Κύπρος: Τι κρύβει η κόντρα κυβέρνησης-ΚτΚ

Η ουσιαστική άρνηση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη να δεχτεί να συναντήσει τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας κ. Πανίκο Δημητριάδη (τον παρέπεμψε στον υπουργό Οικονομικών) αποδεικνύει για μια ακόμη φορά πως το... γυαλί στις σχέσεις των δύο ανδρών δεν έχει απλά ραγίσει, αλλά έχει γίνει θρύψαλα.

Η συμπληρωματική μάλιστα απάντηση του κ. Αναστασιάδη προς το διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας ήταν χαρακτηριστική για το ύφος της: «όχι σε συναντήσεις σκοπιμότητας, χάριν των συναντήσεων και χωρίς να έχουν το οποιοδήποτε αποτέλεσμα».

Η ουσία είναι πως οι διαφορές των δύο ισχυρών ανδρών δεν είναι προσωπικού χαρακτήρα, αλλά καθαρά πολιτικές. Στο Προεδρικό φαίνεται να έχουν πειστεί εδώ και πολύ καιρό, πως η Κεντρική Τράπεζα δεν παίζει το χαρτί της Κύπρου, αλλά απλά «παίρνει γραμμή» από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Χρεώνουν επίσης στον κ. Πανίκο Δημητριάδη πολύ κακούς χειρισμούς σε μια σειρά από καίρια ζητήματα, όπως:

• Οι επιλογές του κατά την περίοδο της μεγάλης κρίσης, τον περασμένο Μάρτιο.

• Η πώληση των ελλαδικών τραπεζικών δραστηριοτήτων των κυπριακών τραπεζών.

• Οι απίστευτες καθυστερήσεις και οι γκάφες που έγιναν στην υπόθεση της Τράπεζας Κύπρου από τον περασμένο Μάρτιο μέχρι σήμερα.

• Οι αποφάσεις του σχετικά με τα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα (ΣΠΙ). Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, ο διοικητής έσφαλε, καθώς δεν αμφισβήτησε τα ακραία συμπεράσματα της PIMCO, ενώ και σήμερα ακολουθεί διαδικασίες και δίνει οδηγίες που δημιουργούν ουσιώδη προβλήματα στην καθημερινή λειτουργία των ΣΠΙ.

Να σημειωθεί πως ο διοικητής έχει δεχτεί τα πυρά και όλων των άλλων πολιτικών κομμάτων, πλην του ΑΚΕΛ. Οι οπαδοί του κ. Δημητριάδη τον θεωρούν σοβαρό άτομο και ικανότατο τεχνοκράτη, ενώ οι κατήγοροί του, τον χαρακτηρίζουν ως «καθηγητή που διδάσκει από την έδρα, πλην όμως μεταξύ της θεωρίας και των πράξεών του επικρατεί χάος».

Γενικότερα, από το Μάρτιο η κυπριακή κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί μια οικονομία που πλήττεται από βαρύτατη ύφεση. Στα πλαίσια αυτά ζήτησε πίστωση χρόνου από τους ξένους -και κουρεμένους- επενδυτές της χώρας, προκειμένου να αποκατασταθεί η ομαλότητα και να περιοριστεί η αβεβαιότητα.

Όλα αυτά, όμως, ελάχιστα μπορούν να προχωρήσουν, όταν το τραπεζικό σύστημα ελέγχεται από την Κεντρική Τράπεζα και στον τόσο σοβαρό αυτό τομέα, φαίνεται να υπάρχει σοβαρή διάσταση απόψεων μεταξύ των δύο πλευρών.

Δεν είναι τυχαίο που η κυβέρνηση παρενέβη και μέσω διαφόρων χειρισμών (ψήφοι των κουρεμένων καταθετών της πρώην Λαϊκής) κατάφερε να αποκτήσει -με τη συγκατάβαση των Ρώσων, που απέκτησαν ουσιαστικά ερείσματα στη διοίκηση- τον ουσιαστικό έλεγχο του Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου, εξέλιξη που λέγεται ότι δεν άρεσε ούτε στην Κεντρική Τράπεζα, ούτε και στην τρόικα.

Η «επόμενη μέρα» πάντως στην κόντρα μεταξύ κυβέρνησης και κεντρικής τράπεζας δεν είναι σαφής. Ο κ. Δημητριάδης εξακολουθεί έχει τη στήριξη των Ευρωπαίων και ο κ. Αναστασιάδης μπορεί να τον καθαιρέσει μόνο δια της δικαστικής οδού, πράγμα ιδιαίτερα δύσκολο –αν όχι αδύνατον- όπως υποστηρίζουν παράγοντες από το Νησί της Αφροδίτης. Το θετικό σενάριο για την κυβέρνηση είναι να πιεστεί ο κ. Δημητριάδης και να υποβάλει «οικειοθελώς» την παραίτησή του, πράγμα όμως που μέχρι σήμερα έχει απορρίψει.

Σε κάθε περίπτωση, όσο διαρκεί η κόντρα, το κλίμα για την Κύπρο γίνεται ακόμη πιο βαρύ και αναμφίβολα εκπέμπονται αρνητικά μηνύματα τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό της χώρας.

Πότε... στράβωσε το κλήμα

Στην Κύπρο, η δύναμη του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας ήταν μεγάλη και κατά το παρελθόν, ωστόσο για δεκαετίες δεν είχαν παρατηρηθεί προβλήματα στις σχέσεις με την προεδρία της Δημοκρατίας.

Για παράδειγμα, ο κ. Αυξέντης Αυξεντίου διετέλεσε διοικητής της Κεντρικής για δέκα έξι συναπτά έτη με προέδρους διαφόρων πολιτικών αποχρώσεων, χωρίς να γίνει ορατή στο ευρύ κοινό κάποια δυσλειτουργία στις σχέσεις των δύο εξουσιών.

Τον κ. Αυξέντη Αυξεντίου διαδέχτηκε ο κ. Χριστόδουλος Χριστοδούλου, διοριζόμενος από τον κ. Γλαύκο Κληρίδη. Σε μικρό χρονικό διάστημα, τη θέση του προέδρου της Δημοκρατίας ανέλαβε ο αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος, ο οποίος ανήκε σε διαφορετικό πολιτικό στρατόπεδο από αυτό του κ. Χριστοδούλου.

Το γεγονός αυτό δεν εμπόδισε τους δύο άνδρες να συνεργαστούν αρμονικά σε μια δύσκολη οικονομική περίοδο, όπου η Κύπρος είχε να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις από την αμερικανική εισβολή στο γειτονικό Ιράκ και την ένταξη της στην Ευρωζώνη. Ο κ. Χριστοδούλου βοήθησε πολιτικά την κεντροαριστερή κυβέρνηση του Τάσσου Παπαδόπουλου να λάβει μέτρα λιτότητας, τα οποία μάλιστα οδήγησαν τα δημόσια οικονομικά της χώρας σε πλεόνασμα.

Η πηγή του κακού ωστόσο αρχίζει από τη στιγμή που η θητεία του κ. Χριστόδουλου Χριστοδούλου έληξε και ο Τάσσος Παπαδόπουλος δεν προχώρησε στην ανανέωσή της, αλλά επέλεξε για τη συγκεκριμένη θέση τον -παντελώς άγνωστο μέχρι τότε στην Κύπρο- κ. Αθανάσιο Ορφανίδη.

Ο τελευταίος «κατάφερε» σε σύντομο χρονικό διάστημα να δημιουργήσει πάρα πολλούς εχθρούς και το κυριότερο να γίνει «κόκκινο πανί» για τον ΑΚΕΛ και τον (τότε) ηγέτη του τον κ. Δημήτρη Χριστόφια, που λίγο αργότερα ανέλαβε την προεδρία της Δημοκρατίας!

Οι σχέσεις των δύο ανδρών ήταν κάκιστες και το γεγονός αυτό συνετέλεσε ως ένα βαθμό (πέρα από τα πολλά άλλα σφάλματα στα οποία υπέπεσε καθένας εξ' αυτών) στις αρνητικές εξελίξεις που ακολούθησαν.

Όπως λοιπόν αναμενόταν, όταν έληξε η θητεία του κ. Ορφανίδη, ο κ. Χριστόφιας ούτε καν σκέφτηκε την ανανέωσή της και επέλεξε στη θέση του τον κ. Πανίκο Δημητριάδη...