οικονομία -αλλά και για το χρηματιστήριο- κλάδους, όπως οι τηλεπικοινωνίες, η ακτοπλοΐα, η ενέργεια κ.ά.

Στο μέτωπο της ακτοπλοΐας, μετά τα σημαντικά μέτρα απελευθέρωσης που υιοθετήθηκαν μέσα στο 2006, οι ακτοπλόοι επανέρχονται με άλλα θεσμικά αιτήματα, που σχετίζονται με τον ελάχιστο χρόνο υποχρεωτικής δρομολόγησης των πλοίων, από τα υψηλά τέλη προς τα λιμάνια, καθώς και με μια σειρά από έμμεσες επιβαρύνσεις υπέρ τρίτων στις τιμές των εισιτηρίων. Η τελική έκβαση των αιτημάτων είναι αβέβαιη, ιδίως μέσα στο προεκλογικό 2007, ωστόσο φαίνεται ότι ο χρόνος δουλεύει υπέρ των ακτοπλοϊκών εταιρειών.

Ούτε και στον χώρο της ενέργειας η τάση είναι ξεκάθαρη. Το γεγονός είναι ότι μέσα στο 2006 ψηφίστηκε και εφαρμόζεται ένα πλαίσιο πολύ ισχυρών κινήτρων για τις επενδύσεις σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας, με αποτέλεσμα να ”φουντώσει” η κινητικότητα των επενδυτών τόσο στα αιολικά όσο και στα υδροηλεκτρικά πάρκα.

Στον χώρο των νέων μονάδων παραγωγής από φυσικό αέριο, κρίσιμο ρόλο στο κατά πόσο θα αποβούν επικερδείς οι επενδύσεις θα παίξει η πολιτική τιμών την οποία θα ακολουθήσει η κυβέρνηση, σχετικά με τα τιμολόγια της ΔΕΗ. Στο προεκλογικό βέβαια 2007, δύσκολα θα έχουμε σημαντική αλλαγή (μεσοσταθμικές αυξήσεις τιμολογίων στα όρια του πληθωρισμού), ενώ κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια τη μετέπειτα κυβερνητική στάση.

(αναδημοσίευση από το φύλλο 452 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 17-22/11/2006)