του Στέφανου Κοτζαμάνη

Pιζικές ανατροπές στον τρόπο διοίκησης και την καθημερινή λειτουργία των εισηγμένων εταιριών της Σοφοκλέους επιφέρουν οι προτεινόμενες τροποποιήσεις του Ν.2190.

Το οικογενειακό μοντέλο εξουσίας που ασκείται στις περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις ”κλονίζεται”, καθώς ενισχύονται οι διαδικασίες για τη λήψη ”δημοκρατικότερων” αποφάσεων, που θα απαιτούν μεγάλα ποσοστά αποδοχής, τουλάχιστον για μια σειρά από σοβαρά θέματα.

Ο έλεγχος και τα δικαιώματα της μειοψηφίας ενισχύονται, με αποτέλεσμα να αμφισβητηθεί η ”απόλυτη κυριαρχία του βασικού μετόχου”, ο οποίος μέχρι σήμερα, χωρίς καν ουσιαστικό αντίλογο και με συνοπτικές διαδικασίες, μπορεί να αποφασίζει και να πράττει κατά το δοκούν.

Επιπλέον, οι υπό συζήτηση αλλαγές στον Ν.2190 ανοίγουν τον δρόμο για μεγαλύτερες αποκρατικοποιήσεις σε ΟΠΑΠ, ΟΤΕ, ΕΛ.ΠΕ. και άλλες εταιρίες του Δημοσίου, περιορίζοντας σε αυτές την κρατική συμμετοχή και δίνοντας τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να αντλήσει μεγαλύτερου ύψους κεφάλαια, προκειμένου να καλύψει τις ”τρύπες” του κρατικού προϋπολογισμού.

Σημείο ”κλειδί” του νομοσχεδίου είναι το ότι η λεγόμενη ”καταστατική πλειοψηφία”, που απαιτείται για την ψήφιση σημαντικών θεμάτων για το μέλλον μιας εταιρίας (π.χ. αύξηση κεφαλαίου, συγχώνευση κ.λπ.), αυξάνεται από το 66,67% στο 80% των μετόχων.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι θα απαιτείται η διαφωνία μόλις του 20% των ψηφισάντων μετόχων προκειμένου να μπλοκάρει μια ουσιαστική για το μέλλον απόφαση της εταιρίας.

Εφόσον το προτεινόμενο νομοσχέδιο μετατραπεί σε νόμο του κράτους, το Ελληνικό Δημόσιο θα μπορεί να μειώσει το ποσοστό των μετοχών που κατέχει σε εισηγμένες εταιρίες έως το 20%, χωρίς να απεμπολήσει ούτε ένα από τα σημαντικά δικαιώματα που διαθέτει σήμερα κατέχοντας ποσοστό άνω του 33,4%.

Ανοίγει λοιπόν ο δρόμος για περαιτέρω μειώσεις ποσοστών σε εταιρίες που μέχρι πρότινος θεωρούσαμε ότι ”έχει κλείσει” γι’ αυτές το θέμα της περαιτέρω αποκρατικοποίησης (ΕΛΠΕ, ΟΠΑΠ, ΟΤΕ). Επίσης, διευρύνεται το αντικείμενο της ιδιωτικοποίησης των υπόλοιπων εισηγμένων εταιριών που ελέγχονται από το Δημόσιο.

* Ο έλεγχος της μειοψηφίας - Πιθανές υπερβολές

Μια άλλη σημαντική αλλαγή που έχει προταθεί στον Ν.2190 είναι η ενίσχυση της σημασίας του ελέγχου της μειοψηφίας, καθώς αντί για το 5% θα απαιτείται ποσό μετοχών αξίας μόλις 300.000 ευρώ από έναν ή περισσότερους μετόχους προκειμένου να αναβληθεί μια γενική συνέλευση για χρονικό διάστημα 20 ημερών ή να διαταχτεί έλεγχος των βιβλίων της εταιρίας.

Στόχος του νομοθέτη είναι να αμβλυνθούν τα φαινόμενα κατάχρησης εξουσίας των βασικών μετόχων σε ένα χρηματιστήριο που χαρακτηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από εταιρίες στις οποίες μία ή δύο οικογένειες ελέγχουν την πλειοψηφία των μετοχών.



Βέβαια, δεν είναι λίγες οι φορές που κατά το παρελθόν τα δικαιώματα που απορρέουν από τον έλεγχο του 5% χρησιμοποιήθηκαν ως μοχλός εκβιασμού των μετόχων της οργανωμένης μειοψηφίας εναντίον των διοικήσεων των εταιριών οι οποίες σε κάποιο σημείο είχαν ”λερωμένη τη φωλιά τους” ή έστω -μέσα στο γενικότερο περιβάλλον της ελληνικής οικονομίας- είχαν παρατυπήσει προκειμένου να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα της εταιρίας τους.

Τώρα, που αντί για το 5% των μετοχών θα απαιτούνται μόλις 300.000 ευρώ, υπάρχει ο φόβος ότι οι παραπάνω πρακτικές ενδεχομένως θα ”πυκνώσουν”.

Ακόμη όμως και σε τέτοιες περιπτώσεις οι διοικήσεις των εταιριών θα γίνουν ”προσεκτικότερες”, λειτουργώντας προς όφελος όλων των μετόχων, έστω κι αν αυτό προκύπτει από τον φόβο ενός ενδεχόμενου εκβιασμού.

* Αναδημοσίευση από το φύλλο της εφημερίδας ”Μέτοχος” με ημερομηνία 21 Ιουλίου 2006.