Το δόγμα του αναγκαίου κακού

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Για όσους εκτιμούν ότι η πρόσφατη αναβάθμιση της αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας - ΗΠΑ ενδέχεται να ενισχυθεί περαιτέρω, στη βάση της πορείας των αμερικανο-τουρκικών σχέσεων, όσα διαδραματίστηκαν στην Ουάσινγκτον το προηγούμενο διήμερο ήσαν ιδιαίτερα κατατοπιστικά για τις προθέσεις των ΗΠΑ και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται το εθνικό τους συμφέρον.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέδειξαν, δια στόματος του προέδρου Τραμπ, ότι είναι διατεθειμένες να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν ώστε να διαφυλαχθεί η αμυντική και λοιπή συνεργασία τους με την Τουρκία και η τελευταία να παραμείνει σταθερά αγκυρωμένη στο δυτικό στρατόπεδο.

Κατέδειξαν, δηλαδή, ότι τα γεωστρατηγικά δεδομένα που σχετίζονται με τη γείτονα και το γεγονός ότι βρίσκεται σε κρίσιμη περιοχή αποτελούν ικανή συνθήκη για την αποτροπή του ενδεχομένου περαιτέρω σύσφιξης των σχέσεων Άγκυρας - Μόσχας. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, δε, διαφάνηκε ότι οι ΗΠΑ είναι διατεθειμένες να πράξουν πολλά.

Η αρχή, ούτως ή άλλως, είχε γίνει με την αποχώρηση των δυνάμεών τους από τη Συρία και το «πράσινο φως» που σήμανε η ενέργεια αυτή για την τουρκική εισβολή. Ο τερματισμός, ωστόσο, των εχθροπραξιών κατέστη δυνατός μόνο με τη «μεσολάβηση» της Ρωσίας, γεγονός που δείχνει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η τελευταία στην πολύπαθη Συρία.

Κατά τα φαινόμενα, δε, οι σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και των Κούρδων συμμάχων τους διατηρούνται ενεργές, όπως καταδείχθηκε από την πρόσφατη συνάντηση του επικεφαλής του YPG Μαζλούμ Κομπάνι Αμπντι με τον πρόεδρο Τράμπ. 

Αν και το ζήτημα των S-400 παραμένει «αγκάθι» στις σχέσεις των δύο πλευρών, ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε αισιόδοξος ότι οι δύο χώρες θα καταφέρουν να βρουν «λύση», μολονότι ο ακριβής τρόπος μέλλει να διευκρινιστεί. Αντίστοιχα, το «μπλοκάρισμα» στην αμερικανική Γερουσία, με παρέμβαση του Γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκράχαμ -ο οποίος θεωρείται του «περιβάλλοντος» Τραμπ-, ψηφίσματος που αναγνώριζε τη γενοκτονία των Αρμενίων από τους Τούρκους και το οποίο είχε υιοθετηθεί με συντριπτική πλειοψηφία από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, καταδεικνύει τις διαθέσεις του Λευκού Οίκου.  

Όλα αυτά, δε, επειδή η Τουρκία είναι απολύτως «χρήσιμη» για τις ΗΠΑ, δεδομένης της γεωπολιτικής της θέσης όσο και των «υπηρεσιών» που μπορεί να προσφέρει. Μικρό δείγμα αυτών, εξάλλου, ήταν και η συνεισφορά της στην εξουδετέρωση από αμερικανικές δυνάμεις του αρχηγού του ISIS Αλ Μπαγκντάντι, για την οποία ο πρόεδρος Τραμπ ευχαρίστησε τον Ερντογάν.

Όπως αντιστοίχως χρήσιμη είναι καταβάλλοντας ποσοστό σχεδόν 2% του ΑΕΠ της σε αμυντικές προμήθειες, με ένα σεβαστό ποσό να καταλήγει στις ΗΠΑ, γεγονός για το οποίο επίσης ευχαρίστησε ο πρόεδρος Τραμπ.

Κυριότερα, όμως -μολονότι τούτο δεν έχει ακόμη τεθεί στην άτυπη ατζέντα μεταξύ των δυο κρατών αλλά παραμένει ως υφέρπουσα απειλή εκ μέρους του προέδρου Ερντογάν- αυτό που ενδιαφέρει τις ΗΠΑ είναι η παραμονή της Τουρκίας ως συμμάχου χώρας.

Τυχόν αποσκίρτησή της από το δυτικό στρατόπεδο και ενδεχόμενη αλλαγή της σχέσης της με το ΝΑΤΟ θα σήμαινε την ανατροπή δεδομένων τα οποία χαρακτήρισαν τη μεταπολεμική Ευρώπη και την παρουσία των ΗΠΑ σε αυτή τη γωνιά της υφηλίου τα τελευταία 70 χρόνια. Θα σήμαινε, δηλαδή, την καταλυτική αλλαγή των όρων του γεωπολιτικού παιχνιδιού, εις βάρος των ΗΠΑ.

Υπό αυτό το πρίσμα, δε, οι ΗΠΑ στάθηκαν πρόθυμες να εμφανιστούν ως διαλλακτικές έναντι τουρκικών απαιτήσεων -ενώ επέλεξαν να αγνοήσουν άλλες-, με την ελπίδα ότι θα ανακόψουν την τάση του Τούρκου προέδρου να διαπραγματεύεται με τους ηγέτες δύο υπερδυνάμεων και να εξέρχεται, σχεδόν πάντα, ως νικητής.

Πρόκειται για ένα παιχνίδι, ωστόσο, που δεν έχει ακόμη τελειώσει.