Ολλανδία: Αμηχανία για τη συρρίκνωση του ΑΕΠ

Οι νομοθέτες των χωρών του Νότου, όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, ενδεχομένως να αισθάνθηκαν κάποια... ηθική ικανοποίηση όταν τα επίσημα στοιχεία έδειξαν πως η Ολλανδία συγκαταλέγεται μεταξύ των κρατών η οικονομία των οποίων συνεχίζει να συρρικνώνεται την ώρα που η γαλλογερμανική μηχανή έσυρε στο σύνολό της την ευρωζώνη πίσω στην ανάπτυξη.

Γι' αυτήν τη χώρα του πυρήνα της ευρωζώνης, που διατυμπανίσει τη λιτότητα και επικρίνει τη «χαλαρότητα» που δείχνουν άλλες χώρες, η κατάσταση δεν είναι πιθανό να αλλάξει σύντομα. Ο ρυθμός ανάπτυξής της προβλέπεται ότι θα είναι χειρότερος του αναμενόμενου το επόμενο έτος, ενώ το έλλειμμα του ολλανδικού προϋπολογισμού ολοένα και αυξάνεται.

Η πρόβλεψη για το έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ μόλις αυξήθηκε στο 3,9% από 3,7% για το επόμενο έτος, έναντι του στόχου της ευρωζώνης για έλλειμμα 3%.

Και ενώ η μέτρια ανάπτυξη στη Γερμανία και στη Γαλλία έβγαλαν την ευρωζώνη συνολικά από την ύφεση το τελευταίο τρίμηνο, το ολλανδικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε τόσο σε τριμηνιαία όσο και σε ετήσια βάση, κατά 0,2% και 1,8% αντίστοιχα.

Τον Ιούλιο, κάθε μέρα κήρυσσαν χρεοστάσιο 25 εταιρείες, ο υψηλότερος αριθμός από το 1981, ενώ η ανεργία έπιασε νέο ιστορικό υψηλό τον ίδιο μήνα, αγγίζοντας το 8,7%.

Το τελευταίο, βέβαια, είναι ελάχιστο ποσοστό σε σύγκριση με την Ισπανία, όμως η Ολλανδία πλήττεται από την απαισιοδοξία των καταναλωτών, από το υψηλότερο επίπεδο ανεργίας των τελευταίων δεκαετιών, αλλά και από τη βουτιά που σημειώνουν οι αξίες των κατοικιών.

«Δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε για ευρωπαϊκό πρόβλημα, αλλά για ολλανδική πολιτική που αποτυγχάνει», δήλωσε το μέλος του σοσιαλιστικού κόμματος της αντιπολίτευσης Arnold Merkies. «Ενώ η ανεργία υποχωρεί στις χώρες γύρω μας, συνεχίζει να αυξάνεται στη δική μας».

Οι κορυφαίες τράπεζες ING και Rabobank υποστηρίζουν πως η επιπλέον λιτότητα που σχεδιάζεται από την κυβέρνηση θα εξαλείψει την όποια ανάπτυξη το 2014 λόγω της ανάγκης για περισσότερες περικοπές.

Η κυβέρνηση του φιλελεύθερου πρωθυπουργού Mark Rutte εμμένει στα σχέδιά της για λιτότητα, αν και έχει δηλώσει πως θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο για να επαναφέρει σε τάξη τα δημοσιονομικά της.

Όμως, το Γραφείο Κεντρικού Σχεδιασμού προχώρησε την Τετάρτη σε υποβάθμιση των προβλέψεών του, μειώνοντας κατά 0,25% την εκτίμησή του για την ανάπτυξη του 2014, στο 0,75%, ενώ για φέτος υπολογίζει πως το ολλανδικό ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά 1,25%, έναντι του 1% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη.

Μαζί με τους Γερμανούς γείτονές τους, οι Ολλανδοί είναι μεταξύ αυτών που τηρούν τη σκληρότερη στάση σε ό,τι αφορά την παροχή βοήθειας σε χώρες της ευρωζώνης που ζητούν διάσωση προκειμένου να βοηθήσουν τις οικονομίες τους που έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση.

Στην προεκλογική του εκστρατεία πέρυσι, ο Rutte είχε πει πως οι Ολλανδοί δεν θα δώσουν δεκάρα παραπάνω στην Ελλάδα, αν και η κυβέρνηση στήριξε αργότερα την εκταμίευση μιας ακόμα δόσης όταν η Αθήνα συμφώνησε να εφαρμόσει σκληρά μέτρα λιτότητας και μεταρρυθμίσεις.

Ο Klaas Knot είναι ένα από τα πιο επιθετικά μέλη της ΕΚΤ. Και ο Ολλανδός Jeroen Dijselbloem, ο οποίος ηγείται του Eurogroup, δήλωσε τον Μάρτιο πως μια συμφωνία διάσωσης της Κύπρου που θα επιβάλει απώλειες στους μη εγγυημένους καταθέτες θα αποτελέσει το μοντέλο για την αντιμετώπιση των μελλοντικών τραπεζικών κρίσεων στην ευρωζώνη. Το μπλοκ, όμως, το πήρε γρήγορα πίσω.

Κανένας δεν υπονοεί ότι η Ολλανδία βρίσκεται κοντά στο να χρειαστεί διάσωση, ενώ τα δημοσιονομικά της νούμερα είναι μακράν καλύτερα από αυτά του μεγαλύτερου μέρους του Νότου. Όμως, οι οικονομικές της επιδόσεις καθιστούν πιο δύσκολο το κήρυγμα προς τις άλλες χώρες για δημοσιονομική εντιμότητα.

Στην τετραετία που πέρασε από το β' τρίμηνο του 2009, η ολλανδική οικονομία βρέθηκε σε ύφεση τρεις φορές και έχει αναπτυχθεί κατά μόλις 1%. Συγκριτικά, η Γερμανία, η Γαλλία, το Βέλγιο και η Αυστρία έχουν καταγράψει ανάπτυξη 4-8%.

Αυτό οφείλεται στο ότι η Ολλανδία έχει να αντιμετωπίσει τη διπλή «ατυχία» των μεγάλων περικοπών και των ετών συρρίκνωσης των καταναλωτικών δαπανών λόγω της κρίσης στην αγορά κατοικίας, όπως υποστηρίζει ο οικονομολόγος της ING, Dimity Fleming. «Πολύς κόσμος έχει κολλήσει διότι δεν μπορεί να πουλήσει το σπίτι του και τα στεγαστικά του δάνεια είναι μεγαλύτερα από την αξία των ακινήτων τους», συμπληρώνει.

Η Ολλανδία, η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, εφαρμόζει περικοπές συνολικά 46 δισ. ευρώ προκειμένου να μειώσει τις κρατικές δαπάνες, ενώ περικοπές επιπλέον 6 δισ. ευρώ βρίσκονται υπό συζήτηση για το 2014.

Ορισμένοι οικονομολόγοι βλέπουν ενδείξεις ότι η οικονομία της πιάνει πάτο, επικαλούμενοι την επιβράδυνση της πτώσης των τιμών των κατοικιών τους τελευταίους μήνες και την πρώτη θετική ένδειξη του δείκτη PMI μετά από μισό περίπου χρόνο.

Ωστόσο, οι περισσότεροι ειδήμονες δεν περιμένουν σοβαρή ανάπτυξη πριν από το 2015 ή το 2016, ενώ οκτώ στους δέκα Ολλανδούς είναι απαισιόδοξοι για το μέλλον. Εν τω μεταξύ, σχεδόν το 10% του πληθυσμού βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας.