Χρυσή Αυγή: Τα «πλοκάμια» στην ομογένεια

Το ακροδεξιό κόμμα της Χρυσής Αυγής προσπαθεί να αυξήσει την επιρροή του σε άλλες χώρες, μακριά από την παραδοσιακή βάση των υποστηρικτών του στην Ελλάδα. Με ενισχυμένη αυτοπεποίθηση από την πρόσφατη εκλογική επιτυχία, η οργάνωση προσπαθεί τον τελευταίο χρόνο να στήσει γραφεία και πυρήνες στήριξης στο εξωτερικό. Ωστόσο, ο στόχος για τα παραρτήματα αυτά έχει αλλάξει. Ενώ η Χρυσή Αυγή ήλπιζε αρχικά να κεφαλαιοποιήσει την επιτυχία από τις εκλογές του 2012, τώρα θα προσπαθήσει να διευρύνει τη βάση των υποστηρικτών της, να αντλήσει πόρους και να ανακτήσει ένα μέρος από τη δημοτικότητα που έχασε μετά την εμπλοκή της στον φόνο του αντιφασίστα μουσικού Παύλου Φύσσα.

Αλλά η επιδρομή της Χρυσής Αυγής στο εξωτερικό θα βρει ελάχιστη ανταπόκριση. Η αύξηση της δημοτικότητάς της έχει στηριχτεί στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική κρίση που πλήττει την Ελλάδα, η οποία τείνει να τρέφει τα άκρα. Οι χώρες που δεν είναι αντιμέτωπες με τέτοια κρίση, όπως οι ΗΠΑ και η Αυστραλία, δεν θα είναι τόσο ανεκτικές στις εθνικιστικές και ρατσιστικές πεποιθήσεις της Χρυσής Αυγής. Κατά συνέπεια, ενώ η οργάνωση πιθανότατα θα συνεχίσει να βρίσκει στήριξη στην Ελλάδα και ενδεχομένως στην Ευρώπη, το μήνυμά της δεν θα έχει την ίδια απήχηση σε άλλες περιοχές του κόσμου.

Ανάλυση

Η Χρυσή Αυγή επεκτείνεται σε χώρες όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Κύπρος, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και η Γερμανία. Η οργάνωση ελπίζει ότι στοχεύοντας στους Έλληνες του εξωτερικού θα κερδίσει νομιμοποίηση σε διεθνές επίπεδο και θα αντλήσει πόρους, προμήθειες και ψήφους για τις βουλευτικές εκλογές του 2016.

Αυστραλία

Η Μελβούρνη με τους περίπου 400.000 ομογενείς ήταν η πρώτη πόλη που έβαλε στο στόχαστρο η Χρυσή Αυγή, έναν μόλις μήνα μετά την εκλογική νίκη του κόμματος το 2012. Ξεκίνησε τη στρατολόγηση και την προπαγανδιστική καμπάνια τον Απρίλιο με τη βοήθεια των κοινωνικών δικτύων και αυτήν τη στιγμή έχει περίπου 3.000 followers στο Facebook στη χώρα. Ωστόσο, το κόμμα δεν έχει αποκτήσει ακόμα γραφεία.

Οι Έλληνες της Αυστραλίας που αντιτίθενται στη Χρυσή Αυγή άρχισαν γρήγορα τη συλλογή υπογραφών για να πιέσουν το υπουργείο Μετανάστευσης και Ιθαγένειας να απαγορεύσει την είσοδο στη χώρα για τα μέλη και τους βουλευτές του κόμματος. Δεν υπήρξε ποτέ απαγόρευση εισόδου για τα μέλη της Χρυσής Αυγής, αλλά ορισμένοι βουλευτές που σχεδίαζαν να επισκεφτούν τη χώρα δεν το έχουν καταφέρει ακόμα. Αυτό μπορεί να οφείλεται στις προσπάθειες των αριστεριστών Ελλήνων στην Αυστραλία, αλλά μπορεί να είναι και το αποτέλεσμα της επιχείρησης της κυβέρνησης για τη διάλυση της Χρυσής Αυγής. Τους τελευταίους μήνες οι ελληνικές αρχές έχουν συλλάβει τον αρχηγό Νίκο Μιχαλολιάκο, τέσσερις βουλευτές, δεκάδες μέλη και ορισμένους αστυνομικούς που κατηγορούνται για συνεργασία με το κόμμα.

Καναδάς

Τον Οκτώβριο του 2012, η Χρυσή Αυγή άνοιξε παράρτημα στο Μόντρεαλ του Καναδά, όπου κατοικούν πάνω από 61.000 ομογενείς, και σχεδιάζει να ανοίξει σύντομα ένα ακόμα στο Τορόντο. Η υποδοχή της οργάνωσης στον Κανάδα ήταν το ίδιο ψυχρή με αυτήν στην Αυστραλία. Πολλοί Έλληνες καταδίκασαν το κόμμα και κατήγγειλαν τη ρατσιστική του στάση, αν και υπάρχουν αναφορές για τοπικά μέλη της Χρυσής Αυγής που συλλέγουν τρόφιμα, ρούχα και φάρμακα για να βοηθήσουν όσους υποφέρουν από την κρίση στην Ελλάδα. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για την ακριβή τοποθεσία των γραφείων του κόμματος, αλλά υποστηρίζεται ότι έχει ανοίξει τουλάχιστον ένα στο Μόντρεαλ. 

Κύπρος

Σύμφωνα με απογραφή του 2009, πάνω από 29.000 Έλληνες ζουν στην Κύπρο. Εξαιτίας της γεωγραφικής εγγύτητας με την Ελλάδα και την εξίσου δεινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η οικονομία της, η Κύπρος είναι ένα μέρος όπου η επέκταση της Χρυσής Αυγής πρέπει να θεωρείται αρκετά πιθανή. Το κόμμα έχει συναντηθεί και έχει συζητήσει διάφορα ζητήματα με μέλη του αδελφού κυπριακού κόμματος, του Εθνικού Λαϊκού Μετώπου, το οποίο ιδρύθηκε το 2008. Όπως και η Χρυσή Αυγή, το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο είναι εθνικιστικό κόμμα με ναζιστικές καταβολές και έχει διοργανώσει πορείες κατά των Τουρκοκύπριων, ενώ έχει πραγματοποιήσει κι επιθέσεις σε μετανάστες.

Το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο δεν κρύβει τις σχέσεις του με τη Χρυσή Αυγή, αποκαλώντας την αδελφό κίνημα, ενώ φιλοξένησε βουλευτή της σε πορεία το 2012. Η Χρυσή Αυγή δεν έχει ανοίξει γραφεία στην Κύπρο, επιλέγοντας να χρησιμοποιήσει το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο για τη διάδοση των εθνικιστικών της θέσεων. Σε ορισμένες περιπτώσει η ρητορική αυτή οδήγησε σε βία εναντίον μεταναστών. Η ανικανότητα των ελληνικών και των κυπριακών κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν τη ρατσιστικά υποκινούμενη βία καταδεικνύει ότι τα άκρα θα συνεχίσουν να ενισχύονται στις χώρες αυτές.

HΠΑ

Η μεγαλύτερη επιχείρηση της Χρυσής Αυγής στο εξωτερικό έχει πραγματοποιηθεί στις ΗΠΑ, όπου ζουν περίπου 1 εκατομμύριο Έλληνες. Το κόμμα άνοιξε γραφεία στην Αστόρια, με την ονομασία Χρυσή Αυγή Βόρεια Αμερική και σχεδιάζει να ανοίξει και άλλα παραρτήματα στο Σικάγο και στο Κονέκτικατ. 

Τον Σεπτέμβριο του 2012, η Guardian μετέδωσε ότι μέλη της Χρυσής Αυγής στη Νέα Υόρκη λειτουργούσαν χωρίς άδεια γραφεία στο Σταθάκιο Πολιτιστικό Κέντρο της Αστόριας και οργάνωναν φιλανθρωπίες χωρίς να δηλώνουν την ταυτότητά τους, ενδεχομένως εξαιτίας της αρνητικής υποδοχής που έλαβε το κόμμα στην Αυστραλία και στον Καναδά. 

Όταν αξιωματούχοι του Σταθάκιου ανακάλυψαν τα μέλη της τα διέγραψαν από το κέντρο. Μετά το συμβάν αρκετοί οργανισμοί και πολιτικοί μίλησαν κατά της οργάνωσης και της παρουσίας της στην Αστόρια. 

Γερμανία

Η Χρυσή Αυγή και άλλες ακροδεξιές ομάδες καλλιεργούν επαφές στη Γερμανία για να αυξήσουν τη βάση των υποστηρικτών τους στην Ευρώπη. Τον Φεβρουάριο, το κόμμα ίδρυσε πυρήνα στη νότια Νυρεμβέργη στο πλαίσιο των προσπαθειών για τη στρατολόγηση νέων Ελλήνων που έχουν μεταναστεύσει στη Γερμανία για την αναζήτηση εργασίας. 

Με περίπου 300.000 Έλληνες, η Γερμανία αποτελεί μια δυνητικά σημαντική βάση υποστήριξης για τη Χρυσή Αυγή. Ωστόσο, η ελληνική κοινότητα στη Νυρεμβέργη, όπως και στις άλλες χώρες, καταδίκασε το κόμμα για τις βίαιες ενέργειες στην Ελλάδα. Γερμανικές νεοναζιστικές οργανώσεις, όπως το Ελεύθερο δίκτυο του Νότου έχουν ακολουθήσει τη Χρυσή Αυγή, έχουν κάνει αναφορές για το ελληνικό κόμμα στην ιστοσελίδα τους και πραγματοποίησαν συναντήσεις σε διάφορα συνέδρια ακροδεξιών στην Ευρώπη.

Ψάχνει πόρους για να επιβιώσει

Το κοινό στοιχείο των χωρών αυτών, εκτός από τις σχετικά μεγάλες κοινότητες Ελλήνων, είναι ότι διαθέτουν μεγάλο αριθμό νέων, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στην προπαγάνδα της Χρυσής Αυγής. Η οργάνωση ελπίζει ότι οι κοινότητες αυτές θα μοιραστούν τον θυμό και την αγανάκτηση για την κρίση στην Ελλάδα και τα μέτρα λιτότητας. Όσο μεγαλύτερη είναι η ελληνική ομογένεια σε μια χώρα, τόσο πιο ελκυστική είναι για τους σχεδιασμούς της.

Αν και ορισμένες λεπτομέρειες δεν έχουν γίνει γνωστές, οι διαθέσιμες πληροφορίες δείχνουν ότι οι μεγάλες φιλοδοξίες της οργάνωσης δεν επιβεβαιώνονται από την παρουσία της στο εξωτερικό. Καθώς παραμένει στο στόχαστρο της ελληνικής κυβέρνησης -πρόσφατα σταμάτησε η κρατική χρηματοδότηση- η Χρυσή Αυγή θα διαθέτει όλο και λιγότερα χρήματα για να επενδύσει σε δράσεις στο εξωτερικό. Η ειρωνεία είναι ότι αυτό θα την αναγκάσει να βασιστεί ακόμα περισσότερα στην άντληση πόρων από ξένες χώρες.

Από τη στιγμή που στοχεύει κατά πρώτο λόγο στους νέους και σε όσους δεν έχουν πολιτικά δικαιώματα -και επειδή τόσοι πολλοί απεχθάνονται το κόμμα- δεν θα είναι σε θέση να συγκεντρώσει αρκετά χρήματα και στήριξη. Σε κάθε περίπτωση, οι χώρες στις οποίες στοχεύει η οργάνωση δεν αντιμετωπίζουν τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που μπορούν να οδηγήσουν τους νέους στους κόλπους της. Η Χρυσή Αυγή μπορεί να μην γίνει ποτέ διεθνής πολιτική δύναμη, αλλά ενδέχεται να βρει στο εξωτερικό τους πόρους και τη στήριξη που χρειάζεται για να παραμείνει ζωντανή στο εσωτερικό.