του Στέφανου Κοτζαμάνη

Όλα στην Κύπρο φαίνεται να δουλεύουν υπέρ των τραπεζών, με αποτέλεσμα ελάχιστα πράγματα να θυμίζουν σήμερα τα σοβαρά προβλήματα που πέρασε ο κλάδος μετά το σπάσιμο της χρηματιστηριακής ”φούσκας” το 1999.



* Η κυπριακή οικονομία ”τρέχει” φέτος για μια ακόμη χρονιά με υψηλό ρυθμό ανάπτυξης.

* Το πρόγραμμα των τραπεζών για είσπραξη παλαιών (μη εξυπηρετούμενων) απαιτήσεων αποδίδει. Υπάρχει μάλιστα και προσχέδιο νόμου που αναμένεται να μειώσει στους 18 μήνες το χρονικό όριο για τα ακίνητα που έχουν τεθεί ως εξασφάλιση κάποιου δανείου (από 8-12 έτη που είναι σήμερα), με αποτέλεσμα να αναμένεται ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί περαιτέρω, στον βαθμό φυσικά που το προσχέδιο νόμου ”περάσει”.

* Το λειτουργικό κόστος συγκρατείται.

* Η άνοδος των τιμών των μετοχών στο ΧΑΚ βοηθά.

* Τα αποτελέσματα των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα βελτιώνονται.

* Συνεχίζεται και φέτος η ταχεία άνοδος των καταθέσεων από το εξωτερικό (κυρίως από εταιρείες του εξωτερικού που επιλέγουν να εγγραφούν στην Κύπρο), οι οποίες επανακατατίθενται με υψηλότερα επιτόκια στο εξωτερικό.

Στην Τράπεζα Κύπρου το καλοκαίρι σημαδεύτηκε από τη διεκδίκηση της Εμπορικής, γεγονός που έφερε την κυπριακή τράπεζα στο επίκεντρο της δημοσιότητας. Η αρχή ήταν εντυπωσιακή, όχι όμως και το τέλος, το οποίο τη βρήκε με μεγάλες αλλαγές στο Δ.Σ., και φυσικά με νέο πρόεδρο.

Αν και είναι πρόωρο να διασαφηνιστούν οι προτεραιότητες του νέου Δ.Σ., κύκλοι της αγοράς εκτιμούν ότι το πιθανότερο σενάριο στην οδό Στασινού είναι να συνεχιστεί η πολιτική που ασκούνταν πριν από τη διεκδίκηση της Εμπορικής Τράπεζας, αν είναι δυνατόν μάλιστα και με ταχύτερους ρυθμούς. Αυτό σημαίνει ότι θα προχωρήσει η επέκταση σε Ρουμανία και Ρωσία, ενώ σταδιακά θα αυξηθεί και ο αριθμός των καταστημάτων στην Ελλάδα.

Στον βαθμό μάλιστα που το επιτρέψει και η Κεντρική Τράπεζα (υπάρχει εδώ και καιρό αναπάντητο αίτημα για τη δυνατότητα ανοίγματος 80 νέων καταστημάτων στην Ελλάδα), η διείσδυση του κυπριακού συγκροτήματος στην ελλαδική αγορά θα επιταχυνθεί, καθώς στο ”πίσω μέρος του κεφαλιού” του παλαιού διοικητικού συμβουλίου ήταν τα 200 καταστήματα στην Ελλάδα έως το 2008. Το μέχρι τώρα ”παγωμένο”, αλλά, λόγω της φύσεως των κεφαλαιαγορών, πάντοτε ”ανοιχτό” θέμα της συμμετοχής της Τράπεζας Πειραιώς πιθανόν και να τεθεί εκ νέου επί τάπητος.

Στο Συγκρότημα της Λαϊκής Τράπεζας η θυγατρική της Αθήνας δουλεύει με φουλ ταχύτητες προκειμένου να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις του υπό δημιουργία κοινού σχήματος με την Εγνατία και τη Marfin FG. Μπορεί η συγχώνευση να ολοκληρωθεί στις 31 Μαρτίου του 2007, ωστόσο τα ”ανοιχτά θέματα” για τα οποία θα πρέπει να αποφασίσει το υπό δημιουργία (και ”ανώνυμο” μέχρι στιγμής) τραπεζικό σχήμα παραμένουν πολλά. Επίσης, στη Λαϊκή Κύπρου συνεχίζονται οι συζητήσεις με στόχο την εύρεση και εκμετάλλευση όσο το δυνατόν μεγαλύτερων συνεργειών με τον όμιλο Marfin.

Η Ελληνική Τράπεζα αρχίζει να ”συνέρχεται” και οι επιδόσεις της (15 εκατ. λίρες κέρδη στο εξάμηνο) θυμίζουν πλέον κάτι από τις ”παλιές καλές ημέρες”. Παρά τις τόσες φημολογίες του παρελθόντος, η εξαγορά της δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, ιδίως στην παρούσα φάση, και αυτό γιατί:

1. Τέτοια θέματα δεν μπορεί να τα ανοίξει η Εκκλησία (ο βασικότερος μέτοχος του συγκροτήματος), καθώς βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο για την ανάδειξη αρχιεπισκόπου.

2. Πολλοί θα προτιμούσαν να προχωρήσει το υλοποιούμενο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, προκειμένου μια ενδεχόμενη διαπραγμάτευση να γίνει κάτω από πιο συμφέροντες όρους στο μέλλον.

Αυτό που επίσης έχει μεγάλο ενδιαφέρον τόσο για τη Λαϊκή όσο και για την Ελληνική Τράπεζα είναι η επικείμενη εκκίνηση της Κοινής Πλατφόρμας μεταξύ του ΧΑΚ και του Χ.Α., καθώς οι δύο συγκεκριμένες μετοχές συγκαταλέγονται σε εκείνους τους κυπριακούς τίτλους που θα ωφεληθούν περισσότερο από την ”έκθεσή” τους στο ελλαδικό και στο διεθνές επενδυτικό κοινό μέσω της Σοφοκλέους (υψηλή κεφαλαιοποίηση, μεγάλη διασπορά, επαρκής εμπορευσιμότητα, υποδομή στον τομέα των επενδυτικών σχέσεων, αλλά και υψηλούς προβλεπόμενους ρυθμούς ανόδου της κερδοφορίας).

Ωστόσο, κατά ένα μέρος τουλάχιστον, το γεγονός αυτό έχει ήδη προεξοφληθεί στο ταμπλό του ΧΑΚ. Στην περίπτωση της Universal Bank, αναζητείται εδώ και μήνες ο ουσιαστικός ιδιοκτήτης της και εκεί που πήγαινε να βρεθεί (η Universal Life, που συμφωνήθηκε να περάσει στο δίδυμο Γεωργίου - Φωτιάδη), ήρθε τελικά ο όμιλος της Ασπίς Πρόνοια να υποβάλει δημόσια πρόταση. Σε ό,τι αφορά τη λειτουργική πορεία της Universal Bank, η τράπεζα ύστερα από αρκετές συνεχείς ζημιογόνες χρήσεις ανακοίνωσε μικρά κέρδη κατά το α΄ φετινό εξάμηνο. Ωστόσο, τα προβλήματά της δεν έχουν λήξει.

Από τις ελληνικές τράπεζες, στην καλύτερη θέση βρίσκεται η Alpha Bank, η οποία, αφού ξεπέρασε τα προ ετών προβλήματά της, έχει ανεβάσει μερίδια αγοράς και επιτυγχάνει πολύ μεγαλύτερη αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων.

Στην Εθνική Τράπεζα συνεχίζεται και φέτος το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, με επακόλουθο να θεωρείται πιθανό ότι και φέτος το αποτέλεσμα θα είναι ζημιογόνο. Κύκλοι της αγοράς, πάντως, επισημαίνουν ότι πολύ θετικό στοιχείο για την Εθνική Τράπεζα θα αποτελούσε η ένταξη της Κύπρου στη ζώνη της ΟΝΕ από την 1η Ιανουαρίου του 2008, καθώς τότε θα εξοικονομούσε πολλά χρήματα (περικοπές δαπανών λόγω συνεργειών), σε περίπτωση που από θυγατρική εταιρεία μετατρεπόταν σε υποκατάστημα του ομίλου της Εθνικής Τράπεζας. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν έχει αποφασιστεί ακόμη.

Στην Εμπορική Τράπεζα Κύπρου όλοι περιμένουν να μάθουν τις προθέσεις του νέου ιδιοκτήτη του ομίλου, της Credit Agricole. Κανείς δεν μπορεί να προδικάσει τις τελικές αποφάσεις των Γάλλων, ωστόσο είναι αλήθεια ότι η πορεία της Εμπορικής Κύπρου το τελευταίο διάστημα είναι τόσο ανοδική, έτσι ώστε ακόμα κι αν ήθελαν στο παρελθόν να την πουλήσουν (είναι άγνωστο αν οι Γάλλοι είχαν συμφωνήσει με την πλειοψηφία του διοικητικού συμβουλίου της Εμπορικής στις δύο παλαιότερες προσπάθειες πώλησης που είχαν γίνει), τώρα θα το ξανασκεφτούν, και μάλιστα σοβαρά.

Τα λειτουργικά κέρδη του α΄ φετινού εξαμήνου υπερβαίνουν με χαρακτηριστική άνεση το 1 εκατ. λίρες, έναντι μόλις 44.000 στο πρώτο εξάμηνο του 2004.

Άλλα συγκρίσιμα στοιχεία μεταξύ των δύο αυτών χρονικών περιόδων είναι:

* ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ: Σχεδόν διπλασιάστηκαν, με τα στεγαστικά δάνεια να αυξάνονται με ρυθμό άνω του 150%.

* ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ: Αύξηση καταστημάτων από 5 σε 13 με παράλληλη μείωση του αριθμού των εργαζομένων κατά 10%.

* ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΞΟΔΑ: Μειώθηκαν κατά 2%, παρά τον υπερδιπλασιασμό των καταστημάτων.

* ΣΧΕΣΗ ΛΙΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗΣ: Ενώ προ διετίας τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις ήταν υπερδιπλάσια αυτών της λιανικής τραπεζικής, σήμερα αυτά της λιανικής (τα πλέον προσοδοφόρα) είναι αρκετά μεγαλύτερα από τις χορηγήσεις προς τις επιχειρήσεις.

* ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ: Με δεδομένο ότι τα ίδια κεφάλαια της Εμπορικής Κύπρου κυμαίνονται γύρω στα 10 εκατ. λίρες, η φετινή αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων αναμένεται όχι μόνο να είναι θετική, αλλά και να ανέλθει σε σαφώς ικανοποιητικά επίπεδα.

* Και όλα αυτά επιτεύχθηκαν χωρίς τη δυνατότητα να αυξηθούν οι χορηγήσεις, λόγω της ανεπάρκειας των λεγόμενων εποπτικών κεφαλαίων.

(αναδημοσίευση από το φύλλο 442 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 8-12/9/2006)