Το «φαινόμενο» bitcoin και οι 8 ανταγωνιστές

Η εκτόξευση της αξίας του bitcoin πάνω από τα 1.000 δολάρια έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον αναλυτών και ρυθμιστικών αρχών και έχει οδηγήσει σε μια έκρηξη... κλώνους του ψηφιακού νομίσματος.

To bitcoin μετράει μόλις τρία χρόνια ζωής και από τον Οκτώβριο έχει κάνει ένα ανεπανάληπτο ράλι, σκαρφαλώνοντας από το επίπεδο των 100 δολαρίων μέχρι και τα 1.200 δολάρια.

Το άλμα αυτό έχει προκαλέσει ανησυχίες για κίνδυνο φούσκας κι οι κεντρικές τράπεζες είναι σε επιφυλακή για τη στάση που θα κρατήσουν απέναντι στο νέο φαινόμενο.

Την Πέμπτη ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης των ΗΠΑ, Alan Greenspan, δήλωσε πως το bitcoin δεν έχει πραγματική αξία. "Είναι μια φούσκα", είπε. "Πρέπει να έχει πραγματική αξία. Πρέπει πραγματικά να στύψεις τη φαντασία σου για να τεκμηριώσεις ποια είναι η πραγματική αξία του bitcoin. Εγώ δεν το έχω καταφέρει. Ίσως να μπορεί κάποιος άλλος".

Την ίδια ημέρα η Κίνα υιοθέτησε σκληρή γραμμή εναντίον του ψηφιακού νομίσματος, αναγγέλλοντας ότι πρόκειται για ένα εικονικό προϊόν, όχι για νόμισμα, και απαγόρευσε στις τράπεζες να διενεργούν οποιαδήποτε συναλλαγή με αυτό.

Την Τετάρτη η κεντρική τράπεζα της Ολλανδίας εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία προειδοποιεί για τους κινδύνους που κρύβει το ψηφιακό νόμισμα, υποστηρίζοντας πως το φαινόμενο bitcoin "είναι χειρότερο από τον πυρετό της τουλίπας".

Τις απόψεις αυτές δεν συμμερίζονται άνθρωποι όπως τα δίδυμα αδέρφια Winkelvoss, που έχουν κάνει σημαντική επένδυση στο bitcoin. "Ο περισσότερος κόσμος συμφωνεί πως τα ψηφιακά νομίσματα ήρθαν εδώ για να μείνουν", δήλωσαν πρόσφατα στο CNBC.

Σύμφωνα με τους ίδιους, το bitcoin μπορεί να θεωρείται φαβορί προς το παρόν, αλλά είναι "πολύ πιθανό" ότι μπορεί να υπάρξουν και άλλοι "νικητές".

Ποιες είναι οι εναλλακτικές του bitcoin

Το CNBC προβάλλει ορισμένες από τις μεγαλύτερες επιτυχίες στα κρυπτοσυναλλάγματα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων εναλλακτικών που είτε έχουν σταματήσει να υφίστανται είτε είναι αμφιλεγόμενες. Οι επιλογές αυτές δεν είναι προτροπή για επένδυση:

e-gold

Θεωρείται ο προάγγελος όλων των σημερινών ψηφιακών συναλλαγμάτων. Δημιουργήθηκε το 1996 και ο συνδημιουργός του, Douglas Jackson, αναφέρει στην (ενεργή ακόμα) ιστοσελίδα του συναλλάγματος πως δημιουργήθηκε για "να προωθήσει την υλική ευημερία της ανθρωπότητας" και για να αποτελέσει "μοχλό για ένα καλύτερο μέλλον".

Έδινε τη δυνατότητα στους χρήστες να ανοίξουν έναν online λογαριασμό που εκφραζόταν σε γραμμάρια χρυσού (ή άλλων πολύτιμων μετάλλων), ο οποίος τους επέτρεπε να κάνουν άμεσα μεταφορές αξίας σε άλλους λογαριασμούς e-gold.

Οι Μυστικές Υπηρεσίες των ΗΠΑ έκλεισαν την υπηρεσία το 2007. Τρία άτομα δήλωσαν ένοχα για την κατηγορία της λειτουργίας μιας μη αδειοδοτημένης επιχείρησης μεταφοράς χρήματος, που παραβίαζε την ομοσπονδιακή νομοθεσία το 2008.

Περίπου 90 εκατ. δολάρια κατασχέθηκαν ή πάγωσαν από λογαριασμούς στο e-gold, όμως οι πρώην πελάτες μπορούν ακόμα να ζητήσουν επισήμως την πρόσβαση στα κεφάλαιά τους. Σε συνεδρίαση που έκανε πριν από λίγο καιρό η Επιτροπή Εθνικής Ασφάλειας και Κυβερνητικών Υποθέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ αναφορικά με τα εικονικά συναλλάγματα, η Mythili Raman, βοηθός γενικού εισαγγελέα, δήλωσε πως στο αποκορύφωμά του, το e-gold διακινούσε περισσότερα από 6 εκατ. δολάρια καθημερινά για περισσότερους από 2,5 εκατ. λογαριασμούς.

Κατά την ίδια, το e-gold έγινε δημοφιλής μέθοδος πληρωμών για διακινητές παιδικής πορνογραφίας, για επενδυτικές απάτες και για απάτες σε πιστωτικές κάρτες και ταυτότητες.

"Το e-gold είναι απόδειξη ότι τα συστήματα online πληρωμών πρέπει είτε να ωριμάσουν είτε να κλείσουν", δήλωσε στο CNBC ο πρόεδρος της Merk Investments, Axel Merk.

"Υπάρχει το προφανές ότι ένα σύστημα πρέπει να είναι ασφαλές. Υπάρχει όμως και ο κόσμος των κανονισμών: για να ανθήσουν μακροπρόθεσμα τα συστήματα online πληρωμών πρέπει να βρουν τρόπους να συμμορφώνονται με τους κανόνες για το ξέπλυμα χρήματος. Το e-gold απέτυχε και στα δύο".

Liberty Reserve

Τον Μάιο υπεβλήθη μήνυση από Αμερικανούς εισαγγελείς κατά της υπηρεσίας συναλλάγματος Liberty Reserve, οι οποίοι κατηγορούν την εταιρεία με έδρα την Κόστα Ρίκα ότι βοηθά εγκληματίες σε όλον τον κόσμο να ξεπλύνουν παράνομα κεφάλαια.

Ένα εκατομμύριο χρήστες σε όλον τον κόσμο -το ένα πέμπτο εκ των οποίων είναι Αμερικάνοι- έκαναν 55 εκατ. συναλλαγές μέσα σε διάστημα επτά ετών περίπου 6 δισ. δολαρίων, χωρίς να κάνουν και πολλές ερωτήσεις ως προς το 1% που συνέλλεγε η Liberty, ανέφεραν οι ανακριτές.

Την περασμένη εβδομάδα, στη συνεδρίαση της αμερικανικής Γερουσίας, η Jennifer Shasky Calvery, διευθύντρια του τμήματος οικονομικού εγκλήματος του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, δήλωσε πως το Liberty Reserve χρησιμοποιούσε το εικονικό συνάλλαγμα ώστε να επιδίδεται σε απάτες πιστωτικών καρτών, σε κλοπές ταυτοτήτων, σε επενδυτικές απάτες και σε hacking υπολογιστών, σε διακίνηση ναρκωτικών και σε παιδική πορνογραφία. Πρόσθεσε ότι ο ένας από τους ιδρυτές του Liberty Reserve έχει ήδη δηλώσει ένοχος για την κατηγορία του ξεπλύματος μαύρου χρήματος, ενώ κατηγορίες έχουν απαγγελθεί σε συνολικά επτά άτομα.

Ο Raj Samani, επικεφαλής σύμβουλος τεχνολογίας της περιοχής Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής της McAfee, ανέφερε σε έκθεσή του τον Οκτώβριο ότι η υποτιθέμενη χρήση του Liberty Reserve από εγκληματίες θα έβρισκε στήριγμα στην αδυναμία του να επιβεβαιώσει τους νέους λογαριασμούς, κατηγορία που αντιμετώπισαν και άλλοι... προκάτοχοι εικονικών συναλλαγμάτων, όπως το e-gold.

"Ασχέτως του επιπέδου αυστηρότητας από τις ρυθμιστικές και τις νομικές αρχές, οι εγκληματίες θα συνεχίσουν να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε εναλλακτικές πλατφόρμες", δήλωσε. "Το να κλείσεις απλώς την κορυφαία πλατφόρμα δεν θα λύσει το πρόβλημα", πρόσθεσε.

Litecoin

Βασιζόμενη στη διαδικασία που χρησιμοποιείται και στο bitcoin, το litecoin διαφέρει ως προς το ότι μπορεί να γίνει mining -με τη χρήση υπολογιστών για την ολοκλήρωση δύσκολων εργασιών- με καταναλωτικής κλάσης hardware, αλλά και ως προς το ότι δίνει τη δυνατότητα για ταχύτερες συναλλαγές.

"Το litecoin είναι ένα διαδικτυακό συνάλλαγμα peer-to-peer που δίνει τη δυνατότητα για άμεσες πληρωμές σε οποιονδήποτε στον κόσμο", λέει η εταιρεία στην ιστοσελίδα της.

Ο Jonathon Waller, developer της εταιρείας BitcoinEAST στην Ιαπωνία, πιστεύει πως το litecoin θα μπορούσε να γίνει πολύ πιο πολύτιμο μελλοντικά όταν χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με το bitcoin.

Σύμφωνα με τον ίδιο, οι διαφορές τιμών μεταξύ των δύο εικονικών συναλλαγμάτων θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν με τρόπο παρόμοιο με αυτόν που γίνεται το arbitrage trading στις σημερινές αγορές ξένου συναλλάγματος.

Ένα άλλο όφελος θα μπορούσε να είναι η μίξη νομισμάτων, πρόσθεσε. Οι χρήστες του bitcoin χρησιμοποιούν εργαλεία λογισμικού για να ανακατέψουν τους κωδικούς αναγνώρισης των νομισμάτων, σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν την ανωνυμία τους.

Peercoin

Το peercoin, γνωστό και ως PPCoin και Peer-to-Peer Coin, έχει την τρίτη μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση αγοράς μετά το bitcoin και το litecoin, σύμφωνα με το conmarketcap.com.

"Το χρήμα όπως θα έπρεπε να είναι", λέει η εταιρεία στην ιστοσελίδα της. "Δίνει τη δυνατότητα για άμεσες πληρωμές σε οποιονδήποτε! Καμία τράπεζα, καμία απάτη, καμία κρυφή χρέωση", λέει η ετιαρεία.

Το peercoin λέει ότι το bitcoin προτιμά την "απόδειξη εργασίας", ενώ το peercoin την "απόδειξη μεριδίου", που σημαίνει ότι οι χρήστες παίρνουν νέα νομίσματα εάν ήδη κατέχουν κάποια νομίσματα, αντί να δίνονται νέα νομίσματα σε χρήστες που έχουν κάνει mining στο νόμισμα.

Ripple

Εκπρόσωπος της εταιρείας το χαρακτηρίζει "συνάλλαγμα με βάση τα μαθηματικά". Η εταιρεία δηλώνει πως το σύστημα είναι ταχύτερο από το bitcoin (οι συναλλαγές γίνονται σε δευτερόλεπτα και όχι σε λεπτά ή και περισσότερο) και ότι μπορεί να εξυπηρετήσει οποιοδήποτε νόμισμα όπως τα δολάρια, τα bitcoins, τα ευρώ, αλλά και το δικό του νόμισμα, το XRP.

Η εταιρεία που βρίσκεται πίσω από το συνάλλαγμα αυτό, η Ripple Labs, χρηματοδοτείται μεταξύ άλλων και από την Google Ventures.

OpenCoin

Ξεκίνησε από μια ομάδα οπαδών των εικονικών νομισμάτων από τη Βρετανία και τη Γερμανία. Το OpenCoin βασίζεται στις ιδέες του David Chaum, ο οποίος εφηύρε ένα σύστημα μη ανιχνεύσιμου ηλεκτρονικού ρευστού τη δεκαετία του 1980, που ονομαζόταν e-cash.

Το project OpenCoin δεν θα πρέπει να συγχέεται με την OpenCoin Inc, μια νέα εταιρεία που αναπτύσσει το δίκτυο Ripple.

"Αφορά την κοπή ειδικού νομίσματος που μπορεί να μεταφερθεί με τρόπο μη ανιχνεύσιμο. Είναι γρήγορο, και ο χρήστης έχει πλήρη ευελιξία ως προς το πώς θα εκτελέσει τη μεταφορά", αναφέρει στην ιστοσελίδα του το project OpenCoin. "Έτσι, αν θέλεις ψηφιακό μετρητό ανοικτού κώδικα, τότε το opencoin.org είναι το σωστό μέρος για να έρθεις. Αν θέλεις ένα σύστημα που θα βασίζεται σε λογαριασμό, όπως είναι το δίκτυο ripple, τότε δεν είσαι στο σωστό μέρος".

MintChip

Δεν είναι εναλλακτικό συνάλλαγμα, αλλά ένα ερευνητικό project που δημιουργήθηκε από το Βασιλικό Καναδικό Νομισματοκοπείο (RCM), το οποίο βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο.

Το MintChip είναι μια τεχνολογία ασφαλούς μεταφοράς αξίας με πολλά χαρακτηριστικά ρευστού, που διανέμεται ψηφιακά. Δημιουργήθηκε μετά από ανοικτό διαγωνισμό για developers λογισμικού και χρησιμοποιεί ένα ασφαλές τσιπ που κρατά την ηλεκτρονική αξία (που θα μπορούσε να είναι κινητή συσκευή, το cloud ή ένα USB stick) και ένα ασφαλές πρωτόκολλο για τη μεταφορά ηλεκτρονικής αξίας από το ένα τσιπ στο άλλο.

Στηρίζεται από ένα παραστατικό νόμισμα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οποιοδήποτε άλλο εθνικό αποθετικό νόμισμα.

Linden Dollars

Το προτιμητέο ψηφιακό νόμισμα για τον εικονικό κόσμο gaming του Second Live - του δωρεάν τριδιάστατου ψηφιακού κόσμου όπου οι χρήστες χρησιμοποιούν avatar για τις κοινωνικές τους επαφές και τις δημιουργίες τους.

Τα linden dollars μπορούν να ανταλλαγούν για αμερικανικά δολάρια ή άλλα νομίσματα σε χρηματιστήρια συναλλάγματος. Τα ψηφιακά αγαθά περιλαμβάνουν κτίρια, οχήματα, ενδύματα, κοσμήματα, δέρμα, μαλλιά, έργα τέχνης και πολλά άλλα.

Η οικονομία του Second Life ανήλθε σε 567 εκατ. αμερικανικά δολάρια το 2009, σύμφωνα με ανάρτηση στο community page της ιστοσελίδας τον Ιανουάριο του 2010, ποσό αυξημένο κατά 65% σε σχέση με τα στοιχεία του 2008, και αυτό σημαίνει ότι τα μικτά κέρδη των «κατοίκων» ανήλθαν σε 55 εκατ. δολάρια το 2009 – 11% υψηλότερα σε σχέση με το 2008.