Αρθρο του Οικονομολόγου Δρ. Μανώλη Δαβραδάκη με τίτλο: ”Οι επιπτώσεις της πρόσφατης διόρθωσης του χρηματιστηρίου στην οικονομική δραστηριότητα” δημοσιεύεται στο πέμπτο τεύχος της περιοδικής έκδοσης ”Οικονομία και Αγορές” της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών και Προβλέψεων της Eurobank EFG.

Τον τελευταίο μήνα οι ανησυχίες για υψηλότερο πληθωρισμό προκάλεσαν έντονες ρευστοποιήσεις στα διεθνή χρηματιστήρια. Σ’ αυτό το αρνητικό περιβάλλον, το ελληνικό χρηματιστήριο κατέγραψε σημαντικές απώλειες. Η μελέτη της Eurobank αναλύει τις επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία από την υποχώρηση της αξίας των μετοχών των νοικοκυριών μέσω της επίδρασης στην κατανάλωση. Για το σκοπό αυτό, εκτιμάται ένα οικονομετρικό υπόδειγμα για την ιδιωτική κατανάλωση ως συνάρτηση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών, με έμφαση τις μετοχές.

Η ανάλυση υπογραμμίζει ότι η επίδραση του χρηματιστηρίου στην οικονομική δραστηριότητα είναι πολύ μικρή και ότι η πτώση της αξίας των μετοχών δεν προκαλεί ανησυχίες για σημαντική επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας. Συγκεκριμένα, μία πτώση κατά 10% της αξίας των μετοχών μειώνει την ιδιωτική κατανάλωση κατά 0,16%. Η χαμηλότερη ιδιωτική κατανάλωση επιβραδύνει την οικονομική δραστηριότητα μόλις κατά 0,11%, καθώς η ιδιωτική κατανάλωση το 2005 ήταν 67,1% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ).

Η μικρή ευαισθησία της ιδιωτικής κατανάλωσης και της οικονομικής δραστηριότητας σε μεταβολές της αξίας των μετοχών των νοικοκυριών αποδίδεται στο μικρό μερίδιο των μετοχών στη συνολική περιουσία των νοικοκυριών. Το δεύτερο τρίμηνο του 2005, η αξία των μετοχών αποτελούσε το 2,6% των περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών, σε αντιδιαστολή με την αξία των κατοικιών, που αποτελούσε το 81,5%. Η μικρή ευαισθησία αποδίδεται, επίσης, και στην υψηλή μεταβλητότητα των τιμών των μετοχών, γεγονός που συνεπάγεται ότι το μεγαλύτερο μέρος της μεταβολής της τιμής είναι προσωρινό, αναστρέφεται. Έτσι, η μεταβολή στην τιμές των μετοχών δεν μεταβάλλει σημαντικά την αίσθηση του πλούτου που έχουν τα νοικοκυριά και κατ’ επέκταση τις καταναλωτικές τους συνήθειες.

Η μικρή ευαισθησία της οικονομικής δραστηριότητας στις διακυμάνσεις του δείκτη τιμών του Χ.Α. δεν πρέπει να εκπλήσσει. Πρόσφατα, την περίοδο 2000-2003 (βλ. σκιασμένη περιοχή του Διαγράμματος 3), η μεταβολή του γενικού δείκτη του Χ.Α. ήταν έντονα αρνητική, αλλά ταυτόχρονα το ΑΕΠ παρουσίασε συνεχή αύξηση.

Συγκριτικά με τις τιμές των μετοχών, οι οικονομετρικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι μια υποχώρηση των τιμών των κατοικιών αντιστοίχου μεγέθους – σημείωση: οι προηγούμενες δημοσιοποιημένες εκτιμήσεις της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών και Προβλέψεων της Eurobank EFG στο Οικονομία και Αγορές αναφέρονται σε άνοδο των τιμών των κατοικιών το 2006 - θα προκαλούσε σημαντική επιβράδυνση στην οικονομική δραστηριότητα. Συγκεκριμένα, μείωση κατά 10% της αξίας των κατοικιών μειώνει την κατανάλωση κατά 1,82% και τη συνολική οικονομική δραστηριότητα κατά 1,22%. Μείωση κατά 20%, όπως συνέβη πρόσφατα με τις μετοχές, θα είχε διπλάσια αρνητική επίπτωση, θέτοντας σε κίνδυνο την αναπτυξιακή πορεία και τη γενικότερη οικονομική πολιτική.